Türkiye’de büyük bir sorun gibi gözükmeyen fakat dünyada milyonlarca kişiye bulaşmış ve çok fazla kişinin hayatını kaybetmesine neden olan HIV ve neden olduğu AIDS hastalığı konusunda bilgi vereceğim. 

Öncelikle AIDS’e neden olan HIV etkeninin ne olduğuna bakalım.

HIV Nedir?

İnsandan insana kan ve bazı vücut sıvıları yoluyla bulaşan bir virüstür. Kişilerin bağışıklık sistemine saldırır ve beyaz kan hücrelerinin kandaki sayısını azaltır.

Kişilerin bağışıklık sistemini düşürdüğü için Human Immunodeficiency Virus (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) olarak isimlendirilmiştir. Bu sebeple hastalar çoğunlukla virüsün kendisinden dolayı değil, virüs sebebiyle zayıflayan bağışıklık sisteminin engel olamadığı diğer enfeksiyonlar ya da kanser gibi hastalıklar sebebiyle hayatlarını kaybetmektedirler.

HIV Hangi Yollarla Bulaşır?

HIV genellikle vücuttan vücuda sıvı aktarımı ile bulaşır.

• Sperm aktarımı
• Vajinal veya rektal sıvılar
• Anne sütü
• Boşalma öncesi sıvılar
• Kan yoluyla
• Enjeksiyon yoluyla

HIV’e Maruz Kalınan Risk Faktörleri Nelerdir?

Özellikle vücut sıvıları ile temas eden ve ortak kullanılan malzemeler veya işlemler ile bulaş söz konusu olabilmektedir.

• Jilet 
• Makas
• Dövme
• Akupunktur
• Ortak kullanılan iğneler

HIV Hangi durumlarda bulaşmaz?

Sanıldığının aksine HIV her şekilde bulaşmaz. 

• Tuvalet kullanımı
• Hava, su
• Böcek ısırması
• Ter, gözyaşı
• Tükürük
• Ortak çatal bıçak kullanımı
• El sıkışması ve öpüşme

Hastalığın belirtileri evreye göre değişmektedir. Kişinin virüsle karşılaşmasını takip eden 15-20 gün içerisinde pek çok viral enfeksiyon benzeri belirtilerin ortaya çıktığı bir akut dönem vardır.

Kişide HIV Bulaşında Görülen Belirtiler 

• Ateş yükselmesi
• Üşüme
• Boğaz Ağrısı
• Lenf bezlerinde şişlik
• Vücutta döküntü
• Ağız yaraları (aft)
• Kas ağrısı
• Geceleri terleme

Kişiler, korunmadan yapılan ve ardından şüpheli belirtiler görülen bir cinsel ilişki sonrası mutlaka bir sağlık kurumuna danışmalı ve test yaptırmalıdır.

Tanı Koydurucu Test: Anti-HIV Testi

HIV tespitinde en yaygın olarak kullanılan testtir.

Anti-HIV testi, vücutta virüse karşı yeterli miktarda antikor üretildikten sonra pozitif çıkmaktadır. Bu süreç de ortalama 90 gün sürebilmektedir.

Tanı Koydurucu Test: P24 Testi

P24 testi, kandaki sadece HIV virüsüne özgü olan p24 proteininin varlığını ölçer. Bu protein, kanda virüsün bulaşmasından yaklaşık 20 gün sonra kendini gösterir.

HIV Etkeninin Neden Olduğu Hastalık: AIDS

HIV virüsüne bağlı olarak gelişir. Ancak her HIV pozitif kişi AIDS olmaz. Tedavi edildiği sürece hastalığın bu evreye gelme ihtimali oldukça düşüktür.

AIDS Nedir?

AIDS, HIV pozitif kişilerin hiçbir tedavi almamaları sonucu, hayatlarının ilerleyen dönemlerinde vücutta bazı beyaz kan hücreleri kandaki oranının çok düşük seviyelere gelmesiyle birlikte, bağışıklık sisteminin çökmesi ve diğer pek çok hastalık ve enfeksiyona açık hale gelmeleriyle birlikte gelişen bir sendromdur.

AIDS Belirtileri Nelerdir?

AIDS’te onlarca belirti görülebilmektedir. Çünkü bağışıklık sisteminin çökmesi ile vücut savunmasız kalarak birçok organ ve sistemde sorunların oluşmasına neden olmaktadır. 

• Kısa sürede ani kilo kaybı
• Uzun süren ve tedavi edilemeyen ishal
• Zatürre
• Şişmiş lenf bezleri
• Aşırı ve geçmeyen yorgunluk
• Kısa süreli hafıza kaybı
• Mantar enfeksiyonları
• Kalıcı deri lezyonları(kahverengi, pembe ya da mor renkte olabilmektedir)
• Nörolojik hastalıklarda artış
• Denge kaybı
• Ağız, anüs ve genital bölge yaraları

HIV virüsünün tedavisinde virüsün çoğalmasını engellemek amacıyla antiretroviral tedaviden yararlanılır.

Antiretroviral tedavi; ömür boyu süren, HIV’in yayılmasını önleyen ve virüslü hücrelerin sayısını azaltan bir tedavidir. Vücutta azalan virüsler neticesinde bağışıklık sistemi güçlenir.