Yaşlanmanın herkes için bireysel bir yolculuk süreci olduğunu biliyoruz.

Peki, size bir soru sorsam.

Yalnız olmadığınızı gördünüz mü?

Birileri korkarken birileri de korkmuyor.

İyileştirilmiş yaşam koşulları, hastalıklardan kurtarıcı ilaçların ve tedavi yollarının bulunuşu yaşam süresini uzatmıştır. Artık daha uzun yaşıyoruz. Bu uzun yaşamımızı bağımsız, mutlu ve keyif verici geçirmeyi isteriz tabii. Bu yolda sağlıklı ve başarılı bir yaşlanma için bir gerontolog olarak size rehber olmaya hazırım. Size başarılı yaşlanmanın 4 temel anahtarını paylaşmak isterim.

Başarılı Yaşlanmayı Destekleyen 4 Faktör

Ünlü Gerontolog Terence Seedsman ile tanışma fırsatı elde ettiğim bir uluslararası Gerontoloji Sempozyumunda bunu öğrenmiştim. Bir gerontolog olarak yaşlı ve yaşlanan insanlara yol gösterici bir harita niteliğinde sunduğum bu 4 faktör gerontolojik bir müdahaledir.

Bunları biraz açalım ki daha iyi anlaşılır olsun.

Sağlıklı Kal

Sağlıklı bir yaşlanmanın en temel taşlarından biri, sağlıklı bir şekilde yaşlanmak için ne yapmalı sorusuna erken yaşta cevap aramaktır.

Yaşlılık fiziksel, bilişsel ve sosyal kayıpların yaşanabildiği bir dönemdir. Daha erken yaşlarda bedensel ve zihinsel sağlığınızı korursanız yaşlılık döneminde daha bağımsız ve üretken olabilirsiniz. Beslenme düzeni, uyku, rutin sağlık kontrolleri ve stresle başa çıkabilme sağlıklı bir yaşlanmanın temel taşlarıdır.

Risk Al

Yazının en başlarında ‘Yaşlanmaktan korkuyor musunuz?’ şeklinde soru sormuştum. Yaşlanmak, hayatın doğal bir parçasıdır. Canlı olan her şey yaşlanır. Hayvanlar, bitkiler, insanlar… Hiçbir şey olduğu gibi kalmıyor. Bir ilerleyiş bir hareketlilik var. Zaman akıp gidiyor.

Sizde kendi yaşlanmanızı oturduğunuz yerden izlemek mi istersiniz?

Yoksa harekete geçip bir farklılık yaratmayı mı?

Bunu sadece fiziksel olarak bir tehlikeye atılmak olarak algılamayın. Risk alabilmek yeni şeyler deneyimlemek, değişime açık olmak ve yeni kararlar alabilmek demektir.

Değişime açık olmak, risk alarak başarılı yaşlanma yolunda önemli bir adımdır. Kendimize yeni alanlar yaratmak, hayat enerjimizi korumamıza destek olur.

Yeni insanlar tanıyın, farklı bir hobi edinin, başka bir yere seyahat yapın, geçmiş ile yüzleşebilmekte bir risk alabilmektir.

Aktif Kal

Fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar. Hayatla aktif kalan insanlar daha sağlıklı yaşlanır, yaşamdan zevk alır, kendini özgür ve özgüvenli hisseder, depresyon riski azalır. Kendi kararlarını kendi alabilir ve yaşamını bağımsız bir şekilde sürdürebilir.

İnsan İlişkilerini Geliştir

Neye ihtiyacım var?

Biz insanlar başka insanlarla etkileşimde olmaya ihtiyaç duyarız. Sohbet etmeye, fark edilmeye, başka bir insanın sesini duymaya, dinlenilmeye…

Yaş ilerledikçe, sosyal çevre azalmaya başlar. Sağlık sorunları, aile yakınını ya da çok sevdiğin bir insanı kaybetmek, emekli olmak sosyal çevrenizi azaltabilir. Bunun sonucu depresyon ve yalnızlık riski artar. İnsanlarla iletişim halinde olan birey kendini duygusal açıdan değerli ve önemli hisseder. Bu fiziksel ve zihinsel sağlığınızı güçlendirir. Toplumun bir parçası olduğunuzu hatırlatır.

Tek bir yaşlanmadan bahsedemeyiz. Yaşlanmayı kesin sınırlarıyla açıklayan bir tanım yoktur. Yaşlanma, herkes için farklı ve bireysel bir yolculuktur. Aktif, üretken, sağlıklı, kaliteli yaşlanma…

Kim istemez ki?

Yaşlanmanın kişisel olması herkesin ihtiyaçlarının ve beklentilerinin farklı olduğunu gösterir. Hayata bir kez geliyorsunuz. Yaşlılık döneminin ikinci bir şansı yoktur.

Saydığım 4 temel faktörü başarılı bir yaşlanmanın ipuçları olarak düşünebilirsiniz.

İnsan, yaşamın tadını çıkarmalı ve kendi potansiyelini gerçekleştirmelidir. Sağlık hepsinin başında yer alır.

İnsanın kendi hayatına yön verebilmesi, kendi kararlarını alabilmesi için bir diğer 4 etmeni de sunmak isterim.

• Öz farkındalık
• Bağımsız İrade
• Yaratıcı Hayal gücü
• Vicdan

İnsanın aktif bir yaşam sürerek sağlıklı kalabilmesi başarılı bir yaşlanma için önemlidir. Bunun yanında kendini gerçekleştirebileceği bir alanında olması gereklidir. Edebiyata ilginiz var ise şiirler ve yazılar yazın. Yeni bir müzik aleti çalmayı denemekten korkmayın. Spor dallarından birini yapmak istiyorsanız yapın. Tabii genel sağlık durumunuzu dikkate almayı unutmadan olması önemlidir.

Bireyin kendi yeteneklerinin farkına varabilmesi ve yeni beceriler öğrenebilmesi özgüvenini artırıcı bir şeydir. Vicdan, geçmişle şimdiki zaman arasında bir iç huzura erişimi sağlar. Empati yapma ve sosyal ilişkilerde faydalı bir rol oynar.

Kendi kararlarınızı alabildiğiniz bir yerde mutlusunuzdur. 80 yaşına gelmiş olsanız dahi hiçbir şey için geç değildir. Hala nefes aldığınız sürece yaşamın keyfini çıkarabilirsiniz. Kendi yaşlanan benliğinizle yüzleşin. Neye ihtiyacınız olduğunu düşünün.

Bu yolda bir gerontologdan tavsiye almayı unutmayın. Yaşlı ve yaşlanan tüm insanlar için gerontolojik destek her daim yanınızda…

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır. 

Kaynaklar

Seedsman, T. (2022).Practical Wisdoms For Aging Well: A Message For All Who Enter Older Age. X. Uluslararası Gerontoloji Sempozyumu. 21-23 Kasım.Antalya.