İklim değişikliğiyle birlikte artan sıcaklıklar, yalnızca çevreyi değil, bulaşıcı hastalıkların yayılım coğrafyasını da etkiliyor. Son yıllarda adını daha sık duymaya başladığımız Chikungunya virüsü, bu değişimin en somut göstergelerinden biri.
Peki, bu virüs nedir?
Nerelerde görülür?
Ne kadar tehlikelidir?
Chikungunya Virüsü Nedir?
Chikungunya, Alphavirus cinsine ait bir RNA virüsüdür ve adını, Tanzanya’da konuşulan bir dilde “iki büklüm yapan” anlamına gelen kelimeden alır. Bu isim, hastalığın yol açtığı yoğun eklem ağrılarını yansıtır.
Chikungunya Virüsü Nasıl Bulaşır?
Chikungunya virüsü, Aedes aegypti ve Aedes albopictus türü sivrisinekler aracılığıyla bulaşır. Bu sivrisinekler aynı zamanda dang humması ve Zika virüsünü de taşır.
- İnsandan insana doğrudan bulaşmaz.
- Sivrisinek, enfekte bir kişiyi ısırdıktan sonra virüsü taşıyıcı hale gelir ve başka bir kişiyi ısırarak bulaştırır.
- En sık bulaşma sabah erken ve akşam geç saatlerde gerçekleşir.
Chikungunya Virüsü Belirtiler Nelerdir?
İnkübasyon süresi genellikle 2-7 gündür. Semptomlar şunlardır.
- Ani başlayan yüksek ateş
- Şiddetli eklem ağrısı (özellikle el, bilek, diz ve ayak bileklerinde)
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Deri döküntüleri
- Yorgunluk
Hastalık genellikle birkaç gün ile birkaç hafta arasında sürer, ancak bazı kişilerde aylarca süren eklem ağrıları görülebilir.
Chikungunya Virüsü Açısından Kimler Risk Altında?
- Bağışıklık sistemi zayıf bireyler
- Yaşlılar
- Kronik hastalığı olanlar
- Tropikal ve subtropikal bölgelerde yaşayanlar veya bu bölgelere seyahat edenler
Chikungunya Virüsünden Korunma Yöntemleri
Henüz spesifik bir aşı ya da antiviral tedavi yoktur. Bu nedenle korunma, sivrisinek ısırıklarını engellemeye odaklanmalıdır.
- Sivrisinek kovucu sprey ve losyonlar kullanın.
- Uzun kollu kıyafetler giyin.
- Pencerelere sineklik takın.
- Su birikintilerini ortadan kaldırın (sivrisinekler buralarda ürer).
- Seyahat edeceğiniz bölgenin hastalık haritasını kontrol edin.
Chikungunya Virüsünün Halk Sağlığı Açısından Önemi
Chikungunya, ilk kez 1952’de Tanzanya’da tanımlansa da, iklim değişikliği ve küreselleşmenin etkisiyle Asya, Afrika, Avrupa ve Amerika kıtalarında da yayılım göstermiştir. Vektör kontrolü ve erken tanı bu hastalıkla mücadelede kritik öneme sahiptir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), chikungunya’yı, olası küresel salgın tehdidi taşıyan hastalıklar arasında değerlendirmektedir.
Chikungunya, yalnızca tropikal bölgelerin değil, tüm dünyanın meselesi hâline geliyor. Sağlık çalışanlarının, halkın ve politika yapıcıların bu virüs hakkında bilinçlenmesi; hem bireysel korunma hem de toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.