Çevre dostu cenazeler mümkün mü?
Son zamanlarda iklim değişikliği ve çevre krizi, birçok alanda radikal kararların alınmasına yol açtı. Bu kararların en sıra dışı olanlarından biri ise şüphesiz “insan gübreleştirme” uygulaması.
Kulağa sıra dışı gelse de bu yöntem artık ABD’de yasal olarak uygulanıyor. İlk bakışta bilim kurgu gibi gelse de aslında mesele tamamen doğaya dönüşle ilgili…
İnsan Gübreleştirme Nedir?
İnsan gübreleştirme (ya da diğer adıyla doğal organik indirgeme) cenaze sonrası uygulanan bir yöntem. Temel amaç, insan bedeninin organik materyallerle bir araya getirilip kompost haline getirilmesi. Bu işlemin sonunda doğaya zararsız, hatta doğaya faydalı bir toprak ürünü elde ediliyor.
Bu işlem aşağıdaki şekilde işliyor.
- Vefat eden kişinin bedeni, talaş, yonca, saman gibi karbon bakımından zengin materyallerle birlikte kapalı bir kompost kabına yerleştiriliyor.
- Bu kap, mikrobiyal faaliyetlerin gelişmesi için düzenli olarak çevriliyor ve havalandırılıyor.
- Yaklaşık 30 ila 60 gün içinde beden tamamen toprağa dönüşüyor.
- Elde edilen kompost, yaklaşık 36 torba zengin toprak anlamına geliyor.
Aileler, isterlerse bu toprağı alıp sevdiklerinin anısını yaşatmak için bir ağacın altına serebiliyor.
İnsan Gübreleştirme Hangi Eyaletlerde Yasallaştı?
2025 itibarıyla bu uygulama ABD’de altı eyalette yasal hale geldi. İlk yasal düzenlemeyi kabul eden eyaletler;
- Washington (2019’da ilk olarak yasallaştıran eyalet)
- Oregon
- Colorado
- Vermont
- Kaliforniya
- New York (2022’nin sonunda katıldı)
Bu eyaletlerde faaliyet gösteren “Recompose” gibi şirketler, ailelere çevre dostu cenaze hizmeti sunuyor.
İnsan Gübreleştirme Yönteminin Maliyeti Daha mı Düşük?
Evet!
İnsan gübreleştirme, klasik defin veya kremasyon yöntemlerine göre daha uygun fiyatlı. ABD’de geleneksel bir cenazenin ortalama maliyeti 7.000 – 12.000 dolar arasında değişirken, bu yeni yöntemle bu rakam yaklaşık 5.000 dolar civarında kalabiliyor.
Ayrıca, bu yöntemin karbon ayak izi çok daha düşük. Kremasyon işleminde ortaya çıkan karbon emisyonu da bu yöntemde sıfıra yakın.
İnsan Gübreleştirme İçin Dini ve Kültürel Tepkiler Neler?
Her yeni yaklaşımda olduğu gibi, bu yönteme de farklı bakış açıları gelişti. Özellikle bazı dini topluluklar, insan bedeninin toprağa karışmasının “gübre” olarak görülmesini etik bulmuyor. Örneğin;
Gübreleştirme, sebze artıkları ya da yumurta kabukları için uygun olabilir ama cenazelerimiz için değil.
Yine de çevre hareketleri ve bazı inanç grupları, doğaya saygılı bu yöntemin kutsal bir dönüşüm süreci olarak da yorumlanabileceğini savunuyor.
İnsan Gübreleştirme Yönteminin Kim Buldu?
Bu yöntemi kurumsallaştıran kişi: Katrina Spade. Kendisi bir mimar ve Recompose adlı girişimin kurucusu. Spade, bu cenaze biçiminin duygusal ve çevresel olarak daha sürdürülebilir olduğunu vurguluyor.
İnsanlığın geleceği için radikal adımlar?
İklim değişikliğiyle mücadelede her alanın sorumluluğu var. Cenaze işlemleri bile artık bu sorumluluğun bir parçası haline geliyor. İnsan gübreleştirme yöntemi, yalnızca yeni bir defin şekli değil; ölümden sonra bile doğaya katkı sunma düşüncesinin bir yansıması.
Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Sevdiklerinizin anısını yaşatırken doğaya katkı sunmak ister miydiniz?
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
Marcus, J. (2023, 03 Ocak). New York Becomes Sixth State to Legalise Composting of Human Remains. Independent. https://www.independent.co.uk/climate-change
