Günümüzde sağlıklı beslenme sadece bir yaşam biçimi olmaktan çıkıp, bazı bireyler için bir takıntı haline gelmeye başladı. Sosyal medyanın etkisiyle her gün karşımıza çıkan akımlar, “temiz beslenme” önerileri ve idealize edilmiş yaşam tarzları; bireyleri sağlıklı beslenmeye zorlamakla kalmıyor, aynı zamanda psikolojik bir yük de yüklüyor.
Bu noktada karşımıza çıkan ciddi bir kavram var: Ortoreksiya Nervoza.
Sağlıklı Beslenme: Nerede Durmalı?
Elbette sağlıklı beslenme; beden sağlığımız, bağışıklık sistemimiz ve yaşam kalitemiz için vazgeçilmez bir unsur. Ancak bu beslenme biçimi, günlük yaşamın önüne geçiyor, sosyal ilişkileri etkiliyor ve bireyin zihinsel sağlığını tehdit etmeye başlıyorsa; bu noktada sağlıktan çok zarar getirebilir.
Ortoreksiya Nervoza Nedir?
Ortoreksiya, kişinin “sağlıklı” olarak nitelendirdiği gıdalara takıntılı bir şekilde odaklanmasıdır. İlk bakışta “iyi” bir alışkanlık gibi görünse de zamanla kişinin yaşamını sınırlayan, sosyal hayattan koparan ve fiziksel sağlığı da tehdit eden bir tabloya dönüşebilir.
Ortoreksiya Nervozanın Belirtileri Nelerdir?
- Sağlıklı beslenmeyi saplantı haline getirme
- “Zararlı” olarak etiketlenen yiyeceklere karşı yoğun kaygı duyma
- Günün büyük bir kısmını “ne yiyeceğim?” sorusuyla geçirme
- Dışarda yemek yerken yoğun stres ve rahatsızlık hissi
- Besinlerin içeriklerini takıntılı bir şekilde okuma, analiz etme
- Bazı besinleri tüketmenin hastalıklardan koruyacağına dair abartılı bir inanç
- Sağlıksız besleneceğini düşündüğü sosyal ortamlardan kaçınma
Tüm bu belirtiler, bireyin günlük yaşamını kısıtladığı gibi sosyal ilişkilerinde de ciddi kopmalara yol açabilir.
Gerçekten Sağlıklı Mı?
Ortorektik bireyler genellikle “çok sağlıklı” görünebilirler; ancak durum çoğu zaman tam tersidir. Aşırı kısıtlamalı beslenme, birçok vitamin ve mineral eksikliğine yol açabilir. Özellikle B12, demir, kalsiyum gibi temel besin öğelerinde yetersizlik görülür. Bu eksiklikler sonucunda:
- Hormonal dengesizlikler,
- Adet düzensizlikleri,
- Yorgunluk ve halsizlik,
- Cilt ve saç problemleri gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
Ortoreksiya Nervoza Tanısı Nasıl Konur?
Ortoreksiya, resmi tanı sistemlerinde henüz bağımsız bir yeme bozukluğu olarak yer almasa da, diyetisyen ve psikolog iş birliğiyle değerlendirilmesi gerekir. Tanı için genellikle şu durumların varlığına bakılır:
- Sağlıklı beslenme takıntısının bireyi duygusal olarak sıkıntıya sokması
- Zihnin sürekli bu konuyla meşgul olması
- Sağlıksız kabul edilen bir besini tükettiğinde yoğun anksiyete yaşanması
- Zamanla tüm besin gruplarını dışlamaya başlaması
Ortoreksiya Nervozanın Tedavisi Mümkün Mü?
Evet. Ortoreksiya tedavisinde diyetisyenler, sağlıklı ve dengeli beslenme konusunda rehberlik ederken; psikologlar ve terapistler, bireyin takıntılı düşünce kalıplarını fark etmesini ve değiştirmesini sağlar.
Tedavi sürecinde amaç, bireyin beslenme ile olan ilişkisini yeniden yapılandırmak ve bedensel + zihinsel iyilik halini birlikte desteklemektir.
Sağlıklı yaşamak, sağlıklı düşünmekle başlar. Beslenme alışkanlıklarınızı sürdürürken, bu alışkanlıkların sizi sosyal hayattan koparıp koparmadığını, hayat kalitenizi düşürüp düşürmediğini gözlemlemekte fayda var. Unutmayın: denge, hem bedenin hem de ruhun en iyi dostudur.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
