Bugün sizlerle oldukça önemli bir konu olan hasta mahremiyeti üzerinde konuşmak istiyorum. İlk olarak mahremiyet kelimesini tanımlayacak olursak en basit tanımla ‘gizli olma durumu, gizlilik’ diyebiliriz.

Gizlilik dediğimiz bu durum nedir ve neleri içerir?

Hasta kavramı sağlık hizmetlerinin odak ve ana noktalarından birisidir. Hastanın biz sağlık profesyonellerine verdiği her türlü hasta dosya bilgileri, kayıtlar, tıbbi, ilaç, aile bilgisi, özel hayat vb. gibi  durumların tamamı hasta mahremiyetine girmektedir. Her durumda mahremiyet durumu korunmalıdır. Bilgiler gizli kalmalı, bakım vericiler ve sağlık profesyonelleri arasında gizli tutulmalıdır.

Hasta mahremiyeti ,hasta hakları yönetmeliği ve mevzuatı ile koruma altına alınmıştır.Ölüm dahi hasta mahremiyetini bozmaz. Her durumda hasta mahremiyetine gerekli  özen ve önem gösterilmelidir. Hasta hakları yönetmeliğinde Madde 21 de ‘Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin korunmasını açıkça talep de edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.’ şeklinde belirtilmiştir. Mahremiyete saygı gösterilmesi ve bunu isteme hakkına ek olarak hastanın  aşağıdaki maddelerde belirtilenleri isteme hakkına da sahiptir.

• Hastanın, sağlık durumu ile ilgili tıbbi değerlendirmelerin gizlilik içerisinde yürütülmesini,
• Muayenenin, teşhisin, tedavinin ve hasta ile doğrudan teması gerektiren diğer işlemlerin makul bir gizlilik ortamında gerçekleştirilmesini,
• Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında bir yakınının bulunmasına izin verilmesini,
• Tedavisi ile doğrudan ilgili olmayan kimselerin, tıbbi müdahale sırasında bulunmamasını,
• Hastalığın mahiyeti gerektirmedikçe hastanın şahsi ve ailevi hayatına  müdahale edilmemesini,
• Sağlık harcamalarının kaynağının gizli tutulmasını, kapsar.

Ölüm olayı, mahremiyetin bozulması hakkını vermez.

Ancak sağlık hizmet sunucuları olarak bazı durumlarda hasta mahremiyetini ihlal etmek için hukuki zorunluluk olan bazı durumlar ortaya çıkabilmektedir. Ancak bu  kural ihlalleri sadece geçerli kişiler için yapılmalıdır.

Hasta mahremiyetini ihlal eden hukuki durumlar

• Bildirimi zorunlu hastalıklar (AIDS, Kuduz, Şarbon…)
• Gebeliğin sonlandırıldığı durumlar (adli ve patolojik durumlar )
• Doğumlar(adli vakalar gibi)
• Ölümler(yenidoğan ölümleri, şüpheli hasta ölümleri vb.)
• Suçlu bir hastanın detayları (yalnızca polis ve adliye istediği zaman) gibi durumlarda hukuk otoriteleri tarafından hasta bilgileri gerekli mercilere yetkili kişiler tarafından gönderilir ki bu durum bile hasta mahremiyet ve gizliliği ilkesi esas alınarak gizli ve ivedi bir şekilde yapılmaktadır.

Hasta mahremiyeti konusu oldukça önemli ve geniş bir konu olmasına karşın özellikle bakım verici olarak biz hemşireler hasta mahremiyeti konusunda  özellikle dikkat etmeliyiz. Hastanın her durumda fiziki mahremiyetini ve diğer  mahremiyet içeren durumları koruma altına almalıyız. Hastanın İstemediği bilgileri yakını dahi olsa paylaşmamamız gerekir.

Her hasta biriciktir.

Her hasta özeldir.

Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.