Glutensiz beslenme, çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olanlar için bir zorunluluk; ancak günümüzde sağlıklı yaşam arayışında olan birçok kişi tarafından da tercih edilen bir yaşam tarzı haline geldi.
Peki, “glutensiz yiyecekler” denildiğinde gerçekten ne kadar güvendeyiz?
Etiket okumayı biliyor muyuz?
Market raflarında gizlenmiş gluten tuzaklarını fark edebiliyor muyuz?
Bu yazıda, glutensiz beslenenler için en güvenli besinleri, sakınılması gereken gizli gluten kaynaklarını ve market alışverişlerinde dikkat edilmesi gerekenleri açıklıyoruz. Gerçekten güvenle tüketilebilecek yiyecekleri öğrenmek için okumaya devam edin.
Glutensiz Ne Demek?
Gluten; buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Çölyak hastalığı olan bireylerde gluten, bağışıklık sistemi tarafından sindirilemez ve bağırsaklara zarar verir. Gluten intoleransı olan bireylerde ise sindirim rahatsızlıkları, baş ağrısı, yorgunluk gibi belirtiler görülebilir.
Bu nedenle glutensiz diyet; buğday unu, makarna, ekmek gibi temel gıdalardan tutun da bazı hazır çorbalara kadar birçok ürünü hayatımızdan çıkarmayı gerektirir.
Gerçekten Glutensiz Olan Besinler
Gluten içermeyen doğal besinleri şöyle sıralayabiliriz.
Taze sebze ve meyveler: Her türlü sebze ve meyve glutensizdir. Ancak işlenmiş meyve sularında katkı maddelerine dikkat etmek gerekir.
Yumurta ve süt ürünleri: Doğal halleriyle glutensizdir. Ancak bazı aromalı yoğurtlar, peynir çeşitleri ve hazır sütlü tatlılar gluten içerebilir.
Et ve balık: Doğal halleriyle glutensizdir. Ancak işlenmiş ürünlerde (salam, sosis, hazır köfte) gluten katkısı olabilir.
Bakliyatlar (mercimek, nohut, fasulye): Glutensizdir. Ancak çapraz bulaşma olasılığına karşı ambalajlı ürünlerde “glutensiz” ibaresi aranmalıdır.
Pirinç, mısır ve kinoa: Bu üç tahıl glutensizdir. Özellikle kahverengi pirinç ve mısır unu glutensiz mutfağın temelidir.
Patates: Glutensizdir ve mutfakta çok yönlü bir alternatiftir.
Dikkat! Gluteni Gizleyen Besinler
Market alışverişi sırasında “glutensiz sanılan ama aslında gluten içeren” ürünlere dikkat edilmelidir. Şimdi bazı şaşırtıcı gluten kaynaklarını paylaşıyoruz.
Hazır çorbalar ve bulyonlar: Kıvam arttırıcı olarak buğday unu içerebilir.
Soslar ve ketçaplar: Bazı markalar gluten bazlı koyulaştırıcı kullanır.
Dondurma ve tatlılar: Vanilin, bisküvi kırıntısı veya malt içeriği olan ürünler gluten içerir.
Meyveli yoğurtlar ve aromalı sütler: Kıvam verici katkılarla gluten barındırabilir.
Kızartmalar (özellikle dışarda yenen): Aynı yağda unlu ürünler de pişirildiyse çapraz bulaşma olur.
Yulaf: Tek başına glutensiz olsa da, üretim sırasında buğdayla temas edebileceğinden sadece “glutensiz yulaf” etiketli ürünler tercih edilmelidir.
Markette Etiket Okuma Rehberi
Glutensiz ürünleri seçerken mutlaka etiket okuma alışkanlığı edinilmelidir. Dikkat edilmesi gereken bazı ipuçları nelerdir?
“Glutensiz” ibaresi arayın: Üründe açıkça “glutensizdir” ya da “gluten içermez” yazmalı.
İçindekiler kısmına göz atın: Buğday unu, malt aroması, arpa şurubu, çavdar ekstresi gibi ifadeler gluten içerdiğini gösterir.
Eser miktarda gluten uyarısı: Ürün “eser miktarda gluten içerebilir” diyorsa, çölyak hastalarının kesinlikle uzak durması gerekir.
Sertifikalara dikkat edin: Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı onaylı glutensiz logosu veya uluslararası GF (gluten-free) logosu güvenli ürünleri gösterir.
Glutensiz Yaşamda Güvenilir Markalar
Türkiye’de glutensiz gıda pazarında öne çıkan markalar arasında Schär gibi firmalar yer alıyor. Özellikle Schär, Avrupa’da çölyak hastaları arasında en çok tercih edilen markalardan biridir. Schär’in ürün gamı arasında ekmek, makarna, bisküvi ve atıştırmalıklar güvenle tüketilebilir.
Schar markası sadece glutensiz ürünler üretmektedir. Güvenle glutensiz ürünleri indirimli olarak buradan alabilirsiniz.
İlişkili Kategoriler: Gluten, Gluten Alerjisi, Gluten İntoleransı, Glutensiz Ürünler
Glutensiz Beslenirken Dikkat!
Glutensiz diyet sağlıklı sanılsa da, işlenmiş glutensiz ürünlerin de fazla tüketilmemesi gerekir. Paketli glutensiz ürünler, normal ürünlerden daha fazla şeker ve yağ içerebilir. Bu nedenle glutensiz ama doğal içerikli ürünleri tercih etmek önemlidir.
Etiket Bilgisi, Bilinçli Tüketimle Birleşmeli
Glutensiz beslenme; doğru bilgiyle, etiket okuma becerisiyle ve güvenilir ürün seçimiyle sağlıklı bir yaşam tarzına dönüşebilir. Her “glutensiz” yazan ürünün gerçekten güvenli olmayabileceğini unutmayın. En iyi strateji; doğal, işlenmemiş ürünleri tercih etmek ve güvenilir glutensiz markaları seçmektir.
