Bu içerikle, orman yangınları sonrası oluşan kül yağışının sağlığınız üzerindeki etkilerini nasıl azaltabileceğinizi ve özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalar için alınması gereken önlemleri detaylı şekilde öğreneceksiniz.

Her yaz dönemi geldiğinde içimizi kavuran sadece sıcak hava değil…

Maalesef ülkemizin dört bir yanında çıkan orman yangınları da yüreğimizi yakıyor. Ağaçların yanışını görmek, gökyüzünün griye çalan pusunu izlemek, havadaki keskin duman kokusunu ciğerlerimize çekmek…

Bunların hepsi artık pek çoğumuz için tanıdık bir acı.

Bazen bir haber başlığıyla başlar.

Kestel ve Orhaneli’de orman yangını çıktı.

Ardından kül yağışıyla gökyüzü kararır, sokaklara maskelerle çıkarız, çocuklarımızın dışarıda oyun oynamasına içimiz elvermez. Çünkü bu sadece bir yangın değil, aynı zamanda sağlığımıza uzanan görünmeyen bir tehdittir.

Özellikle çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik rahatsızlıkları olanlar için kül partikülleri ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Peki, bu zorlu süreçte kendimizi ve sevdiklerimizi nasıl koruyabiliriz?

Bu yazımda orman yangını sonrası kül yağışı sırasında sağlığınızı korumanız için bilmeniz gereken tüm önlemleri paylaşacağım.

Orman Yangını Sonrası Kül Yağışından Nasıl Korunuruz?

Mümkünse Dışarı Çıkmayın, Evde Kalın

Kül parçacıkları havada asılı kaldığında solunum yoluyla vücudumuza girer. Bu parçacıklar gözle görülmese de, akciğerlere kadar ulaşabilir ve özellikle hassas gruplarda solunum sıkıntılarına neden olabilir.

Kimler daha fazla risk altında?

• Astım, KOAH gibi solunum hastalıkları olanlar

• Kalp hastaları

• Yaşlı bireyler

• Hamileler

• Çocuklar (özellikle 5 yaş altı)

Ne yapmalı?

Zorunlu olmadıkça dışarı çıkmayın. Günlük işleriniz varsa iptal edin ya da erteleyin. Kapı ve pencerelerinizi mümkün olduğunca kapalı tutun.

Ev İçinde Temiz Hava Sirkülasyonunu Sağlayın

Kapalı alanlarda hava kalitesi uzun süre durağan kalırsa, içeri sızan kül partikülleri daha yoğun hale gelebilir. Bu da evin içini güvenli olmaktan çıkarabilir.

Ne yapmalı?

• Klima veya hava temizleyici cihazlar kullanın (HEPA filtreli olması büyük avantajdır).

• Havalandırma ihtiyacı varsa, sabah erken saatlerde kısa süreli ve dikkatli şekilde havalandırma yapın.

• Tütsü, sigara gibi duman üreten aktivitelerden kaçının.

Maske Takmadan Dışarı Çıkmayın

Kül partikülleri çok küçük olduğu için sıradan bez maskelerden sızabilir. Bu da solunum yollarına doğrudan ulaşmalarına neden olur.

Hangi maskeler etkili?

• N95 veya FFP2 gibi partikül filtreleme özellikli maskeler tercih edilmelidir.

• Eğer bunlar yoksa, çift katmanlı pamuklu maske de kısa süreli koruma sağlayabilir.

Ek öneriler paylaşmak istiyorum.

• Maskeniz nemlendiğinde hemen değiştirin.

• Maskeyi hem burun hem ağzı tam kapatacak şekilde takın.

Çocukları Mutlaka Kapalı Ortamlarda Tutun

Çocukların bağışıklık sistemi henüz gelişme aşamasındadır. Akciğerleri daha hassastır ve zararlı parçacıkları filtreleme kapasiteleri sınırlıdır.

Ne yapmalı?

• Oyunlar için ev içi alternatifler oluşturun (masa oyunları, yaratıcı etkinlikler, kitaplar).

• Dışarı çıkmaları gerekiyorsa mutlaka maske taktırın ve süreci kısa tutun.

• Okula ya da kreşe gitmeleri gerekiyorsa kurumun iç ortam hava kalitesini sorgulayın.

Yaşlıları ve Kronik Rahatsızlığı Olanları Yakından Takip Edin

Orman yangınları sırasında yayılan duman ve kül, yaşlı bireylerde ve kronik hastalığı olanlarda (astım, diyabet, hipertansiyon gibi) kalp krizi riskini bile artırabilir.

Ne yapmalı?

• Bu kişilerin ilaçlarını düzenli aldığından emin olun.

• Solunum ya da tansiyon sorunları yaşıyorlarsa mutlaka doktorlarıyla iletişim kurun.

• Gerekirse daha az etkilenen bölgelere geçici olarak taşınmayı düşünün.

Evcil Hayvanlarınızı Da Koruyun

Kül parçacıkları hayvanlar üzerinde de olumsuz etkiler yapabilir. Özellikle solunum yolu hassasiyeti olan evcil dostlarımız dışarıda kaldıklarında etkilenebilirler.

Ne yapmalı?

• Hayvanlarınızı içeride tutun.

• Su ve mama kaplarını sık sık yıkayın (kül bulaşmış olabilir).

• Tüylerine yapışan külü ıslak bezle nazikçe silin.

Yüzeyleri ve Eşyaları Sık Sık Temizleyin

Açık bir pencere ya da kısa süreli havalandırma bile kül parçacıklarının evin içine girmesine yol açabilir.

Ne yapmalı?

• Yerleri nemli bezle silin.

• Perdeleri, masa örtülerini yıkayın.

• Yüzeyleri toz alır gibi değil, nemli bezle silerek temizleyin (kül havaya karışmasın diye).

Bol Su İçin, Sağlıklı Beslenin

Vücut, solunum yoluyla aldığı zararlı partikülleri atmak için daha fazla sıvıya ihtiyaç duyar. Bağışıklık sistemi ise bu dönemde ekstra desteğe gereksinim duyar.

Ne yapmalı?

• Günde en az 2-2.5 litre su için.

• Antioksidan bakımından zengin meyveler (çilek, yaban mersini, portakal) tüketin.

• C vitamininden zengin sebzeleri sofranıza ekleyin.

• Aşırı yağlı ve şekerli yiyeceklerden uzak durun.

Yetkililerin Uyarılarını Takip Edin

Meteoroloji, sağlık müdürlükleri ve yerel yönetimler sürekli olarak hava kalitesi ve kül durumu hakkında bilgilendirme yapar. Bu bilgiler, hareket planınızı oluşturmak açısından hayati önemdedir.

Ne yapmalı?

• Belediyenin sosyal medya hesaplarını ve SMS bildirimlerini kontrol edin.

• Hava kalitesi ölçüm uygulamalarını kullanın (örneğin: AirVisual, HavaDurumuPlus).

• Acil durum tahliye bilgilerine hazır olun.

Psikolojik Olarak Kendinizi ve Ailenizi Güçlendirin

Yangın ve kül yağışı gibi olaylar sadece fiziksel değil, duygusal olarak da yıpratıcı olabilir. Özellikle çocuklar, evden çıkamama ve değişen rutinler karşısında huzursuzluk yaşayabilir.

Ne yapmalı?

• Duygularınızı bastırmayın, çocuklarınızla açıkça konuşun.

• Televizyon ve sosyal medyadan yangın görüntülerine sınırlı maruz kalmalarını sağlayın.

• Ev içinde sakinleştirici aktiviteler planlayın: kitap okuma, resim yapma, nefes egzersizleri.

Kül yağışı geçici bir durumdur. Ancak bu süreci ne kadar bilinçli geçirirsek, hem kendimizi hem de sevdiklerimizi o kadar iyi koruyabiliriz. Sadece fiziksel önlemler değil, moral ve dayanışma da bu süreçte en az maske kadar koruyucudur.

Ormanlarımız yeniden yeşerecek. Ama bu süreçte biz de kendimize iyi bakmalı, bilgili olmalı ve özellikle hassas grupları koruma konusunda birlik içinde hareket etmeliyiz.

Eğer çevrenizde yardıma ihtiyacı olan yaşlılar, çocuklu aileler ya da kronik hastalığı bulunan komşularınız varsa, lütfen onlara destek olun. Bilgi paylaşımı, küçük yardımlar ve doğru yönlendirme, birçok kişinin sağlığını doğrudan etkileyebilir.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.