Hollanda’da 1987 senesinde gerçekleşen Uluslararası Ebeler Konfederasyonu’nun düzenlediği konferansta ebeleri onurlandırmak için ortaya bir fikir atıldı ve 7 Mayıs 1991 tarihinde ilk kez ‘’Dünya Ebeler Günü’’ kutlanmaya başlandı. Daha sonrasında 5 Mayıs tarihine alınarak o günden itibaren kutlanmaktadır. Ülkemizdeyse Dünya Ebeler Günü’nden bir hafta öncesinde; “Ebeler Haftası” olarak 21-28 Nisan tarihleri arasında kutlanmaktadır.
Ebelik birçok kaynakta; gebelik döneminde gebeliğin teşhisi ve gözetimi ile normal doğum yaptırmakla görevli kişilerin oluşturduğu tıbbi bir meslek olarak tanımlanmaktadır.
Ebelerin Görev ve Yetkileri
Üniversitelerde sağlık bilimleri veya hemşirelik fakültesinde ebelik bölümü olarak 4 yıllık ebelik lisans eğitimi alınır ve bu eğitimin sonunda birden fazla yetkiye sahip olunur. Bunlar;
- Bebek rahme düşmeden gebeliğe hazırlık eğitimiyle anne/babalığa ve doğuma hazırlık sürecini programlar ve yürütülmesi sağlanır. Bu günümüzde ‘’Doğuma Hazırlık Eğitimleri’’ ile mümkün olmaktadır. Ancak bu eğitimi verenlerinde ebe olması eğitimi daha verimli kılar.
- Doğurganlık dönemlerinde (15-49 yaş) kadınların üreme sağlığı konusunda izlemini yapar.
- Gebelik teşhisi koyabilir, normal gebelik takibi ve bu süreçte gerekli muayeneleri yapar.
- Riskli durumları erken dönemde saptayıp, gerekli önlemleri alıp ilgili bölüme sevk eder.
- Doğum sürecini yönetip, doğum eylemi süreci sırasında anne ve bebeğin sağlığını izler. Normal doğumları ve doktorun olmadığı durumlarda acil makat (popo) geliş doğumları yaptırabilir.
- Gerektiğinde doğum anında doğum yolu kesisi uygulayabilir. Günümüzde doğum yolu kesisi özellikle ilk doğumlarda bazı yerlerde rutin olarak uygulanmaktadır. Doğum yolu kesisinin sadece gerektiğinde uygulanması gerektiğinin altını çizer ve bu konuda da tüm sağlık çalışanlarımızın ve gebelerimizi bilinçlendirmeliyiz.
- Doğumda ve doğum sürecinde oluşabilecek riskleri belirleyip, acil tedbirleri alabilir.
- Doktora haber verip, gerektiğinde doktorun yönlendirmeleri doğrultusunda acil tıbbi müdahalede bulunabilir.
- Doğum sonrasında yenidoğanın ilk bakım ve muayenesini yapabilir, gerektiğinde kalp masajı gerçekleştirebilir.
- Anneye emzirme eğitimi verebilir.
- Doğum sonrasında annenin bakım ve izlenimlerini yapıp, riskleri belirleyip, ilgili bölümlere sevk edebilir.
- Gebelik öncesi, gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını korumak ve geliştirmek için gerekli eğitim / danışmanlık hizmeti verebilir Bu hizmetleri vermek için lisans eğitimi yeterlidir. Ancak bilgileri güncellemek ve farklı bakış açıları kazanmak adına artı olarak güncel eğitimler alınabilir.
- Aile planlamasında, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarında görev alabilir. Aile planlaması danışmanlığı verebilir.
- 0-6 yaş çocuk bakım ve gelişimini izler. Özellikle gebe ve 0-6 yaş çocuk aşıları olmak üzere bulaşıcı hastalıkların kontrol programlarında ve bağışıklama hizmetlerinde görev alır.
Ebelik mesleğinin sadece doğum yaptırmakla sınırlı kalmadığını aksine kadın ve çocuk sağlığının birçok evresinde olduğunu açıkladığım bu yazıyla birlikte Ebelik Haftası’nı kutlayarak ve 5 Mayıs Ebeler Günü’müzü anmak isterim. Mesleğimizin değerini bildiğimiz nice yıllara!
