Bu içerikle, çocukluk çağı kanserlerinde benlik gelişiminin nasıl etkilendiğini, hemşirenin bu süreçteki psikososyal bakım rolünü ve uygulamada benlik saygısını destekleyen yaklaşımları öğreneceksiniz.

Çocukluk çağı kanserleri yalnızca fiziksel sağlığı değil; çocuğun psikolojik, sosyal ve duygusal gelişimini de derinden etkilemektedir. Uzun süren tedavi süreçleri, hastanede yatışlar ve beden imajındaki değişiklikler, çocuğun benlik algısının ve benlik saygısının zedelenmesine neden olabilmektedir. Benlik kavramı; çocuğun aidiyet duygusu geliştirmesi, kendini yeterli hissetmesi ve başarı duygusunu deneyimlemesi açısından temel bir yapı taşıdır. Bu süreçte hemşireler, kanserli çocukların benlik gelişimini desteklemede kilit bir role sahiptir.

Benlik Gelişimi ve Kanserin Etkileri

Benlik gelişimi; çocuğun kendini tanıması, değerli hissetmesi ve sosyal çevresiyle sağlıklı ilişkiler kurabilmesi açısından temel bir gelişim alanıdır. Kanser tanısı alan çocuklarda;

• Kontrol kaybı,
• Sosyal izolasyon,
• Beden imajında bozulma,
• Akran ilişkilerinde azalma

gibi durumlar benlik saygısını ve benlik algısını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.

Hemşirenin Benlik Gelişimindeki Rolü

Terapötik İletişim Kurma

Hemşire, çocukla güvene dayalı bir ilişki kurarak duygularını ifade etmesine olanak tanır. Yaşına ve gelişim düzeyine uygun açıklamalar yapılması, çocuğun kendini anlaşılmış ve değerli hissetmesini sağlar.

Benlik Saygısını Destekleme

Çocuğun güçlü yönlerinin fark edilmesi, başarılarının takdir edilmesi ve birey olarak görülmesi benlik saygısını artırır. Özellikle uzun süre hastanede yatan ve sosyal izolasyon yaşayan çocuklarda, hemşirenin verdiği olumlu geri bildirimler benlik gelişimini destekleyici bir etki yaratmaktadır.

Beden İmajı Değişikliklerine Uyum Sağlama

Saç dökülmesi ve diğer fiziksel değişiklikler çocuğun benlik algısını olumsuz etkileyebilir. Hemşire, bu değişikliklerle baş etme sürecinde çocuğa ve ailesine rehberlik eder. Bazı çocuklar saç kaybını benliklerinin yok olması olarak algılayabilir; bu noktada hemşirenin çözüm üretmesi, psikolojik destek sağlaması ve çocuğun duygularını normalleştirmesi büyük önem taşır.

Özerklik ve Kontrol Duygusunu Güçlendirme

Çocuğun bakım sürecine aktif katılımının sağlanması ve küçük seçimler yapmasına izin verilmesi, kontrol duygusunu ve benlik bütünlüğünü destekler. Duş saatinin planlanmasına katılması, saç kesimi için hazır olduğu zamanı seçebilmesi ya da tedavi ve oyun saatlerinin birlikte planlanması, çocuğun kontrol algısını güçlendiren uygulamalardır.

Aileyi Destekleme

Ailenin tutumu, çocuğun benlik gelişimini doğrudan etkiler. Hemşire, aileyi bilinçlendirerek çocuğun bağımsızlığını destekleyen bir yaklaşım geliştirmelerine yardımcı olur. Klinik uygulamalarda sıklıkla gözlemlenen, ebeveynlerin kendi kaygılarını çocuğa yansıtmaları durumunda; hemşirenin aileyi bu konuda farkındalık kazandırması ve desteklemesi büyük önem taşımaktadır.

Multidisipliner Yaklaşımın Önemi

Hemşire; psikolog, çocuk gelişimci ve sosyal hizmet uzmanlarıyla iş birliği yaparak çocuğun psikososyal gereksinimlerinin karşılanmasına katkı sağlar. Bu ekip çalışması, benlik gelişiminin bütüncül bir yaklaşımla desteklenmesini mümkün kılar. Ekip üyelerinin bu süreçler hakkında eğitim alması ve deneyimlerini paylaşması, bakımın kalitesini artırmaktadır.

Kanserli çocuklarda benlik gelişiminin desteklenmesi, çocuğun ruhsal iyilik hâlinin korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Hemşire, empatik ve bütüncül yaklaşımıyla bu sürecin temel destekleyicisidir. Fiziksel bakımın yanı sıra psikososyal bakımın da sağlanması, çocuğun sağlıklı bir benlik algısı geliştirmesine katkı sunar. Çocuklara alan tanımak ve sosyal izolasyon süreçlerinde belirli kontrol mekanizmalarını onlarla paylaşmak, benlik gelişimini güçlendiren önemli adımlardır.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel verimlilik ve sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.

Kaynaklar

Hockenberry, M. J., & Wilson, D. (2011). Wong’s Nursing Care of Infants and Children. Elsevier.

Manav, G. (2013). Kanserli çocuklarda oyun temelli hemşirelik modeli [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi.