Bugün hemşirelik mesleğine neşe ve enerji katan Kahkaha Yogası’nı konuşuyoruz. Arş. Gör. Esra Nur Erdoğan, bu yolculuğunu ve deneyimlerini bizimle paylaşıyor; hem ilham verici hem de keyifli bir sohbet sizleri bekliyor.
Adife Ahsen ÇETİN: Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz? Hemşirelik alanındaki uzmanlığınız Kahkaha Yogası ile nasıl kesişti?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Merhaba, ben Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN. 2018 yılında Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nden mezun oldum ve ardından üç yıl klinikte hemşire olarak görev yaptım. Bu süre zarfında akademik ilgi alanım olan Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği alanında yüksek lisans eğitimimi tamamladım ve doktora eğitimime başladım. Şuanda Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Hemşirelik Fakültesi’nde Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak görev yapıyor ve doktora eğitimime devam ediyorum. Kahkaha Yogası ile tanışmam ise yüksek lisans eğitimim sırasında bu konudaki bilimsel araştırmaları derinlemesine incelerken gerçekleşti. Klinik pratiğimde gözlemlediğim üzere, fizyolojik iyileşme kadar psikolojik iyileşme ve duygusal iyilik halini de desteklemenin gerekliliğine inanıyorum. Bu bağlamda, tamamlayıcı bir tıp tekniği olarak Kahkaha Yogası, hem sağlık profesyonellerinin dayanıklılığını artırma hem de hastaların iyileşme süreçlerini destekleme potansiyeli taşımasıyla dikkatimi çekti ve 2023 yılında, bu ilgi alanımı profesyonel bir düzeye taşımak üzere sertifikalı Kahkaha Yogası Liderliği ve Eğitmenliği eğitimlerimi tamamladım. O tarihten bu yana, Kahkaha Yogasını akademik çalışmalarımla birleştiriyorum. Aynı zamanda sosyal sorumluluk projelerine katılarak, seminer, sempozyum ve kurslar düzenleyerek bu alandaki farkındalığı artırmaya çalışıyorum.
Adife Ahsen ÇETİN: Kahkaha Yogası tam olarak nedir?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası (Laughter Yoga), 1995 yılında Hindistan’da Dr. Madan Kataria tarafından kurulan, koşulsuz ve sebepsiz kahkaha eylemini, diyaframımızı kullanarak aldığımız yoga nefesi (Pranayama) ile sistematik olarak birleştiren bir tıp tekniğidir. Bu yöntemin temelini, “mış gibi” başlayıp gerçeğe dönüşen kahkaha prensibi oluşturur. Bilimsel veriler, 20 dakikalık düzenli ve derin kahkaha pratiğinin, gerçek kahkahanın sağladığı tüm fizyolojik faydaları tetiklemek için yeterli olduğunu göstermektedir. Kahkaha Yogası, hem bireysel hem de grup halinde uygulanabilir. Kahkaha yogası yaptıracak kişinin Kahkaha Yogası Lideri sertifikasına sahip olması gerekmektedir. Bir seans, 30 ila 45 dakika arasında sürer ve dört temel bölümden oluşur. Bu bölümler; El çırpma ve ısınma egzersizleri, Derin nefes egzersizleri, Çocuksu oyunlar ve Gülme egzersizleridir. Seanslar kahkaha meditasyonu ile sonlandırılabilir. Kahkaha Yogası, biyopsikososyal sağlık üzerinde kanıtlanmış olumlu etkiler yaratan, bilimsel temelli bir uygulamadır.
Adife Ahsen ÇETİN: Kahkaha Yogası’nın kanıtlanmış yararlarından bahseder misiniz?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası, bilimsel olarak ölçülebilen ve biyopsikososyal sağlığı iyileştiren bir aktivitedir. Faydalarını şu şekilde sıralayabilirim.
- Serotonin salınımına neden olur. Kan damarlarının endotel tabakası genişleyerek kan akışını hızlandırır ve kan basıncını düşürür. Akciğerlerdeki rezidüel havanın kısmi değişimi sağlanarak, kan daha fazla oksijenle zenginleşir. Kişi kendini daha enerji dolu hisseder.
- Hipofiz bezi ve hipotalamustan kana endojen opioidler salgılanır, bu da mutluluk ve hoşgörü hissi veren nöropeptidlerin salınımını tetikler. Ağrı eşiği yükselir ve kişinin yaşam kalitesi artar. Bilişsel süreci etkilediği için kişinin karar verme ve problem çözme becerisini geliştirir.
- Lenf düğümlerinden B ve T lenfosit hücresi salınır bu da immün sistemin güçlenmesine ve hastalıklara karşı direncin artmasına katkıda bulunur.
- Anne sütündeki Ig A seviyesinin artmasını sağlar.
- Stres seviyesi azalır ve kortizol düzeyi düşer. Kişi kendini daha iyi hisseder, mental iyi oluşu artar.
- Vücutta biriken bloke duyguların çözülmesine yardımcı olur.
- Kas gerginlikleri ve spazmlar hafifler, bu da kronik ağrının yönetimine destek olur.
- Yaşam kalitesi artmasını sağlar.
- Kahkaha beyin dalgaları üretir. Beyin, gama dalga frekansında senkronize çalışarak daha sağlıklı düşünmeyi sağlar. Odaklanma artar ve daha bütünleştirici bir düşünce yapısı gelişir.
Adife Ahsen ÇETİN: Kahkaha Yogası hemşirelik mesleğiyle nasıl ilişkilendirilebilir? Hasta bakımı ya da sağlık çalışanlarının tükenmişliği açısından ne tür katkılar sağlayabilir?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası’nın hemşirelik mesleği ile olan ilişkisi, giderek artan bilimsel destekle somutlaşmaktadır. Tamamlayıcı bir tıp tekniği olan kahkaha yogasının son yıllarda hemşirelik pratiğinde kullanımı giderek artmıştır ve 2023 itibarıyla Hemşirelik Girişimleri Sınıflaması’nda (Nursing Intervention Classification [NIC]) bağımsız bir hemşirelik girişimi olarak yer almıştır. Kahkaha yogası, hem sağlık profesyonellerinin öz bakımı hem de hasta bakımının bütüncül kalitesinin artırılması noktasında önemli katkılar sunmaktadır.
Kahkaha Yogası etkili bir stres yönetimi ve öz bakım stratejisi olarak öne çıkmaktadır. Fizyolojik olarak kortizol düzeylerini düşürerek stres seviyesini azaltmakta ve endorfin salınımını arttırarak mental iyi oluşu ve yaşam kalitesini yükseltmektedir. Bu bağlamda, başkalarının iyileşmesine odaklanırken aynı zamanda kendi duygusal sağlığını onaran bir araç olarak, profesyonel zorluklara karşı daha dayanıklı ve dirençli bir hemşire profili oluşturulmasına zemin hazırlar. Ayrıca, uygulamanın her yaş grubuna uygulanabilir olması, maliyet içermemesi ve ulaşılabilirliği, kurumsal düzeyde sürdürülebilir bir müdahale olmasının avantajlarını sunmaktadır. Hasta bakımı perspektifinden bakıldığında ise, Kahkaha Yogası’nın etkileri çok merkezlidir. Ulusal ve uluslararası çalışmalar, bu tekniğin özellikle hassas hasta gruplarında belirgin iyileşmeler sağladığını göstermektedir. Örneğin, uygulama kanser hastalarında kemoterapi sonrası bulantı ve kusmayı azaltmada, yaşlı popülasyonda uyku düzenini iyileştirmede ve genel olarak ağrıyı azaltmada etkilidir. Psikolojik boyutta, depresyon düzeylerini düşürmeye ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı olur. Postpartum dönemdeki kadınların anksiyete ve stres düzeylerini azaltmada etkili olduğu, hatta anne sütünün kalitesini artırarak sütteki IgA seviyesini yükselttiği saptanmıştır. Kahkaha yogası hem bakım verenin hem de bakım alanın güçlenmesini sağlamaktadır.
Adife Ahsen ÇETİN: Bu alanda yer aldığınız gönüllü projelerden bahsedebilir misiniz? Katılım süreçleri nasıl işliyor?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası eğitimlerini hem çevrim içi hem de yüz yüze olarak aktif biçimde yürütüyorum. Program formatını katılımcı kitlesine, mekâna ve etkinliğin türüne göre uyarlıyorum. Hâli hazırda yılda iki kez düzenlemeyi planladığım Kahkaha Yogası Liderlik Eğitimlerini organize ediyorum. Ayrıca kongrelerde düzenlediğim kurs ve atölye çalışmalarıyla üniversite öğrencilerini Kahkaha Yogası’nın amacı ve uygulama alanları hakkında bilgilendiriyor, onları uygulamalara aktif olarak katılmaya teşvik ediyorum.
2023 yılında halka açık Zoom oturumları gerçekleştirdim, üniversite öğrencileri ile ve sağlık profesyonellerine yönelik seminerler düzenledim. 2024 yılında “Gül’e Gül’e Mezun Olun” etkinliği kapsamında Gülhane Hemşirelik Fakültesi son sınıf hemşirelik öğrencileriyle çalıştım, Etlik Onkoloji Hastanesi’nde düzenlenen 8. Hemşirelik Konferansı’nda sunum yaptım, Ankara Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencileri ve öğretim elemanlarıyla sınav öncesi stres yönetimi için Kahkaha Yogası seansı gerçekleştirdim, Çankırı Karatekin Üniversitesi Ebelik Bölümü ile çevrim içi olarak “Geleceğin Güçlü Ebeleriyle Kahkaha Terapisi” programını yürüttüm, Gülhane Hemşirelik Öğrencileri Sempozyumu’nda Kahkaha Yogası kursu verdim, “Jinekolojik Onkoloji Hemşireliği” kursunda “Yeni Bir Yaklaşım: Jinekolojik Kanser Hastalarına Yönelik Kahkaha Yogası” konulu sunum yaptım. Ayrıca Kadın Kanseri Hasta Okulu ve Bakım Verenleri Güçlendirme Programı’nda düzenleme kurulunda yer aldım ve Kahkaha Yogası gerçekleştirdim. “Kahkaha Yogasının Kadın Sağlığı Üzerine Etkileri: Geleneksel Derleme” başlıklı makalemi yayımladım. 2025 yılında Gebe Okulu’nda gebelere ve eşlerine yönelik her ay düzenli Kahkaha Yogası oturumlarına başladım. Aynı yıl 1. Ulusal Gülhane Hemşirelik Öğrencileri Kongresi’nde Kahkaha Yogası kursu verdim ve Antalya Kahkaha Yogası Konferansı’na katılarak uluslararası liderlerle bağlantı kurdum. Bu alanda yürüttüğüm akademik araştırmalarımız halen devam etmektedir. Temel hedef kitlem kanser hastaları, gebeler ve eşleri, üniversite öğrencileri ve akademisyenlerdir. Bu gruplarla yürüttüğüm çalışmalar, Kahkaha Yogası’nın erişilebilirliğini ve dönüştürücü gücünü ortaya koymaktadır.
Kahkaha Yogası alanındaki gönüllü çalışmalarım, toplumun farklı kesimlerinde psikososyal iyilik hâlini desteklemeyi ve farkındalık oluşturmayı amaçlayan etkinliklerden oluşmaktadır. Bu çalışmalar genellikle üniversiteler, hasta okulları, sivil toplum kuruluşları veya sağlık kurumlarının talepleri doğrultusunda şekillenmektedir.
Katılım süreci genellikle şu şekilde ilerlemektedir: Kurumlar benimle iletişime geçerek planladıkları etkinliğin yeri, programı ve kapsamı hakkında bilgi verirler. Uygunluğuma göre etkinlik içeriğini kurumun hedef kitlesine göre özel olarak hazırlarım. Etkinlik takvimi netleştikten sonra duyurular sosyal medya aracılığıyla yapılır; ayrıca kurumlar da kendi kanalları üzerinden katılımcılara ulaşır. Bu etkinlikleri tamamen gönüllülük esasına dayalı ve ücretsiz olarak yürütüyorum.
Adife Ahsen ÇETİN: Kahkaha Yogası Liderlik Eğitimi hakkında bilgi verebilir misiniz? Kimler bu eğitimi alabilir ve süreç nasıl ilerliyor?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası Liderlik Eğitimi, bu alanda eğitmen sertifikasına sahip kişiler tarafından verilmektedir. Üniversitelerde Sürekli Eğitim Merkezleri aracılığıyla bu eğitimler resmî şekilde açılabilmektedir. Bunun yanı sıra, farklı meslek alanlarında çalışan veya Kahkaha Yogası’nı profesyonel olarak uygulayan eğitmenler bağımsız olarak bu eğitimleri düzenleyebilir. Eğitimler hem çevrim içi hem de yüz yüze olarak gerçekleştirilebilmektedir.
Programın toplam süresi 12 saattir: 8 saat teorik, 4 saat uygulama eğitimi şeklinde planlanmaktadır. Katılımcılar, eğitim sürecinde kahkaha yogasının tarihçesi, fizyolojisi, seans yapısı, nefes egzersizleri, liderlik rolü, uygulama teknikleri gibi pek çok bilgi öğrenirler. Eğitim sonunda katılımcılar, uluslararası geçerliliğe sahip Kahkaha Yogası Lideri Sertifikası almaya hak kazanırlar.
Eğitim Sürekli Eğitim Merkezi aracılığıyla tamamlandığında, katılımcılar ayrıca e-Devlet üzerinden erişilebilen resmî bir sertifika da elde ederler.
Katılım için herhangi bir meslek ön koşulu bulunmamaktadır. Ancak program özellikle sağlık profesyonelleri, eğitimciler, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları, üniversite öğrencileri ve kişisel gelişim alanına ilgi duyan bireyler tarafından tercih edilmektedir. Bu eğitim, yalnızca kahkaha yogası liderliği kazandırmakla kalmayıp; stres yönetimi, farkındalık, iletişim becerileri ve yaşam doyumu açısından da katılımcılara güçlü bir kişisel ve mesleki gelişim olanağı sunmaktadır.
Adife Ahsen ÇETİN: Uygulama ya da eğitimlerde aldığınız en ilginç ya da unutamadığınız geri bildirim neydi?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Görme engelli kadınlarla gerçekleştirdiğim Kahkaha Yogası oturumu, mesleki yolculuğumun en derin ve anlamlı deneyimlerinden biri oldu. Oturum başlamadan önce bazı katılımcılar, “Gerçekten gülmeye çok ihtiyacımız var ama bu hiç kolay değil,” demişti. O gün yaklaşık yirmi beş kadınla bir araya geldik; sohbet ettik, birlikte nefes aldık ve sonunda tüm odayı dolduran kahkahalarda buluştuk. Bu deneyim, daha önce yaşadıklarımdan çok farklıydı, daha çok konuştuk ama kahkahalarımız çok içten, derin ve kuvvetliydi. Oturum sonrasında aldığım geri bildirimler; “Bu yoga tam bize göre,” “Bunu evde de yapacağım,” “Bizi öyle güldürdünüz ki tüm sıkıntılarımız uçup gitti” şeklindeydi. Bu deneyim bana kahkahanın dönüştürücü gücünü bir kez daha hatırlattı. O gün kahkahanın, görmenin ya da koşulların ötesinde, kalpleri birbirine bağlayan evrensel bir dil olduğunu tüm benliğimle yeniden hissettim.
Adife Ahsen ÇETİN: Sizce Kahkaha Yogası hemşirelik eğitimine veya hizmet içi eğitim programlarına entegre edilebilir mi? Son olarak, Kahkaha Yogası’na ilgi duyan hemşirelik öğrencilerine ve sağlık profesyonellerine ne önerirsiniz? Nereden başlamalılar?
Arş. Gör. Esra Nur ERDOĞAN: Kahkaha Yogası, hemşirelik eğitimine ve hizmet içi eğitim programlarına çok rahat entegre edilebilir. Stres yönetimi, ekip içi iletişim, empatiyi güçlendirmede ve hasta bakımında hastayı bütüncül ele almada gerçekten etkili bir tekniktir. Hemşirelik öğrencilerine ve sağlık profesyonellerine önerim, denemekten korkmamaları ve kısa seanslarla başlamaları; zamanla bunu bir alışkanlık haline getirebilirler. Kendilerinde olan değişimi fark etmeleri, ilgi duymaları ve bunu profesyonel olarak yapmak istemeleri durumunda liderlik eğitimini almaları gerekmektedir. 14-15 Kasım 2025 tarihinde Prof. Dr. Gülten GÜVENÇ Hocamla birlikte online ve yüz yüze hibrit seçeneği ile Sağlık Bilimleri Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi aracılığıyla Uluslararası Geçerli Kahkaha Yogası Liderlik Eğitim Sertifika programı açacağız. İlgisi olan herkesin sitemizden ön kayıt yaptırmasını bekliyoruz. Kahkanın gücünü birlikte keşfetmek için yeni liderleri aramızda görmekten mutluluk duyarız.
Teşekkür ederim.
Esra Nur Erdoğan’a vakit ayırıp Kahkaha Yogası’nın hem sağlık çalışanları hem de hastalar üzerindeki olumlu etkilerini bizimle paylaştığı için çok teşekkür ediyoruz.
Simbians Türkiye, bir sağlık eğitimi platformudur. Simbians’ta yer alan hastalıklar ve sağlık durumları hakkında daha fazla bilgi edinin. Diğer röportajlara ulaşarak merak ettiklerinizi öğrenin.
