Alzheimer, halk adıyla da unutma hastalığı.

Biz Alzheimer hastalığını ne kadar tanıyor, Alzheimer hastalığı hakkında ne biliyoruz?

Anıların yavaş yavaş kaybolması, hatırlamakta güçlük çekmek…

Alzheimer sanıldığının aksine bir anda ortaya çıkan bir hastalık değildir. Sinsi ve yavaş bir işleyişe sahip ileri yaş hastalığıdır. Ciddi bir nörolojik muayene dışında ilk bulgu unutkanlık şikayetidir. Ancak unutkanlık evresinin vitamin eksikliği ile karışmamasına dikkat edilmelidir. Her unutkanlık şikayetine Alzheimer diyemeyeceğimiz unutulmamalıdır. Ayrıca dünyada görülme oranının giderek artması ve genç bireylerde de görülmeye başlaması bizleri korkutmaktadır.

Alzheimer’dan Korunabilir Miyiz?

Bu soru sıklıkla bize kendisini hatırlatsa da bu yazımda sizlerle beraber her bireyin bilgi sahibi olması gereken Alzheimer’ın düş kapanını keşfedecek; Alzheimer’ı önlemek için evde kendi başımıza neler yapabileceğimize değineceğiz.

Sebze-Meyve Gruplandırma Etkinliği

Bu etkinlikte amacımız mevsimsel meyve ve sebzelerin bulunduğu görsel materyalleri bireyin kategorilendirilmesini sağlamaktır. Bu etkinlik hayvanların gruplandırılması, zıt kavramların eşleştirilmesi şeklinde de uygulanabilir.

Pirinç- Nohut Etkinliği

Bu etkinlikte de elimizdeki bir kapta bulunan pirinç ve nohuttan, nohut olanları ayıklayıp bu nohutların sayılması istenmektedir. Bu durum bize bireyin sayma becerisinin hakkında bize bilgi verir.

Kronolojik Sıralama

Bireyden albümdeki fotoğrafları zamana göre sıraya koyması, günlük rutin olarak yaptığı işleri anlatması istenmektedir.

Günlük Yaşamında Sürekli Kullandığı Nesnelerin İşlevlerini Sorgulama

Bireye nesneler gösterilerek o nesnenin ne işe yaradığı, nasıl kullanıldığı sorgulanarak uygun cevaplar verip verilmediği değerlendirilir.

Sulu Boyayla Limon Baskısı

İşi biraz sanatsal etkinliklere dökelim.

Başlangıçta limon hakkında öğretici sorular sorarak (ne renk, nerede yetişir, nerede kullanılır gibi) zihinsel becerileri değerlendirilir. Ayrıca limon ağız sulanmasına sebep olduğu için Alzheimer hastalarında ağız kuruluğunu önlemede yardımcıdır.

Tamamla, Boya Ve Kes

Sanatsal etkinliklerimize devam edelim. Bireyden noktalar halinde verilmiş olan resmi birleştirerek tamamlaması ve boyaması istenir. Daha sonra bu tamamlanan resmin kesilerek çıkartılması da istenebilir. El ve göz koordinasyonu değerlendirilir.

Şişeleri Diz, Devir

Biraz da işin eğlenceli kısmına bakalım.

Bowling oynamak için salona gitmenize gerek yok. Evde bowling oyunu için şişeler dizilerek hastanın bu şişeleri devirmesi istenmektedir. Bu sayede motor-kas ve zihin becerileri değerlendirilmektedir.

Etkinlik dışında evde yapılabilecek diğer aktivitelere de değinebiliriz.

• Satranç oynamak,
• Kitap okumak,
• Bulmaca çözmek gibi işi daha sırlarla dolu ve düşünmeyi gerektiren günlük aktiviteler yapılmalıdır.

Burada önemli olan oluşabilecek fonksiyon kayıplarını ortadan kaldırmaktır. Vücudumuzu sakinleştirmek, esnekleştirmek ve var olan stresi azaltmak içinse yoga altın tepside sunulmuş çok güzel bir fırsattır. Bunun dışında evde sıkılmadan ve kolayca yapılabilecek kol ve bacak egzersizleri de bulunmaktadır.

Alzheimer herkesin başına gelebilir. Fakat önemli olan, onunla nasıl başa çıkman gerektiğini bilmektir!

Jim Carrey’nin de dediği gibi; ‘Bazı sabahlar uyanınca elime kahvemi alıp camdan bahçeme bakarım ve derim ki: Bunların ne kadar değerli olduğunu hatırla; çünkü bir gün kaybedebilirsin.’

Diğer hastalıklar hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaynaklar

Alıcılar, H. E., & Çalışkan, D. Alzheimer Hastalığı Ve Korunma Stratejileri. Sted/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(2), 107-115.

https://www.alzheimerdernegi.org.tr/2020/08/11/alzheimer-hastasi-yaslilarla-evde-uygulanacak-etkinlik-rehberi/ (Erişim tarihi: 15.07.2021)

Tülek, Zeliha (2017). “Nörolojik Sistem Hastalıkları Ve Hemşirelik Bakımı”. İç Hastalıklar Hemşireliği. Ed. Nuray Enç. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. 327-331.