Bu içerikle absorpsiyon kavramının ne olduğunu, tıpta nasıl kullanıldığını, hangi yanlış anlamaların bulunduğunu ve modern araştırmalarla nasıl bir evrim geçirdiğini öğreneceksiniz.
Absorpsiyon Nedir?
Absorpsiyon, bir maddenin (genellikle sıvı ya da gaz hâlindeki) başka bir madde tarafından emilmesi veya içe alınması sürecidir.
Tıpta absorpsiyon terimi, özellikle ilaçların, besin maddelerinin veya kimyasalların vücut tarafından alınmasını ifade eder ve farmakoloji, gastroenteroloji ve fizyoloji gibi alanlarda sıkça karşımıza çıkar.
Absorpsiyon Kelimesinin Etimolojik Kökeni Nedir?
Latince absorbere kelimesinden gelir, “içine çekmek, emmek” anlamındadır.
Absorpsiyon Kelimesi ile Sık Karıştırılan Terimler
Adsorpsiyon: Yüzeye tutunma süreci. Absorpsiyon ise hacimsel emilimdir.
Absorpsiyon Kelimesinin Kullanım Alanı
Tıp, kimya, farmakoloji, beslenme bilimi ve biyokimya uzmanları kullanır.
Absorpsiyon Kelimesinin Tarihsel İlk Kullanımı
19. yüzyıl sonlarında farmasötik bilimlerde sistematik olarak kullanılmaya başlandı.
Absorpsiyon Kelimesinin Tarihsel Arka Planı Nedir?
İlk olarak sindirim fizyolojisi ve ilaçların etkilerini açıklamak için kullanıldı. Zamanla kimyasal analiz ve moleküler biyolojide de önem kazandı. Kavramsal olarak “emilim” terimiyle paralel gelişmiştir.
Absorpsiyon Kelimesi Tıbbi Bağlamda Nasıl Kullanılır?
Absorpsiyon Kelimesinin Klinik Kullanımı: Absorpsiyon, genellikle ilaç tedavisinde oral yolla alınan bir ilacın mide veya bağırsaklardan kana geçme sürecini tanımlar. Ayrıca vitamin, mineral, glikoz gibi maddelerin bağırsaklardan emilmesi de bu kapsamda değerlendirilir.
Absorpsiyon Kelimesinin Tanı/Tedavi Sürecindeki Rolü:
-
Kan düzeyi ölçümleri yapılırken ilaçların emilim süresi dikkate alınır.
-
Malabsorpsiyon sendromu, absorpsiyon bozukluklarını tanımlamak için kullanılır.
-
İlaç prospektüslerinde “absorpsiyon süresi” ya da “biyoyararlanım” gibi bilgiler bu terimle ilgilidir.
Absorpsiyon Ne Değildir?
Absorpsiyon, sıklıkla “adsorpsiyon” ile karıştırılır. Ancak adsorpsiyon bir maddenin başka bir yüzeyin üzerine tutunmasıdır; absorpsiyon ise içe çekilme (örneğin sıvının sünger tarafından emilmesi) anlamına gelir. Ayrıca “difüzyon” ile de karıştırılmamalıdır; difüzyon moleküllerin yoğunluk farkına göre hareketidir, absorpsiyon ise daha aktif bir süreçtir.
Absorpsiyon Kelimesinin Araştırmalarda Kullanımı
Son yıllarda absorpsiyonun moleküler düzeyde anlaşılması, biyoteknoloji ve ilaç endüstrisinde büyük ilerlemelere yol açmıştır.
Özellikle “nanopartikül taşıyıcı sistemler” sayesinde absorpsiyon oranları artırılmış, kanser tedavileri gibi hedefe yönelik uygulamalarda devrim niteliğinde gelişmeler sağlanmıştır.
Ayrıca bağırsak mikrobiyotasının emilim üzerindeki etkileri de yeni araştırma konuları arasındadır.
Absorpsiyon Kelimesinin Özeti ve Anlam Haritası
Absorpsiyon, bir maddenin biyolojik sistemler tarafından emilme süreci olarak sadece tıpta değil; biyokimya, eczacılık ve beslenme bilimlerinde de temel öneme sahiptir.
Bu kavramı anlamak, ilaçların nasıl çalıştığını, neden bazılarının aç karnına alınması gerektiğini ya da vitamin eksikliklerinin nasıl geliştiğini kavramak açısından oldukça kritiktir.
Gündelik hayatta ise, bir besin takviyesinin etkili olup olmadığını anlamak için absorpsiyon mekanizmasını bilmek fark yaratabilir.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
Dressman, J. B., & Reppas, C. (2019). In vitro–in vivo correlations for lipophilic, poorly water-soluble drugs. European Journal of Pharmaceutical Sciences, 137, 104967.
Swallow, S. J. (2015). Design of oral drugs with improved absorption profiles. Current Opinion in Drug Discovery & Development, 18(3), 301–316.