Bu içerikle sirkeli su içmenin iştah üzerindeki gerçek etkilerini, hangi mekanizmalarla tokluk hissi oluşturduğunu, kimlerde işe yarayıp kimlerde yaramadığını ve doğru kullanım önerilerini öğreneceksiniz.

Sirkeli su son yıllarda “iştah kapatma taktiği” olarak sık sık karşımıza çıkmaya başladı. Sosyal medyada herkesin bir tarifi, bir önerisi var. Kimi aç karnına içiyor, kimi yemeklerden hemen önce…

Peki, bu gerçekten işe yarıyor mu?

Yoksa tamamen placebo etkisi mi?

Ya da “herkeste farklı çalışan” bir mekanizma mı söz konusu?

Bu sorunun cevabı biraz bilim, biraz deneyim, biraz da kişisel fizyoloji ile ilgili.

Gelin tüm yönleriyle ele alalım.

Sirkeli su gerçekten iştahı kapatır mı?

Aslında evet… ama tamamen ve her insanda aynı şekilde değil.

Bilimsel araştırmalar, özellikle elma sirkesi içeren suyun, kişide tokluk hissini artırabileceğini gösteriyor. Bunun temel nedeni, sirkenin içindeki asetik asit adlı bileşenin sindirim üzerinde yarattığı etkiler.

Asetik asit mide boşalmasını yavaşlatarak yiyeceklerin bağırsaklara daha geç geçmesini sağlar. Bu da “daha uzun süre tok hissetme” sonucunu doğurabilir. Yani sirkeli su, bazı insanlarda “iştahımı kapattı” hissinin oluşmasını destekler.

Ancak bu etki herkeste aynı değildir. Bazı kişilerde çok belirgin hissedilirken, bazılarında neredeyse fark edilmez.

Sirkeli su iştahı nasıl etkiler? Mekanizma ne?

Sirkeli suyun iştahı azaltma etkisi aslında birkaç farklı mekanizma üzerinden işler…

Mide boşalmasını yavaşlatır mı?

Evet. Asetik asit mideyi “biraz daha temkinli çalıştırır.” Yiyecekler mideden daha yavaş çıkar, bu da kişinin daha uzun süre tok kalmasına doğal olarak katkı sağlar. Klasik diyetisyenlerin söylediği “midede doluluk hissi uzun kalır” cümlesinin fizyolojik açıklaması tam olarak budur.

Kan şekeri dalgalanmalarını azaltır mı?

Evet, bu da önemli bir nokta. Özellikle karbonhidrat ağırlıklı öğünlerde sirkeli su içmek, glikozun kana geçiş hızını yavaşlatabilir. Kan şekeri stabil kaldığında vücut daha dengeli çalışır ve ani açlık krizleri azalır.

“Bir anda acıkıp tatlıya saldırdım” gibi durumlar bu nedenle azalabilir.

Açlık hormonunu etkiler mi?

Bu konuda kesin kanıtlar sınırlı olsa da bazı çalışmalar, sirkenin ghrelin (vücudun açlık hormonu) üzerinde hafif düzenleyici etkiler oluşturabileceğini gösteriyor. Bu da iştah hissini daha dengeli hale getirebilir.

Tadının iştah kapatma etkisi var mı?

Keskin, ekşi, hafif asidik tat bazı kişilerde doğal bir iştah azaltıcı etki yaratır. Bu bilimsel olmasa da birçok kişinin günlük deneyimlerinde karşılaştığı bir durumdur.

Sirkeli su herkeste aynı etkiyi gösterir mi?

Hayır. İşte gerçek hayatın en basit ama en önemli maddesi: Her metabolizma farklıdır.

• Bazı kişilerde belirgin tokluk hissi yaratır.

• Bazılarında çok az etkisi olur.

• Bazılarında ise mide yanması, ekşime ve rahatsızlık hissi yaratır.

Özellikle reflü, gastrit veya mide hassasiyeti olan kişilerde sirkeli su şikayetleri artırabilir. Bu nedenle “herkes içsin, herkeste aynı çalışır” yaklaşımı doğru değildir.

Sirkeli su gerçekten kilo vermeye yardımcı olur mu?

Tek başına mucize yaratmaz ama bir alışkanlık olarak uygulandığında kilo yönetimine destek olabilir.

Nasıl?

• Daha uzun süre tok hissettirdiği için öğünlerde daha az yeme isteği olabilir.

• Kan şekeri kontrolüne yardımcı olduğu için tatlı krizleri azalabilir.

• Öğün sonrası şişkinliği azaltarak daha rahat bir sindirim sağlayabilir.

Ancak hiçbir etkisi “tek başına çözüm” değildir. Sağlıklı beslenme, iyi uyku ve hareketle birleştirildiğinde anlam kazanır.

Sirkeli su ne zaman içilmeli?

Tokluk hissi oluşturmak isteyen kişiler için en uygun zaman;

• Yemekten 10–15 dakika önce

Bu zamanlama, sirkeli suyun sindirim sürecine doğru anda dahil olmasını sağlar.

Kan şekeri kontrolü için önerilen zamanlamalar:

• Yemeklerle birlikte veya hemen yemek öncesi

Aç karnına içmek ise her bünyeye uygun değildir. Mide hassasiyeti olan kişilerin aç karnına tüketmesi önerilmez.

Sirkeli su nasıl hazırlanmalı? Ölçüsü ne olmalı?

En basit ve güvenli formül;

• 1 bardak su

• 1 yemek kaşığı (15 ml) elma sirkesi

Günde 1–2 bardak yeterlidir. Daha fazlası hem mideyi hem de diş minesini olumsuz etkileyebilir.

Diş sağlığı için pipet kullanmak akıllıca bir yöntemdir.

Kimler sirkeli su içmemeli?

Aşağıdaki kişiler için önerilmez veya mutlaka doktora danışılmalıdır.

• Reflü

• Gastrit

• Ülser

• Mide hassasiyeti

• İnsülin kullanan diyabet hastaları

• Kan şekeri düzenleyici ilaç kullananlar

Hamile bireylerin ise sirkeli suyu ölçülü kullanması önerilir.

Sirkeli suyla ilgili en büyük yanılgı ne?

Birçok kişi sirkeli suyu “iştah kapatan mucize içecek” olarak görüyor. Oysa bu doğru değil. Sirkeli su, iştahı kapatmaz; fakat tokluk hissini uzatarak iştahı azaltabilir. Aradaki fark önemli.

Açlığı yok eden bir iksir değildir. Sadece vücudun yeme ritmini düzenleyen yardımcı bir alışkanlıktır.

Sirkeli su iştahı kapatır mı?

Bilimsel olarak konuşacak olursak;

• Evet, bazı kişilerde iştahı azaltabilir.

• Evet, tokluk süresini uzatabilir.

• Evet, kan şekeri kontrolünü destekleyebilir.

Ama;

• Mucize değildir.

• Herkeste aynı etkiyi göstermez.

• Mide hassasiyeti olanlarda ters etki yapabilir.

• Beslenme alışkanlıklarının yerine geçmez.

Doğru zaman, doğru miktar ve uygun bir beslenme düzeniyle birlikte kullanıldığında faydalı olabilir.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.

Kaynaklar

Okamura, T., Hamaguchi, M., Kimura, T., & Honda, T. (2020). Effects of vinegar intake on the reduction of body fat mass in obese Japanese subjects: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 84(5), 1020–1031. 

2. Halima, B. H., Ahmed, M., & Bouchenak, M. (2021). Apple cider vinegar supplementation modulates glycemic control and satiety in healthy adults: A randomized controlled trial. Journal of Functional Foods, 83, 104528.