Benim gözümden kalp damar yoğum bakım ünitesi…
Kalp damar yoğun bakım ünitesi tesadüfen seçtiğim ve yoğun bakıma olan ilgim ile güzel şekilde yaklaşarak gittiğim bir yerdi. Uzun zamandır yoğun bakım hakkında yazı yazmak itiyordum, hep önceden taslak hazırlayıp sonrasında yazmaya başlardım. Fakat bu sefer sakin bir kafa ile geçen gün ödevimi hazırlarken oradaki anları hatırlayıp yaptığımız işlemleri, hastalarla geçirdiğimiz anları hatırlayıp elimin altından klavyeye aktığını gördüm. Şimdi de o konuyu buraya taşımak istedim.
Bu yazımda sizleri yoğun bakım ünitesinde hastaların gelip servise transferine kadar olan sürecini yaşadıklarım ve deneyimlediklerim çerçevesinde benim gözümden halini okuyacaksınız.
Şimdi arkanıza yaslanıp sayfayı ilerleterek keyifle okursunuz umarım.
KVC yoğun bakıma aşk ile bağlanıp verim aldığım, eğlenerek ve çokça yeni şey öğrenip bunu pratiğe döktüğüm bir yer oldu. Ekip olarak da çok tatlı ve değerli insanlarla çalıştım ayrıldığım için dertlenip üzüldüğüm bir yerdi😊.
Hastaların Teslim Alınması ve Bakımı
Bizim hastalarımız ameliyattan çıktıktan sonra hemen yoğun bakıma geliyorlardı. Hastalara rutin olarak cerrahi işlem olduğu ve sıvı kaybının giderilmesi için izolen-s infüzyonu hazırlayıp biraz tesisatçılık ile 3-4 üçlü musluk ile setlerdik. Çünkü hastalara birden fazla infüzyon gidiyor ve İnotrop dediğimiz dopamin, adrenalin gibi ilaçların olduğu yoldan başka infüzyon gönderilmiyordu. Bunun en büyük nedeni dopa gibi kalp üzerinde direk etki yapan ilaçlar gönderildiğinde line içinde az da olsa küçük miktar kalıyor olması ve bunun üstüne başka bir tedavi yolladığımızda onu puşe yapmış olup hastanın durumunda olumsuz değişikliklere yol açabilmesidir. Evet, hastalar daha gelmeden infüzyon setlerimizi ve hastaya ek kullanılacak ekipmanlarımız hazırlanıyordu.
Hastamız ameliyattan işlemi yapan hekim ve anestezist eşliğinde getiriliyor durumu hakkında bilgi veriliyordu. Bu esnada hastanın İnotrop tedavileri hemen devamı sağlanarak enjektomat kurulumu sağlanıyor, hastanın arter ve CVK bağlantısı yapılıyor. Hastanın kan gazı alınarak hemen okutup hekim istemi ile gerekirse potasyum ve kalsiyum desteğinde bulunup infüzyon şeklinde yolluyorduk. Hastanın temizliği yapılıyor, entübasyon tüpünün uzunluğu, derecesi, var olan ekipmanlar (göğüs tüpü, jaksonpret) sayısı ve nerede olduğu çarşaf dediğimiz yoğun bakımda kullanılan günlük doldurulan hasta dosyasına kaydediliyordu. Tabiki hastanın bilgileri ve yapılan operasyon da ekleniyor. Sonrasında hastanın EKG’si çekilerek dosyasına ekleniyor ve monitörize edilerek arter kan basıncı kontrol edilip, ventilasyon makinesinin modu ve solunum derecesi de dosyaya ekleniyor.
Yoğun bakımda hastaların saatlik aldığı-çıkardığı takibi ve vital takibi yapılıyor. Bunlara ek hasta ventilasyona mı bağlı oksijen maskesinde mi, kalp ritmi nasıl seyrediyor gibi tüm bilgiler eklenip giden infüzyonlar not alınarak drenler ve idrar sondasından gelen miktarlar kontrol edilerek AÇT hesaplaması yapılıyor. Hastaların değerlerine göre ilerlese de her zaman kan istemi yapılarak kan dolabında hazır bulunduruluyor. Hastalara değerler orantısında doktor istemi ile TDP dediğimiz kan bileşenleri veya sadece ES dediğimiz sadece eritrosit içeren infüzyon gönderiliyor hastanın takibi yapılıyor.
Hastanın Durumunun Gidişatı ve Rutinde Yapılanlar
Hastaların teslim alınmasından sonra hastaların uyanmaları yapılan operasyona ve hastanın toleransına göre değişebiliyor. Bazı hastalarda operasyonda komplikasyon gelişmesi veya operasyonun ciddi olması gibi nedenlerden hastanın uyanıklığı olduğunda hekim ‘Uyandıralım’ demediği sürece hastada uyanıklık gördüğümüz de dormicum (midazolam etken maddesi- kas gevşetici) ve esmeron ile araya girerek ikisinden de iki üç mililitre kadar puşe yapıyorduk.
Hastamızın uyutulmasına gerek yok ve uyanıklığı olduğunda motor refleks kontrolü yapılıyor, hastanın monitör değerleri kontrol edilip İnotrop tedavilerin kesildiğinde toleransının olup olmadığı kontrol edilerek bu doğrultuda ekstübasyon planlanıyor. Hastalar ekstübe edilirken önce steril şekilde entübasyon tüpünden ve ağız içinden aspire edilerek entübasyon tüpünün ipleri kesiliyor. Bu esnada hemen tüp çıkarılmadan hazırlanan inhaler tedavi ile oksijen maskesi hazırda tutulmakta ve aspirasyon işleminden sonra tüp çekilerek hastaya hemen maske takılmaktadır. Sonrasında hastanın değerleri takip edilerek tolere etmesi desteklenir.
Bende hastamı hemşire eşliğinde aspire ederek, sonrasında entübasyon tüpünü çekerek ekstübe etmiştim. Hastalar entübe ve uyanık olduklarında tolere etmelerini beklediğimiz süre içinde sık sık işaret ederek; su isteme ve tüpten rahatsızlık duymaları oluyordu. Bu süre de onlara anlatıp anlayışla yaklaşmaya çalışıyordum. Ekstübe edildikten sonra da sık sık su istemeleri ve onlara verememek beni üzüyordu. Bu durumu da onlara olabildiğince açıklamaya çalışarak iş birliği yapıyordum. Hastalara en az dört saat boyunca aspirasyon riski olduğu için sıvı verilmiyordu. Ama bu sürelerde entübe iken ve sonrasında da hastaların dudaklarını ıslatılmış gazlı bez ile kuruluğunu gidermek sonrasında yüzlerini de silerek serinletip biraz olsun iyi hissetmelerini sağlamaya çalışıyordum. Bunları yaparken iyi olmaları ve sevmeleri beni daha da mutlu ediyordu.
Hastaların rutin günlük bakımları yapılıp pozisyon veriliyordu. Hastalarımızın ağrıları oluyor ve uzun süre aynı pozisyonda kalmamaları için iki saatte bir pozisyon değişikliği sağlanıyordu. Zaten yataklarda havalı yatak kullanılarak yatak yarası oluşumunun engellenmesi ve en aza indirilmesi sağlanıyor. Hastaların rutin bakımlarında yatak yarası oluşumunu engellemek için de Silverdin krem sürülüp, kirlenen çarşaflar hemen değiştirilip, temiz ve hastalar mis gibi rahat hale getiriliyordu. Hastaların rutin yoğun bakımda uygulanan enfeksiyon önlenmesi amaçlı infüzyon setleri ve bağlı olan musluklar ve setler yeniden hazırlanıp sıfırdan temiz setler hazırlanarak İnotrop tedavilerine öncelik verilerek dikkatli şekilde puşe edilmesi önlenerek değiştiriliyor. Hastanın yedekte olan tedaviler de atılıp komple yeni set ve musluklar ile değiştiriliyor.
Hastalar entübe iken kan gazı değerleri doğrultusunda elektrolitler infüzyon şeklinde gönderildiği gibi bazen hastaların AÇT değerlerine göre artıda kalmış ise hastaya puşe olarak kalsiyum verilebiliyor. Fakat potasyum direk kalbe etki ettiği için asla puşe verilmiyor. Hastalar bu değerler doğrultusunda oksijen ve karbondioksit değerlerine göre hastalara serum fizyolojik (SF) ambu yapıyorduk. SF ambu dediğimiz işlem entübasyon tüpünden 3-5 cc SF verilerek ardından hemen ambu ile destekleniyor. Bu işlem iki üç defa yapılarak hasta aspire edilip rahatlaması yapılıyor. Hastaların aspirasyonları rutin olarak order edilen şekilde veya hastanın sekresyon durumuna göre sık aralıklarla yapılıyordu.
Hastaların Transferine Doğru
Hastalarımızın genel rutin işlemler yapılıyor. Gün de üç dört defa rutin olarak kan gazı alınarak değerler doğrultusunda uygun girişimlerde bulunuluyor ve hastaların bakımları yapılıyor. Hastalarımız ekstübe edilip sonrasında akciğer havalanmasının daha iyi olması ve desteklenmesi için hastalara triflo eğitimi verilerek birlikte yapıp destekliyoruz. Hastalarımıza normal nazal kanül ile desteklemeye devam ediyor, sıvı alabilen hastalara tolere edebilecekleri kadar veriyorduk. Hastalarımızın ağız bakımları için SF içine bikarbonat atılıp hastanın ağızda çalkalaması sağlanıyor. Bunun yanında hastaların kateter bakımları ve insizyon yerlerinin kontrolü sağlanıp uygun şekilde bakımı sağlanıyordu. Hastaların İnotrop tedavileri stoplanıp, kendi ritimlerinde tolere edebildiklerinde hastaların taburculukları düşünülüyor. Hastaların göğüs tüplerinden drenaj olmadığında çekilip dren yeri kapatılıyor. Hastalar mobilize edilip toleransları sağlanıyordu. Yürüttüğümüz hastaları destekliyor ve servise transferlerini destekliyorduk.
Hastalar ameliyattan çıktıkları ilk zamanlar entübe oldukları için yakınlarının o halde onları görmesinin doğru olmadığı için ziyarete izin verilmiyordu. Dışarıdan bilgi verilerek durumları hakkında bilgi veriliyordu. Hastalar ekstübe edildikten sonra durumları daha iyi olduğunda ziyaretler sağlanıp aileler desteklenerek onlara bilgi vermeye yapılan işlemleri anlatmaya çalışıyorduk. Hastalarımızın günlük çarşaflarını doldurup bilgileri yazıyorduk. Transfer olan hastalarımızın ise transfer formunu doldurup sonrasında serviste odasının hazır olmasını, ailesinin bilgilendirilmesi ile hazırlıkları yapıp hastamızı servise götürüyorduk. Hastaları servisteki hemşireye teslim ederken yapılan işlemler, geçirdiği operasyon ve aldığı tedaviler söylenip genel bilgiler veriliyordu. Bende bakım planını yaptığım hastayı servise teslimini kendim yapıp, transferini sağlamıştım. Hastaların servise ve oradan eve geçişlerinin olması mutluluk vericiydi.
Evet. Genel olarak aklıma gelen ve klavyeden akan şekilde yazmaya, o an yaptığımız şeyleri aktarmaya çalıştım. Yazarken o zamanlara gidip özlediğimi biraz daha fark ettim. Güzel bir deneyimdi. Tekrar yaşamak hastaların hayatına dokunmak onlara iyi gelmek tekrar yaşamak fırsatı olur umarım.
Keyifli okumalar.
Bizi takip ederek bipolar bozukluk için daha fazla bilgi sahibi olabilirsiniz.
