Her sabah yorgun uyanan bir çocuğunuz mu var?
Gece horlamaları odadan duyuluyor mu?
Ya da öğretmeninden sürekli “sınıfta dalgın, dikkatini toplayamıyor” gibi geri bildirimler mi alıyorsunuz?
Tüm bu belirtiler aslında çok daha derin bir sağlık sorununa işaret ediyor olabilir: Geniz eti büyümesi.
Geniz Eti Nedir? Ne İşe Yarar?
Geniz eti (adenoid), burnun arkasında, boğazın üst kısmında yer alan bir bağışıklık dokusudur. Aslında görevi oldukça kıymetli: Vücudumuza burun ve ağız yoluyla giren mikroplara karşı ilk savunmayı yapmak. Özellikle çocukluk döneminde bağışıklık sisteminin çalışmasında önemli bir rol oynar.
Ancak bazı çocuklarda bu doku zamanla büyüyebilir ve hava yolunu daraltabilir. Problem tam da burada başlıyor.
Geniz Eti Büyümesi Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?
Geniz eti büyüdüğünde, çocuğun rahat nefes alması zorlaşır. Özellikle uyku sırasında burun tıkanıklığı, horlama, ağızdan nefes alma gibi şikayetler görülür. Daha da önemlisi, bu durum çocuğun kaliteli bir uyku uyuyamamasına neden olur. Dinlenemeyen bir beyin ise gün içinde konsantre olmakta zorlanır.
Şöyle düşünün…
Biz yetişkinler bile bir gece uykusuz kaldığımızda ertesi gün yorgun, sinirli ve dikkatsiz oluruz. Çocuklar için bu durum daha da yıkıcı. Çünkü onların hem bedenleri hem de beyinleri gelişme aşamasında. Yeterli oksijen alamayan, gece boyunca uykusu sık sık bölünen bir çocuk, doğal olarak öğrenmekte ve dikkatini toplamakta güçlük çeker.
Geniz Eti Büyümesi Okul Başarısı Nasıl Etkiliyor?
Geniz eti büyümesi, çocuğun okuldaki performansını olumsuz etkileyebilir. Sınıfta dikkat dağınıklığı, algı yavaşlığı, öğrenmede güçlük gibi durumlar ortaya çıkabilir. Bu çocuklar dersleri anlamakta zorlanır, verilen ödevleri yaparken çabuk yorulur. Ayrıca genellikle sabahları halsiz uyanırlar ve gün içinde enerjileri düşük olur.
Ebeveynler bu tabloyu fark etmekte zorlanabilir. Çünkü genellikle derslerdeki başarısızlık “çalışmıyor”, “isteksiz” ya da “tembel” gibi etiketlerle açıklanır. Oysa belki de çocuğunuzun hiçbir suçu yoktur. Belki de burnunun arkasında fark edilmemiş bir geniz eti problemi vardır.
Geniz Eti Büyümesinin Diğer Belirtileri Neler Olabilir?
- Gece horlaması
- Uykuda nefes durması (uyku apnesi)
- Ağızdan nefes alma
- Burun tıkanıklığı
- Sık sık tekrarlayan boğaz ve kulak enfeksiyonları
- Konuşmada burundan gelen ses (genizden konuşma)
- İştahsızlık ve büyüme geriliği
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Eğer çocuğunuzda yukarıdaki belirtilerden birkaçını gözlemliyorsanız bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurmanız yerinde olur. Doktorunuz genellikle çocuğun burnunun arka kısmına kamera ile bakarak geniz etinin büyüklüğünü değerlendirir.
Bazı hafif vakalarda ilaç tedavisi yeterli olabilir. Ancak geniz eti çok büyükse ve çocuğun yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyorsa, geniz etinin alınması (adenoidektomi) önerilebilir. Bu işlem günümüzde oldukça kısa sürede yapılan, komplikasyon riski düşük bir cerrahi müdahaledir.
Geniz Eti Ameliyatı Zor Mu? Çocuklar Nasıl Atlatıyor?
Endişelenmeyin. Geniz eti ameliyatı çocukların sıkça geçirdiği, genellikle aynı gün taburcu olabildikleri basit bir işlemdir. Operasyon sonrası çocuklar birkaç gün içinde toparlanır. Ve en güzeli, çoğu aile daha ilk haftadan çocuğunun rahatladığını, daha iyi uyuduğunu ve daha enerjik olduğunu söyler.
Çocuğunuzun derslerinde başarısız olduğunu düşünüyorsanız, önce fiziksel sebepleri göz ardı etmeyin. Geniz eti, fark edilmediğinde çocuğun hem sağlığını hem de akademik gelişimini sessizce gölgeleyebilir. Oysa ki zamanında fark edilirse, basit bir müdahale ile her şey çok daha kolay hale gelebilir.
Mutlu, sağlıklı ve başarılı çocuklar iyi nefes alır. Nefes alan bir çocuk, uykusunu iyi alır; iyi uyuyan bir çocuk daha kolay öğrenir; daha kolay öğrenen bir çocuk ise özgüveni yüksek ve başarılı bir birey olur.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
Ziylan, D., & Aktören, O. (2022). Çocuklarda ağız solunumunun kraniyofasiyal gelişime ve ağız sağlığına etkileri. Çocuk Dergisi, 22(2), 131–136.