Bu içerikle Türkiye’de gençlerin fiziksel ve zihinsel sağlık durumlarına dair çarpıcı verileri, bu verilerin ardındaki sosyoekonomik gerçekleri ve hep birlikte neler yapabileceğimizi öğreneceksiniz.

Türkiye’de gençlerin sağlığı üzerine yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri olan Genç Sağlığı Raporu, TOÇEV (Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı) ve AstraZeneca iş birliğiyle, Prof. Dr. Selcen Öztürk ve Prof. Dr. Dilek Başar’ın katkılarıyla hazırlandı. Rapor, yalnızca verileri paylaşmakla kalmıyor, aynı zamanda bu verilerden yola çıkarak çözüm önerileri de sunuyor.

Bu çalışmada, TÜİK’in 2019 ve 2022 yıllarına ait sağlık araştırmaları mikro veri setleri ile TOÇEV tarafından gerçekleştirilen çevrimiçi anket verileri analiz edildi. Ortaya çıkan tablo ise oldukça dikkat çekici.

Genç Sağlığı Raporu 2025

Aşağıdaki istatistikler, gençlerin hem fiziksel hem de ruhsal sağlıkları açısından ne denli kırılgan bir zeminde olduğunu gözler önüne seriyor.

• %24’ü diyabet, hipertansiyon veya obezite gibi kronik hastalık riski taşıyor.
• %92’si düzenli spor yapmıyor.
• %65’i yeterli düzeyde meyve-sebze tüketmiyor.
• %25’i düzenli olarak tütün kullanıyor.
• %71’i günlük kalori ihtiyacını bilmiyor.
• %35’i hâlâ fazla kilolu, obez ya da morbid obez sınıfında yer alıyor.

Bu Sadece Bireysel Değil, Toplumsal Bir Mesele

Gençlerde hareketsiz yaşam tarzı ciddi şekilde yaygınlaşmış durumda. 2022 verilerine göre durağan yaşayan gençlerin oranı %16,3’e çıkmış. Hareketsizlik sadece obeziteye değil, aynı zamanda depresyon, anksiyete ve düşük özsaygı gibi ruhsal sorunlara da davetiye çıkarıyor.

Özellikle kadınlar arasında fiziksel aktivite oranı erkeklere göre belirgin biçimde daha düşük. Gelir seviyesi düştükçe spor yapma alışkanlığı da azalıyor. Örneğin, çok yoksul gençlerin yalnızca %3,5’i düzenli spor yaparken, bu oran zengin gençlerde %10,9’a kadar çıkıyor.

Gençler Ne İstiyor?

TOÇEV’in anketine katılan 357 genç, çözümün nereden başlayabileceğini net bir şekilde göstermiş.

• %50,7’si ücretsiz veya indirimli spor salonu üyeliği talep ediyor.
• %42,5’i daha sağlıklı yemek seçeneklerinin sunulmasını istiyor.
• %35,5’i grup egzersizleri ve spor etkinlikleri talep ediyor.
• %29,4’ü psikolojik danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duyuyor.

Genç Sağlığı Neden Kritik?

Sağlıklı bir gençlik, eğitim sistemine daha etkin katılım sağlar, iş gücü verimliliğini artırır ve uzun vadede sağlık sistemine olan yükü azaltır. Genç yaşta kazanılan doğru alışkanlıklar; diyabet, kalp hastalıkları ve ruhsal bozuklukların önüne geçebilir.

Fiziksel aktivite sadece vücudu değil, zihni de güçlendirir. Spor, stresle başa çıkmayı kolaylaştırır, uyku kalitesini artırır, özgüveni geliştirir ve öğrenme kapasitesini destekler.

Gençlerin Sağlığı Neler Yapılmalı?

Raporun sunduğu politika önerileri, bu sorunlara karşı somut adımlar sunuyor.

Genç Sağlığı Ortak Eylem Planı

Gençlik ve Spor Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, belediyeler ve sivil toplum kuruluşları bir araya gelerek genç sağlığı için izlenebilir hedefler içeren ortak eylem planı geliştirmeli.

Ücretsiz Spor Olanakları

Devlet destekli spor salonları yaygınlaştırılmalı, özellikle düşük gelirli gençlerin erişimini kolaylaştıran teşvikler artırılmalı.

Beslenme Eğitimi

Okullarda sağlıklı yemek sunumları desteklenmeli, gençlere yönelik beslenme okuryazarlığı kampanyaları başlatılmalı.

Ruh Sağlığına Yatırım

Psikolojik danışmanlık hizmetleri yaygınlaştırılmalı, okullarda ve üniversitelerde ücretsiz destek merkezleri kurulmalı.

Zararlı Alışkanlıklarla Mücadele

Tütün ve e-sigara kullanımını engellemek için medya kampanyaları, okul tabanlı bilinçlendirme programları uygulanmalı.

Gençlerin sağlığını konuşmak, bir ülkenin geleceğini konuşmaktır. Bu rapor bir uyarıdır, ama aynı zamanda bir fırsattır. Gençlerimizin potansiyelini ortaya çıkaracak ortamları hep birlikte yaratabiliriz. Çünkü sağlık sadece bugünün değil, yarının da güvencesidir.

Genç Sağlığı Raporu’nun tamamına ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.