Bu içerikle, konjestif kalp yetmezliğinin (KKY) ne olduğunu, vücudun verdiği belirtileri nasıl anlayabileceğinizi, yaşam tarzı ve ilaç tedavileriyle kalbinize nasıl destek olabileceğinizi öğreneceksiniz.
Konjestif Kalp Yetmezliği Nedir?
Kalbimiz, vücudumuza her an oksijen ve besin taşıyan kanı pompalayan güçlü bir kas pompasıdır. Ancak bazen bu pompa eski gücünü kaybeder. Yani kalp, vücuda yeterince kan gönderemez. Tam bu duruma “kalp yetmezliği” (Konjestif Kalp Yetmezliği – KKY) denir.
“Konjestif” kelimesi, bu zorlanma sonucu vücutta sıvı birikmesi olduğunu anlatır.
Konjestif Kalp Yetmezliği Neden Olur?
Kalp yetmezliği genellikle başka hastalıkların uzun vadeli etkisiyle gelişir. Bunlar arasında;
-
Yüksek tansiyon (hipertansiyon),
-
Kalp damar tıkanıklığı (koroner arter hastalığı),
-
Şeker hastalığı (diyabet),
-
Kalp kası hastalıkları (kardiyomiyopati) yer alır.
Yaş ilerledikçe bu hastalıkların riski artar ve kalp daha fazla yük altına girer.
Konjestif Kalp Yetmezliğinde Vücut Hangi Belirtileri Verir?
Kalp yeterince çalışamadığında, vücut bunu farklı şekillerde bize gösterir. Bu belirtiler kişiden kişiye değişebilir ama genellikle aşağıdaki şekildedir.
Sol Kalp Yetmezliği (Sol Ventrikül Yetmezliği) Belirtileri
-
Nefes darlığı (özellikle hareket ederken ya da yatarken – ortopne, paroksismal nokturnal dispne),
-
Yorgunluk, halsizlik,
-
Gece öksürüğü.
Sağ Kalp Yetmezliği (Sağ Ventrikül Yetmezliği) Belirtileri
-
Ayak bileklerinde ve bacaklarda şişlik (periferik ödem),
-
Karında sıvı birikimi (assit),
-
Karaciğerde büyüme (hepatomegali),
-
İştah azalması (anoreksi).
İleri Evrelerde
-
Zihin bulanıklığı (konfüzyon),
-
Ani kilo kaybı (kardiyak kaşeksi),
-
Kalpte ritim bozuklukları (aritmi).
Konjestif Kalp Yetmezliği Tanısı Nasıl Konur?
Doktorlar, bu durumu anlamak için çeşitli testler yapar. Önce fiziksel belirtilere bakar, sonra bazı ölçümlerle tanıyı netleştirir.
-
Kalp sesleri ve ciğerlerdeki sesler dinlenir (ral, S3 gallop).
-
Kanda bir madde ölçülür (BNP ya da NT-proBNP).
-
Kalbin çalışması özel bir ultrasonla incelenir (ekokardiyografi).
-
Akciğer filmi çekilir (akciğer grafisi),
-
Kalp ritmi değerlendirilir (EKG).
Konjestif Kalp Yetmezliği Tedavi Yolları Nelerdir?
Tedavi hem yaşam tarzı değişikliklerini hem de ilaçları kapsar. Amaç; kalbin işini kolaylaştırmak, vücutta sıvı birikimini azaltmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
-
Tuzu azaltmak (günlük <2g sodyum),
-
Sıvı tüketimini kontrol altında tutmak,
-
Hafif ama düzenli egzersiz yapmak,
-
Kilo kontrolü sağlamak,
-
Sigara ve alkolü bırakmak.
İlaçlar
-
Damarları genişleten ve kalbin yükünü azaltan ilaçlar (ACE inhibitörleri, ARB’ler),
-
Kalp atışlarını düzenleyen ilaçlar (beta blokerler),
-
Vücutta fazla suyu atan ilaçlar (diüretikler, örneğin furosemid, spironolakton),
-
Kalbin kasılma gücünü artıran ilaçlar (digoksin),
-
Yeni nesil ilaçlardan biri olan SGLT2 inhibitörleri, hem şeker hem kalp sağlığı için kullanılır.
Bazı hastalarda cihaz tedavileri gerekebilir
-
Ani kalp durmasını önleyen cihazlar (ICD),
-
Kalp odacıklarının uyumlu çalışmasını sağlayan cihazlar (CRT).
İleri durumlarda
-
Kalp nakli,
-
Kalbin pompalama gücünü destekleyen makineler (VAD – Ventriküler Yardımcı Cihaz).
Konjestif Kalp Yetmezliği Hastaları Günlük Hayatta Nelere Dikkat Edilmeli?
Kalp yetmezliğiyle yaşamak mümkün ama bilinçli olunması şart. Bazı küçük ama etkili alışkanlıklarla daha iyi bir yaşam kalitesi sağlanabilir.
-
Her sabah aynı saatte tartılın: Ani kilo artışı sıvı birikiminin habercisi olabilir.
-
Nefes darlığı, ödem gibi şikâyetler artarsa mutlaka doktorunuzu bilgilendirin.
-
İlaçlarınızı aksatmadan kullanın.
-
Tuzlu yiyeceklerden kaçının (turşu, salamura, işlenmiş gıdalar).
Psikolojik ve Sosyal Destek
Kalp sadece kan pompalamaz; yaşama gücümüzdür. Bu hastalıkla yaşarken kişinin ruhsal durumu da etkilenebilir. Endişe, moral bozukluğu, hatta depresyon görülebilir. Bu nedenle:
-
Hastalar yalnız hissetmemeli,
-
Aile bireyleri destekleyici olmalı,
-
Gerekirse psikolojik danışmanlık alınmalı.
Konjestif kalp yetmezliği, hayatı değiştirebilir ama durdurmaz. Bilinçli bir yaklaşım, düzenli takip, doğru ilaç kullanımı ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bu hastalıkla barış içinde yaşamak mümkündür. Kalbinizin söylediklerini duymayı öğrenin; çünkü bazen sessizce yardım ister.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
American Heart Association (AHA). (2023). Heart Failure. https://www.heart.org
Yancy, C. W., et al. (2017). 2017 ACC/AHA/HFSA Focused Update of the 2013 ACCF/AHA Guideline for the Management of Heart Failure. Journal of the American College of Cardiology, 70(6), 776-803.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). (2018). Chronic Heart Failure in Adults: Diagnosis and Management. https://www.nice.org.uk
Ponikowski, P., et al. (2016). 2016 ESC Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure. European Heart Journal, 37(27), 2129-2200.
