Sağlık hizmetlerinin dijitalleşmesiyle birlikte, tele sağlık uygulamaları modern tıbbın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. Özellikle cerrahi alanında, tele sağlık uygulamaları hem hastalar hem de sağlık profesyonelleri için önemli bir altın standart haline gelmiştir.
Bu yazımda cerrahi hasta bakımında tele sağlık uygulamaları için kapsamlı bir rehberi ele almak istiyorum.
Öncelikle tele sağlığın ne olduğunu tanımlayarak başlayalım.
Tele Sağlık Nedir?
Tele sağlık, sağlık hizmetlerinin dijital teknolojiler aracılığıyla sunulması anlamına gelir. Video konferans, telefon görüşmeleri, mesajlaşma sistemleri ve mobil uygulamalar gibi araçlar kullanılarak hastalar ve sağlık profesyonelleri arasında uzaktan iletişim kurulmasını sağlar.
Cerrahide Tele Sağlık Uygulamalarının Kullanım Amacı
Cerrahi hastaların takibi, ameliyat öncesi ve sonrası süreçlerde oldukça önemlidir. Bu süreçlerde, tele sağlık uygulamalarının kullanılmasıyla birlikte:
Ameliyat öncesi danışmanlık ve bilgilendirme
Hastalar ameliyat öncesinde, cerrahları ya da hemşireleriyle uzaktan iletişim kurarak, ameliyat hazırlıkları ve süreç hakkında bilgi alabilirler.
Ameliyat sonrası takip ve bakım
Ameliyat sonrasında yara iyileşme süreci, ağrı yönetimi ve genel sağlık durumu tele sağlık üzerinden düzenli olarak takip edilebilir.
Rehabilitasyon süreci
Hastaların ameliyat sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon süreçleri tele sağlık uygulamaları ile yönetilebilir, böylece hastalar evden tedavilerine devam edebilir.
Cerrahide Tele Sağlık Uygulamalarının Kullanım Alanları
Cerrahi bakımda tele sağlık uygulamaları, geniş bir yelpazede kullanılmaktadır:
Ameliyat Öncesi Hazırlık
Ameliyat öncesinde hastalar, tele sağlık aracılığıyla cerrahlarıyla iletişime geçerek gerekli tetkikler ve hazırlıklar konusunda bilgilendirilebilirler.
Ameliyat Sonrası Kontroller
Cerrahi işlemler sonrasında, yaraların durumu, iyileşme süreci ve genel sağlık durumu uzaktan takip edilebilir. Hastalar, yara fotoğraflarını veya videolarını sağlık profesyonellerine göndererek, uzaktan değerlendirme yapmalarını sağlayabilirler.
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon
Tele sağlık, cerrahi sonrası rehabilitasyon ve fizyoterapi süreçlerinde hastaların evden tedavi almasını kolaylaştırır. Özel uygulamalar ve video konferanslar ile hastalar, fizyoterapistlerinden uzaktan talimat alabilirler.
Kronik Cerrahi Hastalıkların Yönetimi
Özellikle tekrarlayan cerrahi müdahale gerektiren hastalıklar için hastaların sürekli takibi tele sağlık uygulamalarıyla mümkün hale gelmiştir. Böylece cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyulan hastalıkların izlenmesi daha etkin bir şekilde yapılabilir.
Türkiye’de Kullanılan Cerrahi Alanda Tele Sağlık Uygulamaları
Türkiye’de son yıllarda tele sağlık uygulamaları hızla gelişmiştir ve birçok cerrahi branşta kullanılmaktadır. Özellikle büyük şehirlerdeki hastaneler, tele sağlık platformları aracılığıyla cerrahi hasta takibini etkin bir şekilde sürdürmektedir. Pandemi dönemiyle birlikte, ameliyat sonrası takipler, yara bakımı ve fizik tedavi süreçleri sıklıkla tele sağlık üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Türkiye’de kullanılan bazı tele sağlık platformları arasında;
Teletıp Uygulamaları
Birçok özel ve devlet hastanesi, hasta takiplerini ve ameliyat sonrası bakımları tele sağlık uygulamaları üzerinden yürütmektedir.
Mobil Sağlık Uygulamaları
Mobil cihazlar üzerinden kullanılan uygulamalar, hastaların sağlık bilgilerini takip etmelerini ve sağlık profesyonellerine anında iletmelerini sağlamaktadır.
Cerrahide Kullanılan Tele Sağlık Uygulamalarının Avantajları
Cerrahi bakımda tele sağlık uygulamalarının birçok avantajı bulunmaktadır:
Zaman ve Maliyet Tasarrufu
Tele sağlık sayesinde hastalar, hastaneye gitmeden ameliyat sonrası bakımlarını yaptırabilir, bu da hem zaman hem de ulaşım maliyetlerinden tasarruf sağlar.
Daha Hızlı Müdahale
Acil durumlarda, tele sağlık ile sağlık profesyonelleri hızlıca bilgi alıp müdahale edebilirler.
Konforlu Bakım
Hastalar, evlerinin konforunda sağlık hizmeti alarak daha rahat bir iyileşme süreci geçirebilirler.
Ulaşılabilirlik
Özellikle kırsal alanlarda yaşayan hastalar için sağlık hizmetlerine erişim kolaylaşır.
Cerrahide Kullanılan Tele Sağlık Uygulamalarının Dezavantajları
Tele sağlık uygulamalarının bazı dezavantajları da vardır:
Teknolojiye Erişim Sorunu
Her hasta tele sağlık hizmetlerinden faydalanmak için gerekli teknolojiye sahip olmayabilir. Özellikle yaşlı ve kırsal kesimdeki hastalar için bu bir engel oluşturabilir.
Fiziksel Muayene Eksikliği
Tele sağlık uzaktan değerlendirme sağlarken, bazı durumlarda fiziksel muayenenin eksikliği, yanlış teşhis veya tedavi planlamalarına neden olabilir.
Güvenlik ve Gizlilik Riskleri
Hastaların sağlık bilgileri dijital platformlar üzerinden aktarıldığı için veri güvenliği önemli bir konu haline gelmiştir. Bilgilerin doğru bir şekilde korunması gerekmektedir.
Cerrahi Hastalarında Tele Sağlık Uygulamalarının Kullanımında Türkiye ve Dünyadan Örnekler
Tele sağlık uygulamaları dünya genelinde yaygın olarak kullanılmaktadır. İşte bazı örnekler;
- ABD’de tele sağlık uygulamaları uzun süredir kullanılmaktadır. Özellikle Mayo Clinic gibi büyük sağlık kuruluşları, cerrahi hasta bakımı ve ameliyat sonrası takip için tele sağlık sistemlerini aktif olarak kullanmaktadır.
- İngiltere’de de tele sağlık uygulamaları yaygınlaşmış olup, cerrahi sonrası bakım süreçlerinde hastaların ameliyat sonrası uzaktan izlenmesi yaygın bir uygulamadır. NHS (Ulusal Sağlık Servisi), bu uygulamaları yaygınlaştırmak için çeşitli dijital sağlık projeleri yürütmektedir.
- Pekin’de çalışan bir beyin cerrahı; Sanya şehrinde ameliyat masasında bulunan hastanın ameliyat enstrümanlarını Pekin’den manipüle etmiş ve ameliyat başarı ile sonlandırılmış.
- İran’da yapılan bir çalışmada meme kanseri olan kadınlara telefon uygulaması ile eğitim, danışmanlık verilmiştir. Telefonla eğitim alan kadınların çalışmaya başlamadan önce mamografi çektirme oranı %13 civarında iken çalışmadan sonra bu oran yaklaşık %78 olmuştur.
- Cerrahi geçiren hastaların taburcu olduktan sonra cerrahi insizyon bölgeleri cep telefonu ile gözlemlenmiş ve gözlemin sonucunda cerrahi alan enfeksiyonu tanısı koyma aşamasında etkili olduğu sonucuna varılmıştır.
- İngiltere’de kullanılan MyPreOp uygulaması, ameliyat öncesi hastaların hazırlık sürecini yönetir. Hastalar, bu uygulama üzerinden gerekli bilgileri alır, preoperatif sağlık taramalarını doldurur ve cerrahi ekipten geri bildirim alır.
- PainChek, hastaların ağrı düzeylerini yüz ifadelerinden algılayabilen bir mobil uygulamadır. Cerrahi sonrası hastalar bu uygulamayı kullanarak ağrılarını takip edebilir ve veriler sağlık profesyonelleri tarafından değerlendirilerek gerekli müdahaleler yapılabilir.
- Noona, kanser hastalarının ameliyat sonrası ve tedavi süreçlerinin takibi için kullanılan bir uygulamadır. Hastalar sağlık durumlarını rapor eder ve bu bilgiler, cerrahi hemşireler ve doktorlar tarafından değerlendirilir. Bu sayede komplikasyonlar erken fark edilir ve müdahale edilebilir.
- Türkiye’deki bazı özel hastaneler, ameliyat sonrası ağrı takibi için özel olarak geliştirilmiş mobil uygulamalar sunmaktadır. Bu uygulamalar aracılığıyla hastalar, ağrılarını raporlayabilir ve cerrahi hemşireler bu bilgileri değerlendirerek ağrı kesici tedaviyi yönetir.
- İstanbul’da faaliyet gösteren bazı özel hastaneler, ameliyat öncesinde hastalarına tele sağlık platformları üzerinden video görüşmeler ile danışmanlık hizmeti sunmaktadır. Bu süreçte cerrahi hemşireler, ameliyat öncesi hazırlık sürecinde hastalara bilgilendirme yaparak ameliyata psikolojik ve fiziksel olarak hazırlanmalarına destek sağlar.
Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.
