Bu içerikle; mindfulness’ın ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve özellikle kanser tanısı almış bireyler için nasıl bir destek aracı olabileceğini öğreneceksiniz. Ayrıca, bilimsel araştırmalar ışığında mindfulness temelli yaklaşımların psikolojik ve biyolojik faydalarını da öğreneceksiniz.

İçerik Akışı

Mindfulness Nedir ve Neden Önemlidir?Kanser Tanısıyla Baş Etmek: Zor Bir Yolculuk Bilim Ne Diyor? Mindfulness’ın Kanser Hastalarına Etkisi Mindfulness Kanser Hastalarına Ne Sağlar?Stresi Azaltır Kaygı ve Depresyonla Başa Çıkmayı Kolaylaştırır Uyku Kalitesini Artırır Beden Farkındalığını Güçlendirir Mindfulness Nasıl Uygulanır? Küçük Başlangıçlar, Büyük Etkiler Nefes Egzersizi Beden Taraması Yargısız Gözlem

Mindfulness Nedir ve Neden Önemlidir?

Mindfulness, Türkçeye genellikle “bilinçli farkındalık” olarak çevrilen ve anbean olan bitene, yargısızca odaklanmayı içeren bir zihinsel farkındalık halidir. Bu kavram ilk bakışta soyut gibi görünse de; aslında modern yaşamın koşturmacası içinde savrulan zihinleri duraklatan, içsel huzuru yeniden hatırlatan güçlü bir pratiktir.

Bir başka deyişle mindfulness, zihnin geçmişin pişmanlıklarıyla ya da geleceğin belirsizlikleriyle meşgul olmadan, şu anda olup biteni fark etmesini sağlayan bir egzersizdir. Bu egzersiz sadece zihinsel değil, bedensel ve duygusal düzeyde de etkili bir dönüşüm yaratabilir. Özellikle büyük yaşam krizlerinde, kişi için bir “iç çapa” haline gelir.

Kanser Tanısıyla Baş Etmek: Zor Bir Yolculuk

Kanser tanısı, yalnızca fiziksel değil, derin bir duygusal travma da yaratır. Şok, inkar, korku, kaygı, öfke gibi duygular bu süreçte sıklıkla yaşanır. Uzun süren tedavi aşamaları, kemoterapi ya da radyoterapinin yan etkileri, sosyal hayattan kopuş ve geleceğe dair belirsizlikler, kişinin ruhsal dayanıklılığını ciddi biçimde zorlar.

Tam bu noktada mindfulness devreye girer. Çünkü bilinçli farkındalık, bireyin yaşadığı zorlu duygularla mücadele etmek yerine, onları yargılamadan gözlemlemesine yardımcı olur. Bu da kişinin zihinsel yükünü hafifletir ve stresle daha sağlıklı bir şekilde baş etmesini sağlar.

Bilim Ne Diyor? Mindfulness’ın Kanser Hastalarına Etkisi

Pek çok bilimsel çalışma, mindfulness uygulamalarının kanser hastalarının psikolojik durumlarına olumlu etkiler sağladığını ortaya koymuştur. Örneğin;

Xunlin ve arkadaşlarının (2020) yaptığı sistematik derleme ve meta-analiz çalışması, mindfulness temelli yaklaşımların kanser hastalarında kaygı, depresyon ve yorgunluk düzeylerini anlamlı ölçüde azalttığını; yaşam kalitesini ise arttırdığını göstermiştir.
Zhang ve arkadaşlarının (2017) yaptığı randomize kontrollü bir çalışmada, meme kanseri tanısı almış Çinli kadınlara 8 haftalık Mindfulness Temelli Stres Azaltma (MBSR) programı uygulanmış, sonuçta bu kadınların travma sonrası gelişimlerinde önemli bir iyileşme sağladıkları görülmüştür.
Sarenmalm ve ekibinin (2017) araştırmasında ise mindfulness uygulamalarının yalnızca psikolojik değil, biyolojik etkileri de değerlendirildi. Uygulamalardan sonra bağışıklık sistemini düzenleyen sitokin, lenfosit ve enzim düzeylerinde artış gözlendi. Bu da, mindfulness’ın vücudun enfeksiyonlara karşı yanıt verme kapasitesini güçlendirebildiğini gösterdi.

Mindfulness Kanser Hastalarına Ne Sağlar?

Stresi Azaltır

Kanser tedavisi sürecinde yaşanan belirsizlikler ve fiziksel zorluklar stresi artırır. Mindfulness uygulamaları, stres tepkisini azaltarak bireyin daha dingin bir ruh hali geliştirmesine yardımcı olur.

Kaygı ve Depresyonla Başa Çıkmayı Kolaylaştırır

Özellikle kontrolün kaybedildiği hissinin yoğun olduğu dönemlerde, bireyin duygularına dışarıdan bakabilmesi, kaygı bozukluklarının etkisini azaltabilir.

Uyku Kalitesini Artırır

Düzenli olarak mindfulness yapan bireylerin daha kolay uykuya daldığı ve daha kaliteli uyku uyuduğu bilinmektedir.

Beden Farkındalığını Güçlendirir

Bedenin verdiği sinyalleri daha iyi fark eden bireyler, yorgunluk, ağrı ya da yan etki belirtilerine karşı daha duyarlı ve bilinçli bir tutum geliştirebilir.

Mindfulness Nasıl Uygulanır? Küçük Başlangıçlar, Büyük Etkiler

Mindfulness egzersizleri her yerde ve herkes tarafından yapılabilir. Basit bir örnekler paylaşmak istiyorum.

Nefes Egzersizi

Gözlerinizi kapatın. Burnunuzdan derin bir nefes alın, nefesin bedeninizde nasıl bir yol izlediğine dikkat edin. Sonra yavaşça verin. Zihniniz başka düşüncelere kaydığında, bunu fark edin ve nazikçe dikkatinizi yeniden nefesinize yönlendirin.

Beden Taraması

Ayak parmaklarınızdan başlayarak yavaşça tüm vücudunuzu zihninizle tarayın. Her bölgeyi fark edin ama değiştirmeye çalışmayın. Sadece farkında olun.

Yargısız Gözlem

Duygularınızı ya da düşüncelerinizi bastırmadan, yargılamadan gözlemleyin. Bu gözlem hali, uzun vadede içsel huzuru artırır.

Mindfulness, özellikle kanser gibi yaşamı tehdit eden tanılar karşısında yalnızca bir “alternatif terapi” değil, kişisel dayanıklılığı artıran bilimsel temelli bir destek aracıdır. Hem psikolojik hem biyolojik etkileri ile bireyin tedavi sürecine katkı sağlar. Üstelik uygulanması kolay ve maliyetsizdir.

Kanserle savaşan bireyler için, mindfulness bir teslimiyet değil, tam aksine, farkındalıkla yeniden güçlenme yoludur. Çünkü bazen en güçlü adım, sadece şu ana dönebilmek ve o anda kalabilmektir.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.

Kaynaklar

Ferlay, J., Soerjomataram, I., Dikshit, R., Eser, S., Mathers, C., Rebelo, M., et al. (2015). Cancer incidence and mortality worldwide: Sources, methods and major patterns in GLOBOCAN 2012. International Journal of Cancer, 136(5), E359–E386.

Körükcü, Ö. (2018). Bazı yaşamsal geçişler zordur: Jinekolojik kanser tanısı almak gibi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 9(3), 248-254.

Xunlin, N. G., Lau, Y., Klainin-Yobas, P. (2020). The effectiveness of mindfulness-based interventions among cancer patients and survivors: A systematic review and meta- analysis. Supportive Care in Cancer, 28(4), 1563-1578. PMID: 31834518

Zhang, J. Y., Zhou, Y. Q., Feng, Z. W., Fan, Y. N., Zeng, G. C., Wei, L. (2017). Randomized controlled trial of mindfulness-based stress reduction (MBSR) on posttraumatic growth of Chinese breast cancer survivors. Psychology & Health Med, 22(1), 94-109. PMID: 26853191

Sarenmalm EK, Martensson LB, Andersson BA, Karlsson P, Bergh I. Mindfulness and its efficacy for psychological and biological responses in women with breast cancer. Cancer Medicine. 2017;6(5):1108–1122. doi: 10.1002/cam4.1052.