Bu içerikle çocuklarda alerji şikâyetlerinin ardındaki gizli tetikleyiciyi, yatak seçimi ve yatak hijyeninin alerji üzerindeki etkilerini öğreneceksiniz.
Çocuğunuz sabahları burnu tıkalı, gözleri kaşınıyor şekilde mi uyanıyor?
Belki de nedeni düşündüğünüzden daha yakın: Yatağı!
Yataklar; ter, ölü deri hücreleri, toz, evcil hayvan tüyleri ve nem gibi alerjenler için mükemmel bir yaşam alanıdır. Bu ortam, özellikle toz akarları gibi mikroskobik canlıların üremesi için idealdir. Bu akarların dışkıları ise alerjik reaksiyonlara neden olan en güçlü maddelerden biridir.
Çocuklarda Alerjinin Gizli Nedenleri
Toz akarları ve yatak içinde biriken diğer alerjenler; çocuklarda astım, alerjik rinit (burun alerjisi) ve egzama gibi rahatsızlıkları tetikleyebilir.
Geceleri sık uyanan, nefes almakta zorlanan ya da sürekli burnunu çeken bir çocuk, çoğu zaman fark edilmeden alerjenlere maruz kalıyordur. Araştırmalar, çocuklarda uyku ortamındaki toz akarı yoğunluğu ile astım şikâyetleri arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor.
Antialerjik Kılıflar Gerçekten İşe Yarıyor mu?
Evet, hem de fazlasıyla!
Yatak ve yastıklarda kullanılan antialerjik kılıflar, toz akarlarının geçişini engelleyen özel dokuma yapısına sahiptir. Böylece akarlar yatağa yerleşemez, çoğalamaz ve çocuğunuz daha temiz bir ortamda uyur.
2016’da yapılan bir araştırmaya göre, antialerjik kılıf kullanan çocuklarda alerjiye bağlı gece öksürükleri ve burun tıkanıklığı %40 oranında azalmış.
Yıkama Sıklığı ve Kumaş Seçimi Çok Önemli
Toz akarları 60°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda ölür. Bu nedenle çarşaf, yastık ve yorgan kılıflarını haftada bir yüksek ısıda yıkamak büyük fark yaratır.
Ayrıca tercih ettiğiniz kumaşlar da önemli. Pamuk ve bambu gibi doğal, nefes alabilen kumaşlar hem cilt dostudur hem de nemi dışarı atarak akar oluşumunu azaltır. Sentetik kumaşlar ise nefes almadıkları için nemi hapseder ve alerjenleri içinde tutar.
Yatak Seçimi: Bambu ve Lateks Neden Öneriliyor?
Bambu ve doğal lateks dolgulu yataklar, antibakteriyel ve antialerjik özellikleriyle öne çıkar. Özellikle egzama ya da hassas cilde sahip çocuklar için bu yataklar daha sağlıklı bir uyku sunar.
Bir araştırmada, bambu yatak kullanan çocuklarda egzama görülme sıklığının belirgin şekilde azaldığı gözlemlenmiş. Çünkü bu yataklar nemi dengeler, küf oluşumunu engeller ve doğal olarak daha hijyeniktir.
Oda Sıcaklığı ve Nem Oranına Dikkat
Yatak odasındaki ısı ve nem seviyesi de alerjenlerin çoğalmasını etkiler. Toz akarları en çok %70’in üzerindeki nem oranında ve 20–25°C sıcaklıkta ürer.
Uzmanlar, oda sıcaklığının 18–21°C, nem oranının ise %40–50 civarında tutulmasını öneriyor. Bu dengeyi korumak için evde nem ölçer bulundurabilir ve gerekiyorsa nem giderici cihaz kullanabilirsiniz.
Yatağı Güneşe Çıkarmak Neden Hâlâ Etkili?
Belki eskilerden kalma bir alışkanlık gibi görünüyor ama güneşe çıkarılan yataklar gerçekten daha hijyenik.
Güneş ışığı doğal bir dezenfektandır. Haftada bir yatağı havalandırmak ya da güneşe koymak, hem nemi azaltır hem de bakteri ve küf oluşumunu engeller. 2012’de yapılan bir çalışmaya göre, güneş ışığına maruz kalan kumaşlardaki bakteri yoğunluğu %70’e kadar azalıyor.
Evcil Hayvanlar Yatak Odasına Girmemeli
Kedi ya da köpek gibi evcil hayvanlar yalnızca tüy değil, üzerlerine yapışan polen, küf ve tozları da yataklara taşır.
Eğer çocuğunuz alerjik bir bünyeye sahipse, evcil hayvanları yatak odasından uzak tutmak çok önemlidir. Yapılan araştırmalar, evcil hayvanların yatak odasına alınmadığı evlerde çocuklarda alerji gelişme riskinin daha düşük olduğunu ortaya koyuyor.
Çocuğunuzun geceleri rahat bir uyku çekmesini ve gündüzleri enerjik olmasını istiyorsanız, işe yataktan başlayın.
Antialerjik kılıflar kullanın, çarşafları yüksek ısıda yıkayın, doğru yatak seçin ve oda koşullarını kontrol altında tutun. Tüm bu önlemler bir araya geldiğinde, çocuğunuzun alerjik hastalıklara karşı çok daha güçlü bir savunma hattı oluşur.
Unutuyor olabiliriz fakat sağlıklı bir çocuk için sadece ne yediği değil, nerede uyuduğu da önemlidir.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
Arroyave, W. D., Arroyave, M. E., & Morales, S. D. (2016). Effectiveness of allergen-proof mattress and pillow encasings in reducing asthma symptoms in children with house dust mite allergy. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 137(2), AB122.
Kemp, A. S., Ponsonby, A. L., Dwyer, T., Cochrane, J., Pezic, A., & Jones, G. (2007). Mite avoidance measures for children with asthma: an evaluation of the effectiveness of a mattress encasement and advice about bedding. Pediatric Allergy and Immunology, 18(3), 258–262.
Kim, H. J., Kim, J. H., & Choi, H. Y. (2018). Antibacterial and moisture management properties of bamboo fabrics for bedding applications. Textile Research Journal, 88(3), 304–316.
Lee, S. Y., Kwon, J. W., & Hong, S. J. (2019). Association of mattress types with respiratory allergies in Korean children. Allergy, Asthma & Immunology Research, 11(2), 242–250.
Li, M., Li, Y., & Zhang, X. (2012). Effects of sunlight on microbial communities on textile surfaces. International Biodeterioration & Biodegradation, 68, 52–58.
Ownby, D. R., Johnson, C. C., & Peterson, E. L. (2002). Exposure to dogs and cats in the first year of life and risk of allergic sensitization at 6 to 7 years of age. JAMA, 288(8), 963–972.
Platts-Mills, T. A. E., Vaughan, J. W., Carter, M. C., & Woodfolk, J. A. (2000). The role of intervention in established allergy: avoidance of indoor allergens in the treatment of chronic allergic disease. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 106(5), 787–804.
