Bebeğinizin ağzını açıp damağında veya dilinde beyaz lekeler gördüğünüzde, ilk tepkiniz büyük ihtimalle endişelenmek olacaktır. Ancak bu beyazlık her zaman bir sorun olduğu anlamına gelmez. Bazen tamamen normal bir durum olabilir, bazen de pamukçuk gibi bir mantar enfeksiyonunun işareti olabilir.
Peki, ikisini nasıl ayırt edebilirsiniz?
Gelin, bu yazımda konuyu detaylıca ele alıyorum.
Normal Beyazlık: Süt Kalıntısı mı, Epstein İnci Tanecikleri mi?
Yeni doğan bebeklerde ağız içinde beyazlık görmenin en yaygın nedenlerinden biri süt kalıntısıdır. Özellikle emzirme veya biberonla beslenme sonrası, damakta ya da dilde beyaz bir tabaka oluşabilir. Parmağınızla veya temiz, nemli bir bezle hafifçe sildiğinizde kolayca çıkıyorsa, bu büyük ihtimalle süt kalıntısıdır ve endişelenmenize gerek yoktur.
Bir diğer yaygın neden ise Epstein İnci Tanecikleri adı verilen küçük beyaz kabarcıklardır. Bunlar, bebeklerin ağız mukozasında doğuştan bulunabilen küçük kistik yapılardır ve tamamen zararsızdır. Zamanla kendiliğinden kaybolur, herhangi bir müdahaleye gerek yoktur.
Pamukçuk (Oral Kandidiyazis) Nedir ve Nasıl Anlaşılır?
Eğer bebeğinizin ağzındaki beyaz lekeler silindiğinde çıkmıyorsa, altında kızarıklık veya hafif bir kanama fark ediyorsanız, bu durumda pamukçuk (oral kandidiyazis) ihtimali yüksektir. Pamukçuk, Candida albicans adlı bir mantarın neden olduğu bir enfeksiyondur ve özellikle bağışıklık sistemi henüz tam gelişmemiş olan yenidoğanlarda daha sık görülür.
Pamukçuk genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir.
- Dil, damak, yanak içi ve diş etlerinde beyaz plaklar veya lekeler
- Beyaz tabaka silindiğinde altında kızarıklık veya hafif kanama olması
- Bebeğin emmeyi reddetmesi veya huzursuz olması
- Ağızda yanma hissi nedeniyle ağlama
Bunun yanı sıra, eğer bebek emziriliyorsa, anne de mantar enfeksiyonu belirtileri gösterebilir. Meme başlarında kızarıklık, kaşıntı, yanma veya ağrı hissediliyorsa, hem annenin hem de bebeğin aynı anda tedavi edilmesi gerekir.
Pamukçuk Olduğunu Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?
- Beyazlık kolayca çıkıyorsa endişelenmeyin. Sadece süt kalıntısı olabilir.
- Beyaz lekeler silindiğinde çıkmıyor ve altında kızarıklık veya kanama varsa doktora danışın.
- Doktorunuz genellikle antifungal (mantar önleyici) damla veya jel reçete edecektir.
- Eğer emziriyorsanız, meme başlarınızda yanma veya ağrı hissediyorsanız, kendi sağlığınız için de doktorunuza danışmalısınız.
Pamukçuk Tekrarını Önlemek İçin Neler Yapabilirsiniz?
- Biberon, emzik ve göğüs pompalarını düzenli olarak kaynar su ile steril edin.
- Bebeğin ağzını temiz tutmak için steril gazlı bez veya nemli bir bez kullanarak nazikçe silebilirsiniz.
- Anne sütüyle beslenen bebeklerde emzirme sonrası birkaç damla anne sütüyle ağız içini nemlendirmek faydalı olabilir.
- Anne de mantar enfeksiyonu belirtileri hissediyorsa, tedavi edilmezse enfeksiyon tekrar edebilir.
Bebeğinizin sağlığı konusunda endişelenmeniz çok doğal, ama unutmayın ki her beyazlık bir hastalık belirtisi değildir. Eğer emin olamıyorsanız, doktorunuza danışarak içinizi rahatlatabilirsiniz.
Simbians Platformu‘nda daha iyi olmanız için içerikler üretiyoruz. Platformumuza kayıt olarak hastalıkları ve yazarları takip edebilir ve kişisel sağlık duvarınızı oluşturabilirsiniz.
Kaynaklar
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019). Temel Yenidoğan Bakımı Kitabı (1.2. Revizyon). Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/cocuk-ergen-sagligi-db/Dokumanlar/Kitaplar/1.2_revizyon_19.11.2019_Temel_Yenidogan_Bakimi_Kitabi_1.pdf Erişim Tarihi: 05.03.2025
