Soğuk havalarla birlikte kalın kazaklar, sıcak çikolatalar ve battaniye keyfi…

Kulağa huzurlu geliyor, değil mi?

Ama bir de tartıya çıkınca karşımıza çıkan birkaç fazladan kilo var.

Peki, neden kış aylarında kilo almak bu kadar yaygın?

Aslında bu durumun ardında hem biyolojik hem de psikolojik birçok neden yatıyor.

Şimdi kış aylarında kilo almanın en sık görülen 8 nedeni paylaşacağım.

Kış Aylarında Neden Kilo Alırız?

Soğuk Hava, Metabolizmayı Değil, İştahı Artırır

Pek çok kişi “Soğukta vücut daha çok kalori yakar.” diye düşünür, ama bu tam olarak doğru değildir. Soğuk hava, vücudun ısıyı korumak için enerji harcamasına neden olur, evet. Fakat aynı zamanda beyin “enerji rezervlerini koru” komutu verir. Bu da daha fazla yemek yeme isteği yaratır. Özellikle karbonhidrat ağırlıklı yiyecekler —ekmek, makarna, tatlılar— vücudun hızlı enerji kaynağı olarak tercih ettiği besinlerdir. Sonuç: Daha fazla kalori, daha fazla kilo.

Gün Işığı Azalınca Serotonin Düşer

Kış aylarında günler kısalır, güneş ışığı azalır. Bu durum serotonin üretimini düşürür. Serotonin, mutluluk hormonu olarak bilinir ve düşük olduğunda can sıkıntısı, yorgunluk ve atıştırma isteği ortaya çıkar. Özellikle çikolata gibi basit şekerli gıdalar serotonin seviyesini geçici olarak yükselttiği için, kişi farkında olmadan kendini bu tür yiyeceklere yönelmiş bulur.

Fiziksel Aktivite Azalır

Yağmur, kar, soğuk hava… Bu koşullar dışarı çıkma isteğini azaltır. Spor salonuna gitmek yerine battaniye altında film izlemek çok daha cazip gelir. Günlük adım sayısı düşer, metabolizma yavaşlar. Bir de buna kalorisi yüksek kış yiyecekleri eklenince tablo tamamlanır: Harcanan kalori azalırken alınan kalori artar.

Kış Beslenmesi Daha Ağırdır

Yazın salata ve meyveyle doyarken, kışın sofralarımızda etli yemekler, hamur işleri, sıcak tatlılar daha çok yer alır. Bu yemekler hem yüksek kalorilidir hem de sindirimi daha uzun sürer. Üstelik geleneksel kış sofraları —örneğin mantı, sucuklu kuru fasulye, kestane— hem lezzetli hem kalorilidir. Bu alışkanlıklar da kış kilolarına zemin hazırlar.

Uyku Düzeni Bozulur

Günlerin kısa, gecelerin uzun olması vücudun biyolojik saatini etkiler. Melatonin hormonunun salgılanma süresi uzar, kişi daha fazla uykuya ihtiyaç duyabilir. Ancak fazla uyku, bazen metabolizmayı yavaşlatabilir. Ayrıca uykusuzluk da leptin (tokluk hormonu) ve ghrelin (açlık hormonu) dengesini bozar. Sonuç olarak kişi, ya çok uyuduğu için az hareket eder ya da az uyuduğu için daha çok yer.

Sosyal Etkinlikler ve Davetler Artar

Kış ayları, özellikle yılbaşı, özel günler ve aile yemekleriyle doludur. Bu dönemlerde “bir dilim daha” diyerek farkında olmadan fazla kalori alınır. Ayrıca soğuk havada sosyal etkinliklerin çoğu ev ortamında ve yemek merkezli olur. Yazdaki açık hava yürüyüşleri veya yüzme yerine, sıcak ortamda bol yiyecekli buluşmalar tercih edilir.

Duygusal Açlık Artar

Kış depresyonu olarak bilinen mevsimsel duygudurum bozukluğu, birçok kişide görülür. Bu durumda kişi fiziksel olarak aç olmasa bile kendini “boşlukta” hisseder. Yemek, özellikle tatlılar, kısa süreli rahatlama sağlar. Bu yüzden “duygusal açlık” dönemlerinde kişi, yemekle kendini teselli etme eğilimindedir. Bu döngü, kilo alımını hızlandırabilir.

Su Tüketimi Azalır

Yazın sıcak havada sürekli su içme ihtiyacı hissederiz, ancak kışın bu ihtiyaç fark edilmez. Oysa susuzluk, çoğu zaman açlıkla karıştırılır. Su içmediğimizde metabolizma yavaşlar, sindirim zorlaşır ve tokluk hissi azalır. Bu da gereksiz atıştırmalara yol açar.

Kalın Kıyafetlerin Rahatlığı

Kışın kat kat giyinmek, vücuttaki değişimleri gizler. Yazın dar bir tişörtte fark edeceğiniz kilo artışı, kalın kazakların altında kolayca saklanır. Bu durum, farkında olmadan “nasıl olsa görünmüyor” psikolojisini tetikler. Tartıya çıkmak ertelenir, kilo artışı ancak bahar geldiğinde fark edilir.

Bağışıklık İçin Fazla Yeme Yanılgısı

Kış hastalıklarına karşı korunmak için “iyi beslenmeliyim” düşüncesi yaygındır. Ancak bu düşünce, genellikle “fazla yemek” anlamına gelir. Bağışıklık sistemi için önemli olan dengeli ve besleyici beslenmedir; fazla kalori almak değil. Özellikle şekerli veya işlenmiş gıdalar bağışıklığı zayıflatır.

Kış Aylarında Kilo Almamak İçin Ne Yapabiliriz?

Kışın kilo alımını önlemenin anahtarı farkındalıktır.

• Evde egzersiz rutini oluşturun (basit esneme hareketleri bile fark yaratır).

• Bol su için, günde en az 8 bardak.

• Kış sebzelerini (brokoli, karnabahar, pırasa, ıspanak) sofradan eksik etmeyin.

• Tatlı isteği geldiğinde, meyve veya sıcak bitki çayıyla denge kurun.

• Gün ışığından yararlanın, kısa yürüyüşlerle moralinizi ve serotonin seviyenizi artırın.

Kış mevsimi, bedenin yavaşlamaya, zihnin dinlenmeye geçtiği bir dönemdir. Bu dönemi suçlamak yerine, ona uygun yaşam alışkanlıkları geliştirmek en sağlıklısıdır. Kilo almak kışın kaderiniz olmak zorunda değil. Küçük farkındalıklar, büyük değişimlerin habercisidir.

Bu kış, bedeninizi değil, alışkanlıklarınızı sarın.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.