Cinsellik, hazza ve/veya üremeye dair eylemler bütünüdür. Biyolojik, psikolojik, sosyal, kültürel, politik ve ekonomik boyutları olan bir süreçtir.
Cinsellik, tüm insanlara özgü, yaşamın doğal ve sağlıklı bir parçasıdır.
İnsanlar, cinselliklerini değişik yollarla ifade ederler ve/veya yaşarlar.
Güvenli Cinsellik Nedir?
Tüm cinsel eylemlerde, kişinin isteklerini ya da istemediklerini açıkça ifade edebildiği, istenmeyen gebeliklerden ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunduğu, güce, şiddete, ayrımcılığa ve baskıya maruz kalmamasını ifade eder.
Güvenli cinsellikte;
- Cinsel yaşam, zorlama, baskı, sömürü, damgalama ve şiddetten uzaktır.
- Cinsel yaşam, karşılıklı güven, açıklık, dürüstlük ve saygı üzerine kuruludur.
Cinsel yaşam kararlarının ve eylemlerinin kişinin kendine ve ilgili olan diğer kişi/ler üzerinde etkileri ve sonuçları vardır. Birey bu sorumluluğu üstlenmelidir.
Cinsel davranış, sorumluluk ve özdenetim gerektirir.
Gençlerin cinsellikle ilgili kapsayıcı bilgi ve bütüncül bir sağlık hizmet sunumuna ulaşma ve bu hizmetler bütününü talep etme hakkı vardır.
Güvenli cinsellikte partnerler sorumluluk sahibi bireylerdir.
Güvenli cinsellikte partnerler nasıl davranır?
- Cinsellikle ilgili tüm eylemlerde birbirinin onayını baskı uygulamadan alır,
- Partnerinin haz almasına özen gösterir,
- Birbirlerinin fiziksel ve duygusal iyilik haline özen gösterir,
- Birbirlerinin cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara ve istenmeyen gebeliklere karşı korunma hakkını ihlal etmez,
- Yapmak/katılmak istenen ve istenmeyen davranışlar açıkça ifade edildiğinde saygı duyar,
- Birbirlerinin sınırlarına saygı gösterir,
- Davranışlarının ve eylemlerinin sorumluluklarını üstlenir,
- Partnerler korunmanın “bireysel sorumluluk” olduğunun farkındadır,
- Farklı cinsiyet kimliklerine saygılı olur.
Onay/Rıza
Bir kişinin belirli bir davranışı kendi özgür iradesiyle, açıkça ve net bir şekilde kabul ettiğini belirtmesi ya da göstermesidir.
- Onay, partnerlerin birbirinin sınırlarını gözetmeleri ve bu sınırlara saygı duymaları anlamına gelir.
- Davranışlar sırasında partnerin onayını almak, duygularını anlamak güvende hissettirir.
- Partnerin cinsel davranışlarıyla ilgili onay alması güvenli bir ilişkinin özelliklerindendir.
- ONAY her zaman açık ve net olmalıdır. İyi misin? daha ileri gidebilir miyim? seni öpebilir miyim? gibi sorular açık bir şekilde sorulup açık bir şekilde yanıtları alınmalıdır.
Unutulmamalıdır ki; onay tek seferliktir, geri alınabilir.
Kişi daha önce bir ya da birden çok kez onay verdiği eylemlere artık onay vermeme hakkına her zaman sahiptir.
Kişinin sessiz kalması, kararsız kalması, giydiği kıyafetleri, alkollü olması, flörtleşmesi onayı olduğu anlamına gelmez.
Alkol veya madde kulanımının etkisi altında kişiler sağlıklı onay veremez. Bu eylemler cinsel şiddetin bir türünü oluşturabilir!
Onay/Rıza İnşası
Kişinin onayı olmadığı durumlarda, “hayır” yanıtını “evet”e dönüştürmek amacıyla kullanılan; fiziksel zorlamadan ziyade duygusal baskı teknikleri içeren yöntemlerdir. Bu yöntemler arasında hediyelerle ikna çabası, tatlı dil, övgüler, nazik tehditler, güven sorgulamaları, mağdur rolüne bürünme ve onay vermediği için suçluluk duygusu yaratma gibi davranışlar yer alır.
Bu yöntemlerin bazıları aynı zamanda psikolojik şiddet anlamına gelmektedir.
Partnerimizin istemediğimiz bir eylem için bizi zorladığını ya da baskıladığını düşünüyorsak bununla ilgili destek almak hakkımızdır.