Yaklaşık bir buçuk yıldır Van’ın bir ilçesinde, Erciş İlçe Sağlık Müdürlüğü’nde denetçi hemşire olarak çalışıyorum. Bu süre zarfında sistemin denetim mekanizmasını gözlemleme ve uygulama fırsatı buldum. Şimdi bunları sizlerle paylaşmak ve böylelikle bilmeyenler ya da ilgilenenler için fikir oluşturmak istedim.

Öncellikle çalıştığım birim sağlık hizmetleri birimi olarak geçiyor. Bu birimin amacı ilçe sınırları içerisinde sağlık hizmeti sunan yerlerin denetimlerini gerçekleştirmektir.

Bu sağlık hizmetleri neler diye baktığımızda ise;

• özel muayenehaneler,
• eczaneler,
• optisyenlik müessesleri,
• tıbbi cihaz satış merkezleri,
• sağlık kabinleri,
• güzellik salonları ve
• aktar- baharat satışlarının yapıldığı yerler şeklinde liste uzuyor.

Bulunduğum ilçe nüfusu iki yüz bin civarı olan bir yer. Burada 40 eczane, 14 özel muayenehane, 5 optisyenlik müessesi, 6 tıbbi cihaz satış merkezi, 1 sağlık kabini, 7 aktar-baharat yeri var.

Rutin Sağlık Denetim Mekanizması Nasıl İşliyor?

Sağlık hizmeti sunan yerlerin sağlık bakanlığı tarafından önceden belirlenmiş kriterleri baz alınarak denetimleri gerçekleştiriliyor. Bu kriterler denetim boyunca elimizde form şeklinde bulunmakta ve yönetmeliklerin güncel mevzuatları doğrultusunda hazırlanmaktadır. Denetim sırasında mevzuata uymayan sağlık hizmetlerine, yönetmelik doğrultusunda belli iş günleri verilerek süre tanınabilir. Ancak bazı kritik özellikleri sağlamayan yerlerde farklı uygulamalar var.

Örneğin; yasal olmayan işlemler yaptığı tespit edilen bir yer için süre tanınmadan yetkisiz kullanılan ilgili malzemeler veya duruma göre yerin kendisi tutanak tutularak mühürlenebilir. Ayrıca bu denetimlerde başka kuruluşlarla iş birliği kurarak da çalışabiliyoruz. Örneğin güzellik salonları denetimlerine belediyenin ruhsat birimi ile gidiyoruz. Bu nedenle burada kurumlar arası iyi bir entegrasyon için organize etme becerisi önemli bir anlam taşıyor.

Sağlık Denetimleri Ne Sıklıkla Gerçekleşiyor?

Sağlık hizmeti sunan yerin denetimi sağlık bakanlığın mevzuatta belirttiği periyodik zaman dilimlerinde gerçekleştirilir. Örneğin eczane denetimleri yılda iki kez, 6 ayda bir olacak şekilde düzenlenir. Özel muayenehanelerin yılda en az bir kez ve optisyenlik müesseselerin yılda iki kez olacak şekilde denetimleri yapılır. Görüldüğü gibi her birinin denetim sıklıkları farklıdır.

Sağlık Hizmetinin Şikâyet Edilmesi Durumunda Nasıl Bir Yol İzlenir?

Öncelikle şikayetler genelde bize SABİM, CİMER veya dilekçe yoluyla ulaşmaktadır. Bu şikayetlerin denetimi şikâyet edenin kimliği gizli tutularak ve şikâyet içeriğine istinaden yapılır. Örneğin eczanede reçetesiz ilaç satıldığına dair bir şikayetse ilgili eczaneye gidilerek raf-stok uyuşmazlığına bakılır.

Bir diğer örnek; kayıtsız ve yetkisiz bir sağlık kuruluşu şikâyet edilmişse bu yer hakkında durum tespiti yapılır ve şikâyette bahsedildiği gibi yetkisiz bir sağlık kuruluşunun tespit edilmesi halinde durum savcılığa intikal eder. Bu kısım riskli olduğu ve titiz bir çalışma gerektirdiği için şikâyet denetimlerine genellikle emniyet ekibiyle giderek oluşabilecek asayiş problemlerine yönelik önceden önlem alıyoruz. Ayrıca her bir şikâyeti dikkate alma ve şikâyete yönelik cevap oluşturma zorunluluğumuz var.

Sağlık hizmetlerinin denetiminde organizasyon, mevzuat ve saha bilgisinin önemli bir yere sahip olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla hemşirelerin ve hekimlerin bu denetim sistemi hakkında lisans eğitimlerinde bilgilendirilmesi gerekir zira sağlık politikaları ve yönetimi bilgisi bu çalışma sahalarında maalesef kısıtlı kalıyor.

Özellikle hemşirelerin tek çalışma alanları hastaneler olmadığı ve halk sağlığının bu alanlarında çalışmak isteyeler olabileceği düşünüldüğünde bu bilgilerin elzem olduğu kesin. Benim yaşadığım yer ve ilçedeki denetim işleyişi bu şekildeydi. Eminim farklı yerlerdeki denetim deneyimleri de sistemin işleyişi hakkında bize katkı sunacaktır.

Gelişimle kalın 🙂

Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları ve sağlık durumlarını keşfedin.