Akut Lenfoblastik Lösemi Nedir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) bir çocukluk çağı kanseridir ve lenfositlerin (beyaz kan hücreleri) anormal bir şekilde büyümesine neden olur. ALL genellikle karaciğer, dalak ve kemik iliğinde yerleşir ve tedavisi genellikle kemoterapi, radyoterapi ve kemik iliği nakli olabilir.
ALL genellikle tedavi edilebilir ancak tedavi süresi uzun olabilir ve tedavi sonrasında bazı sağkalım oranları düşük olabilir.
Akut Lenfoblastik Lösemi Görülme Sıklığı Nedir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL), çocukluk çağı kanserleri arasında en yaygın olanıdır. Çocukluk çağında ALL görülme sıklığı ortalama olarak 1/2500’dür ve çocuklar arasında en sık görülen kanser tipidir.
ALL genellikle 2 ve 8 yaş arasındaki çocuklarda daha yaygındır ve erkeklerde daha sık görülür. Bu rakamlar sadece genel bir özet ve her birey için farklı olabilir.
Akut Lenfoblastik Lösemi Nedenleri Nelerdir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Ancak, bazı araştırmalar ALL ‘nin genetik veya çevresel faktörlerden kaynaklandığını göstermektedir.
Genetik faktörler
ALL, genetik anomaliler nedeniyle oluşabilir. Örneğin, Philadelphia kromozomu, genetik bir anormalliktir ve ALL ‘de sık görülür.
Çevresel faktörler
Bazı çevresel faktörler, ALL riskini arttırabilir. Örneğin, radon gazı, elektromanyetik alanlar ve bazı kimyasallar gibi radyasyon veya kimyasallara maruz kalma, ALL riskini arttırabilir.
Ayrıca, bazı araştırmalar, ALL ‘nin belirli viral enfeksiyonlarla ilişkili olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.
Ancak, unutulmamalıdır ki, ALL ‘nin nedeni genellikle belirlenemeyebilir, çünkü çok sayıda faktör etkili olabilir.
Akut Lenfoblastik Lösemi Belirtileri Nelerdir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) belirtileri geniş bir yelpazede değişebilir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ancak, genellikle görülen belirtiler şunlar olabilir.
- Yorgunluk ve halsizlik
- Ağır nefes alma
- Uyku problemleri
- Ani kilo kaybı
- Ateş
- Solunum problemleri
- Ağrılı kemikler ve eklemler
- Hematomlar (morluklar)
- Sık adet gecikmeleri veya adet düzensizlikleri
- Sık infeksiyonlar
- Lökopeni (düşük beyaz kan hücresi sayısı)
ALL belirtileri genellikle yavaş ilerler ve zaman içinde daha belirgindir. Bu nedenle, belirtiler fark edilmeden önce ALL ilerleyebilir. Eğer kişide bu belirtilerden bir veya birkaçı varsa, doktor tarafından muayene edilmeli ve gerekli tedaviye başlanmalıdır.
Akut Lenfoblastik Lösemi Tanısı Nasıl Konur?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) tanısı, fiziksel muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme testleri kullanılarak konur. Aşağıda tanı sürecinde kullanılan bazı yöntemlerle ilgili bilgi verilecektir.
Fiziksel muayene
Doktor, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için fiziksel muayene yapar. Doktor, belirgin belirtiler olan yorgunluk, halsizlik, ani kilo kaybı, ateş gibi belirtileri araştırır. Aynı zamanda, doktor, hastanın solunum sistemi, kardiyovasküler sistem, sinir sistemi, gastrointestinal sistem ve diğer sistemleri kontrol eder.
Laboratuvar testleri
Doktor, hastanın kan ve idrar örneklerini incelemek için laboratuvar testleri yapar. Bu testler, kan hücresi sayılarını, enflamasyon belirteçlerini, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını ve diğer parametreleri ölçer. Ayrıca, lösemi hücrelerinin varlığını veya yokluğunu tespit etmek için lenfositlerin incelenmesi yapılır.
Görüntüleme testleri
Doktor, hastanın kemik iliği, karaciğer, dalak, beyin ve diğer organların durumunu görmek için görüntüleme testleri yapar. Bu testler arasında CT, MRI, PET, kemik iliği biyopsisi gibi yöntemler yer alır.
Tanı konulması için, bir veya daha fazla yöntem kullanılabilir. Ancak, ALL tanısı genellikle kesin hale gelmeden önce hem patolojik hem de sitolojik olarak incelenmesi yapılır.
Akut Lenfoblastik Lösemi Tedavisi Nasıl Yapılır?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) tedavisi genellikle kemoterapi, radyoterapi ve kemik iliği nakli gibi farklı yöntemlerin kombinasyonu ile yapılır. Tedavi planı, hastanın yaşı, sağlık durumu ve ALL ‘nin evresi gibi faktörlere göre değişebilir.
Kemoterapi
Kemoterapi, ilaçlar kullanarak hücrelerin büyümesini ve çoğalmasını durdurmayı amaçlar. ALL için kullanılan ilaçlar, sistemik olarak verilir ve genellikle intravenöz olarak uygulanır. Kemoterapi, ALL ‘nin ilerlemesini durdurur ve hücreleri yok eder. Ancak, kemoterapi yan etkileri de olabilir, örneğin saç dökülmesi, anemi, nötropeni, enfeksiyon riski gibi.
Radyoterapi
Radyoterapi, ışık dalgalarını kullanarak hücreleri yok etmeyi amaçlar. Radyoterapi, ALL için genellikle kullanılmaz ancak bazı durumlarda, özellikle beyin veya spinal kord da yerleşen lezyonlar için kullanılabilir.
Kemik iliği nakli
Kemik iliği nakli, sağlıklı bir kişinin kemik iliği dokusunun, ALL nedeniyle hasarlanmış olan kemik iliği dokusunun yerine nakledilmesini içerir. Bu işlem, ALL ‘de iyi huylu hale getirmek için kullanılır ve genellikle son tedavi seçeneği olarak kullanılır.
Tedavi süresi uzun olabilir ve tedavi sonrası bazı sağkalım oranları düşük olabilir. Ancak, ALL tedavi edilebilir bir hastalıktır ve tedaviye erken başlandığı takdirde, iyi sonuçlar alınabilir.
Akut Lenfoblastik Lösemi Nasıl Önlenir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) nedenleri tam olarak bilinmediğinden, ALL ‘nin önlenmesi için spesifik bir yol bulunmamaktadır. Ancak, bazı çevresel faktörlerin ALL riskini arttırdığı bilinmektedir, özellikle radyasyon ve kimyasal maruziyeti.
Aşağıdaki önlemler, ALL riskini azaltmak için alınabilecek önlemler arasında yer alabilir:
Radyasyon maruziyetini azaltmak
Radyasyon maruziyetini azaltmak için, radon gazının evlerde seviyelerini ölçtürmek ve düşürmek, elektromanyetik alanların maruziyetini azaltmak, işyerlerinde radyasyon maruziyetini azaltmak gibi önlemler alınabilir.
Kimyasallara maruz kalmamak
Kimyasallara maruz kalmamak için, evde ve işyerinde kimyasalların kullanımını azaltmak, kimyasalların yerleşim alanlarından uzak durmak, kimyasalların etkilerini azaltmak için gerekli koruyucu ekipmanları kullanmak gibi önlemler alınabilir.
Viral enfeksiyonları önlemek
ALL ile ilişkili olabilecek viral enfeksiyonları önlemek için, hijyen kurallarının uygulanması, temiz ve hijyenik ortamlarda yaşamak, enfeksiyonları önlemek için aşıları zamanında almak gibi önlemler alınabilir.
Ancak, unutulmamalıdır ki, ALL nedenleri genellikle belirlenemeyebilir ve önleyici önlemler alınmasına rağmen ALL gelişebilir. Bu nedenle, ALL belirtilerinin erken tanınması ve tedaviye erken başlanması önemlidir.
Akut Lenfoblastik Lösemi ile Hangi Uzmanlık İlgilenir?
Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) tedavisi için çocuk onkologları, hematologlar ve çocuk hematologları ilgilenir. Bu uzmanlar, ALL tedavisinde uzmanlaşmıştır ve çocukluk çağı kanserleri ile ilgili tüm bilgi ve becerilere sahiptir.
Çocuk onkologları, çocuklar için kanser tedavisinde uzmanlaşmış doktorlardır. Hematologlar ise, kan ve kan hücreleri ile ilgili hastalıkların tanısını ve tedavisini yaparlar. Çocuk hematologları ise, çocukluk çağındaki hematolojik hastalıkların tanısını ve tedavisini yaparlar.
Bu uzmanlar, ALL tanısı konulduktan sonra, hastanın tedavi planını oluştururlar. Bu plan, hastanın sağlık durumu, ALL evresi ve diğer faktörler göz önünde bulundurularak oluşturulur. Tedavi süresi boyunca, hasta uzmanlar tarafından takip edilir ve gerektiğinde tedavi planı değiştirilir.
Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.
Kaynaklar
https://www.lls.org/ Erişim Tarihi: 19.01.2023
https://www.childrensoncologygroup.org/ Erişim Tarihi: 19.01.2023
American Cancer Society (Amerikan Kanser Derneği) : https://www.cancer.org/ Erişim Tarihi: 19.01.2023