Günümüzde yenidoğanlarda görülen en sık doğumsal anormallik olarak doğumsal kalp hastalıklarını (kalp rahatsızlığı) görmekteyiz. Doğuştan kalp hastalıkları, 100 canlı doğumda 1 görülmektedirler. Bir de annemizde doğuştan kalp hastalığı varsa bebekte hastalık görülme riski %10 ve daha fazla oranlarda görülebilir. Var olan diğer kardeşlerden en az birinin doğuştan kalp hastalığı varsa görülme riski de 3-4 kat oranında artabilir.
Doğumsal kalp hastalıkları, genellikle gebelik sürecindeki kontrollerde fark edilir. Kalpteki hastalığın teşhis edilmesine yardımcı olabilecek bulguları anne karnındaki bebeğin kalp atışları ve ultrason görüntüleri gibi sıralayabiliriz. Bazen de doğumdan sonra bebeklerde görülen belirtiler sayesinde anlaşılır.
Yenidoğan bebeklerde kalp rahatsızlığı belirtileri başlıca;
- Sık sık soluk alıp verme
- Zorlu solunum ve buna bağlı olarak morarma, çarpıntı, çabuk yorulma, göğüs ağrısı olarak sayılabilir.
Bunların toplamında ve devamında ise gelişim bozukluğu ve bebeğin huzursuz olması belirtilere eklenebilir. Adım adım bu belirtileri inceleyelim.
Yenidoğan Bebeklerde Kalp Rahatsızlığı Belirtileri
Sık Sık Soluk Alıp Verme
Ateş gibi farklı herhangi bir rahatsızlık olmadığı halde dakikada 60’tan fazla kez yani yenidoğan dönemine göre hızlı soluk alıp verme, burun kanadı solunumu, yardımcı solunum kaslarının kullanılmasına bağlı kaburga aralarının içe doğru yer değiştirmesi, özellikle uyurken çok sık nefes alıp veriyorsa yenidoğanlarda kalp hastalığının önemli göstergesidir. Özellikle uyurken çok sık nefes alıp veriyorsa doktora bildirilmelidir.
Morarma
Ağız içinde, el ve ayak parmak uçlarında morarma varsa ve bebek ağlarken morarma artıyorsa kalp rahatsızlığı riski bulunuyor olabilir. Ancak dudak dış çevresi ve gözaltı morarmaları cilt yapısı ile ilgili de olabilir.
Kalp Atımının Aşırı Hızlı, Aşırı Yavaş veya Düzensiz Olması
Çocuklarda göğüs duvarı ince olduğundan kalp atımları ebeveyn tarafından hissedilebilmektedir. Yaş küçüldükçe kalp daha hızlı atar. Özellikle bebeklerin uykudayken kalbinin hızlı atması kalp hastalığı veya ritim bozukluğunu gösterebilmektedir. Aynı zamanda yenidoğan döneminde dakikada 80 kalp atımı, atımların düzensiz olması mutlaka değerlendirilmelidir.
Uzun Süren Ateş
Antibiyotiklere cevap vermeyen ve uzayan yani beş günden fazla süren ateş, ülkemizde sık görülen Kawasaki hastalığı ile ilgili olabilmektedir. Hastalığın teşhisi çok önemlidir. Çünkü kalbi besleyen koroner damarlarda hasar yaparak, bebeğin bütün yaşamını olumsuz olarak etkileyebilir.
Emerken Çabuk Yorulma
Bebekler normal süreçte de emerken dinlenmeye ihtiyaç duyarlar ancak bu dinlenme etkin emmelerini engellemez. Bebek pek çok kez art arda emmeyi yarıda bırakıp dinleniyorsa, bu dinlenmeler sıcaklık gibi dış faktörler olmadığı halde uzarsa ve etkin emmeyi etkilerse bir uzman tarafından değerlendirilmesi gerekebilir.
Kilo Alımında Durma
Yenidoğanlar ilk 3 gün %10 kilo kaybederler ancak sonrasında ortalama olarak haftalık 125 gram ve aylık 500 grama yakın kilo alımı olur. Bu kilo alımı durduğunda bebek mutlaka herhangi bir rahatsızlık açısından değerlendirilmelidir.
Kaynaklar
Yenidoğan yoğunbakım ünitesinde doğumsal kalphastalığı sıklık ve dağılımı:Tek merkez deneyimi Incidence and distribution of congenital heart disease in the neonatal intensive care unit: A single center experience Ayşe Şimşek 1* , Bora Baysal 2.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/777733
https://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-prenatal-ve-yenidogan-kalp-hastaliklari-80897.html
https://www.acibadem.com.tr/hayat/cocuklarda-kalp-hastaligi-belirtileri/
Doğumsal Kalp Hastalığı Ön Tanısı ile İzlenen Yenidoğanların Değerlendirilmesi* Approach To The Neonates With Suspected Congenital Heart Disease Mersiye SALİHOĞLU, Ayşe PALANDUZ, Leyla YOLAR, Müjde ARAPOĞLU Derya KILIÇ, Nimet KAYAALP
https://jag.journalagent.com/sislietfaltip/pdfs/SETB_33_2_23_27.pdf
