Depremin ardından sessizlik çöker…

Yetişkinler toparlanmaya çalışırken, bir köşede gözleri dolmuş, sarılacak bir şey arayan bir çocuk vardır. Çünkü deprem yalnızca yerin değil, o çocuğun güven duygusunun da sarsıldığı andır.

Bir önceki yazımızda çocukların yaşlarına göre deprem korkusunu nasıl deneyimlediğini ele almıştık. Şimdi ise o korkuyu hafifletmek, çocuklara bu duyguyla baş etme becerileri kazandırmak için atılabilecek adımlara odaklanalım.

Çocuğunuza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?

Güvenli Bağ Kurun.

Çocuk için en önemli şey “güvende hissetmek”tir. Korku anında veya sonrasında çocuğunuza sadece fiziksel değil, duygusal olarak da yanında olduğunuzu hissettirmek çok kıymetlidir.

• Sarılın, göz teması kurun.
• Sakin bir ses tonuyla “Yanındayım, artık güvendesin” deyin.
• Gündelik yaşama mümkün olduğunca hızlı dönmeye çalışın.

Duygularını Anlatmasına Alan Tanıyın.

Çocuklar, yaşadıkları duyguyu anlamlandırmakta zorlandıkları için bunu oyun, çizim ya da konuşma yoluyla dışa vururlar. Onlara ifade alanı tanımak, iç dünyalarını düzenlemelerine yardımcı olur.

• “Neler hissettin?” gibi açık uçlu sorular sorun.
• Resim çizmeye teşvik edin. Bazen bir resim, kelimelerin yerini alabilir.
• Deprem hakkında konuşmak istiyorsa dinleyin ama korkusunu besleyecek detaylara girmeyin.

Oyunla İşleyin.

Oyun, çocukların dili gibidir. Depremle ilgili travmayı oyun yoluyla işlemesine destek olmak, bastırılmış duyguların ortaya çıkmasına yardımcı olur.

• Rol yapma oyunlarında “deprem oldu ve biz ne yaptık?” gibi senaryolar kurabilirsiniz.
• Oyuncaklarıyla sığınak kurmasına, afet anlarını canlandırmasına izin verin.
• Lego veya bloklarla “güvenli ev” gibi yapı inşa ettirerek olumlu senaryolar kurun.

Bilgilendirici ama Korkutmayan Dille Açıklayın.

“Deprem nedir?” sorusunu çocuklar sorduğunda, bilimsel doğrulara uygun ama korku yaratmayan bir dille açıklama yapın.

• “Yer kabuğundaki çatlaklar bazen hareket eder, bu da sallanma yaratır” gibi basit tanımlar kullanın.
• İnternetteki görsellerden ve videolardan uzak durun; bazı görüntüler çocuk için travmatik olabilir.
• Çocuklara özel yazılmış deprem kitaplarını birlikte okuyun.

Rutinlere Geri Dönün.

Günlük rutinler, çocuğun güvenlik hissini yeniden inşa eder. Yemek saatleri, uyku düzeni, oyun zamanları gibi alışkanlıkları mümkün olduğunca koruyun.

• Uykuya geçişte sevdiği bir masal veya şarkıyla ritüel oluşturun.
• Sabah rutini, okula hazırlanma gibi sıradan alışkanlıklar bile güven vericidir.

Gevşeme ve Nefes Egzersizleri Öğretin.

Basit nefes egzersizleri, çocuğun sinir sistemini sakinleştirir. Bunu oyunlaştırarak yapabilirsiniz:

• “Haydi birlikte bir çiçeği kokluyoruz… Şimdi bir mumu üflüyoruz” gibi.
• Balon şişirme oyunu, sakinleşmeyi destekler.

Afet Bilinci Kazandırın. (Korkutmadan!)

Çocuğa, deprem anında neler yapması gerektiğini öğretmek, çaresizlik hissini azaltır.

• Ailece “güvenli alan tatbikatı” yapın.
• Evdeki sarsılmaz noktalara birlikte bakın ve “deprem olursa burada duracağız” deyin.
• Deprem çantasını birlikte hazırlayın, içindekileri tanıtın.

Belirtiler Kalıcıysa Uzman Desteği Alın.

Deprem sonrasında çocukta aşağıdaki belirtiler birkaç hafta geçmesine rağmen devam ediyorsa bir uzmandan destek almak gerekebilir.

• Aşırı kaygı, kabus, içine kapanma
• Yeme veya uyku bozuklukları
• Dikkat dağınıklığı ve akademik başarısızlık
• Alt ıslatma, kekemelik gibi regresif davranışlar

Çocuk psikologları ve oyun terapistleri bu konuda oldukça etkili destek sunabilir.

Not: Terappin – Online Terapi Platformu hakkında daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz.

Deprem korkusu, çocukların dünyasında sadece fiziksel bir olay değil, aynı zamanda duygusal bir depremdir. Bu travmayı iyileştirmenin en etkili yolu ise anlayışla, sabırla ve sevgiyle yaklaşmaktır.

Unutmayın, çocuklar korkularını sizin gözlerinizdeki güvenle aşar. Her sarılışınız, her dinleyişiniz, her “yanındayım” deyişiniz; onların içindeki fırtınayı biraz daha dindirir.

Bir sonraki yazımızda, okullarda ve toplu yaşam alanlarında çocuklar için deprem eğitimi nasıl verilmeli? konusunu ele alıyoruz. Çünkü güvenli bir toplumun temeli, bilinçli bireylerle atılır — minik olanlardan başlayarak.