Her sınav döneminde görünmeyen ama derin bir savaş yaşanır. Genç yetişkinler, özellikle de tıp, hemşirelik, diş hekimliği gibi sağlık alanlarında okuyan öğrenciler, sadece bilgiyle değil; zamanla, yorgunlukla, belirsizlikle ve en çok da stresle mücadele ederler.

Sınavlar bilgi ölçmenin ötesinde, sabrın, dayanıklılığın ve duygusal gücün sınandığı dönemlerdir. Oysa bu mücadele çoğu zaman sessizce yürütülür. Çevrede “Çalış geçer” gibi cümleler yankılanırken, içeride kalp çarpar, zihin yorulur, uyku kaçar. Bu süreç bazen kaygıyı, bazen tükenmişliği beraberinde getirir. İşte tam da bu noktada, tüm bu yükün içinden daha nazik, daha içsel bir destekle geçmenin yolları vardır. Bunlardan biri de yoga.

Yoga Yaparak Sınav Stresiyle Baş Edilebilir Mi?

Yoga, sadece esneme hareketlerinden ibaret değildir. O, bir yaşam pratiğidir. Nefesinle bedenini, bedeninle zihnini hizaya getiren bir bütünlük sunar. Ve bu bütünlük, sınav döneminde darmadağın olmuş hissettiğin anda, seni yeniden toparlayan bir iç kaynak olabilir.

Yoganın sınav stresine karşı etkili olduğuna dair bilimsel bulgular da bu hissi doğruluyor. Örneğin Malathi ve Damodaran (1999), tıp fakültesi öğrencileriyle yaptıkları çalışmada, düzenli yoga yapan öğrencilerin sınav stresinde belirgin bir düşüş yaşadığını ve akademik başarılarının arttığını raporlamışlardır. Yoga yalnızca zihinsel sakinlik değil; aynı zamanda akademik odaklanma da getiriyor.

“Yoga mı Spor mu?” Sorusuna Bilim Ne Diyor?

Bir başka dikkat çekici araştırmada, Tong ve arkadaşları (2021), yoga ve geleneksel fiziksel egzersizlerin etkilerini karşılaştırmıştır. Bulgular, yoga yapan grupta stres düzeylerinin daha kalıcı ve derin şekilde azaldığını göstermiştir. Neden mi? Çünkü yoga, sadece fiziksel bir rahatlama sağlamaz. Aynı zamanda zihin ve beden arasındaki bağı güçlendirir. Bu da, zihnin kaygıya karşı daha dirençli olmasını sağlar.

Tükenmişliğe Karşı Ruhsal Destek

Sadece öğrenciler değil, sağlık profesyonelleri de yoğun sorumluluk ve stres altında tükenmişlik yaşayabiliyor. Bonura ve arkadaşlarının (2020) yaptığı çalışmalar, yoganın duygusal dengeyi güçlendirdiğini, stresle başa çıkma becerilerini artırdığını ve tükenmişliği azalttığını göstermiştir. Bu da gösteriyor ki yoga, sadece bir ders arası aktivitesi değil; uzun vadede ruh sağlığına yatırım niteliğindedir.

Yoga Stresi Nasıl Azaltır?

Yoganın bu etkilerinin arkasında bir dizi fizyolojik ve psikolojik mekanizma vardır. Bunları anlamak, yoga pratiğini daha bilinçli şekilde sürdürmeyi sağlar.

Kortizol Seviyesini Azaltır.

Yoga, vücudun stres hormonu olan kortizol seviyesini düşürerek, bedeni rahatlatır ve zihni dinginleştirir. Özellikle sınav haftası boyunca gerginlik hissinin azaltılmasında önemli rol oynar.

Zihin-Beden Farkındalığını Artırır.

Yoga, bedenin ve zihnin ihtiyaçlarına kulak vermeyi öğretir. Nefes çalışmaları ve meditasyon, stres sinyallerini erkenden fark etmeye yardımcı olur. Bu da, sınav anında “panik” yerine “bilinçli yanıt” üretmeyi kolaylaştırır.

Duygu Düzenleme Becerisini Güçlendirir.

Yoga, olumsuz duygularla başa çıkmayı kolaylaştırır. Sınav öncesi kaygıyı, başarısızlık korkusunu ya da yetersizlik hissini daha sağlıklı şekilde yönetmeyi sağlar.

Uyku Kalitesini Artırır.

Birçok öğrenci sınav döneminde uykusuzluk çeker. Yoga, özellikle gevşeme odaklı uygulamaları sayesinde derin ve kaliteli uykuya geçişi destekler.

Hangi Yoga Uygulamaları Sınav Döneminde İşe Yarar?

Sınav döneminde uygulayabileceğiniz bazı basit ama etkili yoga tekniklerini paylaşmak istiyorum.

Nefes Egzersizleri (Pranayama)

• Nadi Shodhana (Alternatif burun deliği nefesi): Sinir sistemini sakinleştirir, dengeler.

• Karın Nefesi: Kaygı anlarında nefesi merkeze alarak bedeni rahatlatır. Sınav öncesi 5 dakikalık uygulama zihni berraklaştırabilir.

Farkındalık Meditasyonu

Günde 10-15 dakika yapılacak bir mindfulness meditasyonu, düşünce kalabalığını azaltır, odaklanmayı artırır. Düşünceleri bastırmak değil, izlemek ve serbest bırakmak üzerine kurulur.

Yoga Pozları (Asanalar)

• Uttanasana (Ayakta öne eğilme): Omurgayı rahatlatır, zihinsel gerginliği azaltır.

• Balasana (Çocuk pozisyonu): Güvende hissetmeyi sağlar.

• Savasana (Ceset pozu): Derin gevşeme sağlar, beyin dalgalarını yavaşlatır.

Yoga Nidra

Yönlendirmeli gevşeme pratiği olan Yoga Nidra, 30 dakikada 2-3 saatlik uyku etkisi yaratabilir. Sınav dönemlerinde enerji depolamak ve zihinsel yorgunluğu gidermek için birebirdir.

Sınavlar gelip geçer, notlar değişebilir. Ama bu süreçte kendine nasıl davrandığın, kendini nasıl desteklediğin kalıcıdır. Yoga, kendinle olan bu ilişkiyi güçlendirmenin nazik ama etkili yollarından biridir.

Belki sınavı geçersin, belki geçemezsin. Ama yoga sayesinde, kendini yargılamadan, zorlayan duygularla kalabilmeyi öğrenebilirsin. Bu da hayattaki en büyük başarı olabilir.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır. 

Kaynaklar

Malathi, A., & Damodaran, A. (1999). Stress due to exams in medical students – Role of yoga. Indian Journal of Physiology and Pharmacology, 43(2), 218–224.

Tong, T., Wang, Y., & Lui, C. (2021). Effects of yoga versus physical exercise on mental health and stress-related outcomes: A meta-analysis. Journal of Psychiatric Research, 138, 158–168.

Bonura, K. B., Noradechanunt, T., Oken, B. S., & Kuntz, A. (2020). The effectiveness of yoga for burnout prevention in healthcare workers and students: A review of randomized trials. Occupational Medicine, 70(3), 155–162.