Her yıl 14 Mart’ta kutlanan Tıp Bayramı, Türkiye’de modern tıp eğitiminin başlangıcını ve hekimlerin toplumsal mücadeledeki öncü rolünü simgeler. Ancak bu özel gün sadece tıp eğitiminin başlamasıyla değil, aynı zamanda hekimlerin ve tıp öğrencilerinin işgale karşı verdiği mücadeleyle de anlam kazanmıştır.
Bu yazımda 14 Mart Tıp Bayramı’nın köklü tarihçesi ve günümüzdeki öneminden bahsedeceğim.
14 Mart Tıp Bayramı: Modern Tıbbın ve Hekimlik Ruhunun Kutlaması
Modern Tıp Eğitiminin Başlangıcı: 14 Mart 1827
Osmanlı İmparatorluğu’nda tıp eğitimi, uzun yıllar geleneksel yöntemlerle sürdürülmüştü. Ancak Avrupa’daki modern tıp anlayışının etkisiyle Osmanlı’da da tıp eğitiminin çağın gereklerine uygun hale getirilmesi gerektiği düşüncesi doğdu.
Bu doğrultuda, dönemin hekimbaşısı Mustafa Behçet Efendi’nin önerisiyle, II. Mahmut’un fermanıyla 14 Mart 1827’de Tıphane-i Amire ve Cerrahhane-i Amire adıyla Türkiye’de ilk modern tıp okulu kuruldu. Bu kurum, modern tıp eğitiminin başlangıcı olarak kabul edilir. İşte bu nedenle, 14 Mart tarihi ülkemizde Tıp Bayramı olarak kutlanmaktadır.
İlk yıllarda bu okulda, Müslümanlar için anatomi eğitiminin caiz olup olmadığına dair tartışmalar nedeniyle genellikle gayrimüslim öğrenciler yetiştirildi. Ancak ilerleyen yıllarda bu algı değişti ve modern tıp eğitimi toplumun tüm kesimlerine yayılmaya başladı.
İlk Tıp Bayramı: Bir Direniş Hikâyesi (14 Mart 1919)
14 Mart sadece tıp eğitiminin yıl dönümü değil, aynı zamanda bir direniş ve bağımsızlık mücadelesinin de simgesidir.
1919 yılında İstanbul, İngilizler tarafından işgal altındaydı. İşte tam da bu dönemde, Darülfünun Tıp Fakültesi öğrencileri, işgali protesto etmek için bir araya geldi. Tıp fakültesinin 3. sınıf öğrencisi Hikmet Boran ve arkadaşları, hekimlerin yalnızca sağlık alanında değil, toplumun özgürlüğü için de mücadele etmesi gerektiğine inanıyordu. Fakülte binasında toplanarak, işgale karşı bir duruş sergileyen tıp öğrencilerine, dönemin önemli hekimleri de destek verdi.
Bu olay, hekimlerin toplum içindeki aydın ve öncü rolünü bir kez daha gösterdi. İşte bu nedenle, 14 Mart 1919’daki bu protesto, ilk Tıp Bayramı olarak kabul edildi.
Tıp Bayramı Tarihlerindeki Değişimler
Tıp Bayramı’nın tarihi, yıllar içinde farklı zaman dilimlerinde kutlanmıştır.
1929-1935 yılları arasında, 14 Mart yerine 12 Mayıs’ta kutlanmaya başlandı. Bunun nedeni, ilk Türkçe tıp eğitiminin Bursa Yıldırım Darüşşifası’nda başladığı kabul edilerek bu tarihin sembolleştirilmesiydi.
1935’ten sonra, tekrar 14 Mart tarihine dönüldü ve o günden bu yana kesintisiz olarak 14 Mart’ta kutlanmaya devam etmektedir.
Hekimlik: Sadece Bir Meslek Değil, Bir Adanmışlık Hikayesi
Tıp Bayramı yalnızca bir kutlama değil, aynı zamanda hekimlik mesleğinin özünü ve bu mesleği icra edenlerin fedakarlıklarını anma günüdür. Hekimler, tarih boyunca sadece hastaları tedavi etmekle kalmamış, toplumsal olaylarda da aktif rol almışlardır.
1919’da olduğu gibi, hekimler her dönemde aydınlık, bilimsellik ve cesaretin temsilcisi olmuşlardır. Savaşlarda, salgınlarda ve zor zamanlarda hep en önde yer almış, halk sağlığını koruma görevini üstlenmişlerdir. Pandemiler, afetler ve savaşlarda en büyük sorumluluğu hekimler ve sağlık çalışanları üstlenmiştir.
Hekimlik, yalnızca bilgi ve beceri değil; vicdan, sabır, özveri ve adanmışlık gerektiren bir meslektir. Bu yüzden 14 Mart, aynı zamanda bu mesleği icra edenlerin fedakârlıklarını, zorluklarını ve verdikleri mücadeleyi hatırlama günüdür.
14 Mart Sadece Bir Bayram Değil, Bir Anlamdır
14 Mart Tıp Bayramı, hekimlerin ve sağlık çalışanlarının değerini hatırlamak için önemli bir fırsattır. Bir yandan modern tıp eğitiminin Türkiye’deki başlangıcını, diğer yandan işgal altındaki İstanbul’da hekimlerin bağımsızlık ruhunu ve direnişini anımsatır.
Bu özel günde, hayatını insan sağlığına adayan tüm hekimlere ve sağlık çalışanlarına şükranlarımızı sunuyoruz. Onların varlığı, toplumun sağlıklı ve bilinçli bir şekilde ilerlemesini sağlayan en büyük güçlerden biridir.
Tüm hekimlerin ve sağlık çalışanlarının 14 Mart Tıp Bayramı kutlu olsun!
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
