Bu içerikte kadınların sezaryen veya vajinal doğum tercihinin nelerin etkilediği ve çözüm önerileri ele alınmaktadır.

Sağlık Bakanlığı’nın DOĞAL OLAN NORMAL DOĞUM temasını işlenmesiyle çoğu gebenin aklında oluşan güncel soru oluştu.

Bu soru şuydu.

Doğum Tercihi Nasıl Yapılmalı?

Ben nasıl doğum planı yapmalıyım?

Doğurganlık çağındaki kadınlar gebelik süresi boyunca doğum şeklinin nasıl olacağı ile ilgili korku ve endişe yaşarlar.

Tabi ki her kadının seçimi, bulunduğu şartlar ve konumlar, gebeliğinin durumuna bağlı olan faktörler  farklıdır ve doğum planı buna göre oluşturulmalıdır.

Bu yazıda bizim işleyeceğimiz ana tema doğum şeklini etkileyen faktörler olacaktır.

Doğum şekline gebelik süresince anne ve bebek yakından değerlendirilerek  karar verilmelidir.

Vajinal doğum milyonlarca yıldır insanların kullandığı yöntemdir. Genellikle kadınların yapısı da buna uygundur. Yeterli destek ve müdahale ile normal doğum çoğu durumda tercih edilebilir. Ancak baş/pelvis uyuşmazlığı, duruş bozuklukları, fetal distresi, iri bebek, geçirilmiş sezaryen öyküsü doğum şeklini etkileyebilir.

Kadınların Vajinal Doğumu Tercih Etme Nedenleri

• %54,3 vajinal doğumun daha sağlıklı olduğunun düşünülmesi,
• %18 hastanede kendiliğinden gerçekleşmesi,
• %11,4 doğum sonu iyileşmenin kolay ve çabuk olacağının düşünülmesi,
• %8,1 hekim isteği,
• %5,6 annelik iç güdüsünü artırmak,
• %2,5 ise ekonomik nedenler olarak sıralanmaktadır.

Kadınların Sezaryen Doğumu Tercih Etme Nedenleri

• %50 hekim isteği,
• %28,3 kendi isteği,
• %9,4 miad geçmesi,
• %7,5 vajinal doğum korkusu,
• %4,7 oranında ise sezaryen doğumun daha sağlıklı olduğunun düşünülmesidir.

Sezaryen ile doğum hızı eğitim ve refah düzeyiyle artmaktadır. Bu artışın sebepleri arasında kadının eğitim düzeyi, eskiye nazaran evlenme yaşının ilerlemesi, daha ileri yaşta gebe kalma planı, daha az sayıda çocuk sahibi olmak istemeleri, infertilite (kısırlık) gibi sorunların varlığı, riskli gebelik ve kıymetli bebek kavramlarının varlığı yer almaktadır. Pek çok kadın vajinal doğumda çekeceği ağrıları baştan hesaplayarak sezaryenle doğumu gebeliğin başından planlamaktadır.

Bütün bunlara ek olarak önemli olanın doğum şekli değil sonuçta var olan anne /bebek  sağlığının ve bütünlüğün korunmasıdır.  Amerikan Kadın Doğumcular Birliği  ACOG deklarasyonunda  eğer hasta nın genel iyilik hali açısından  daha iyi olacaksa sezaryen doğumlar tercih edilebilir diye ifade etmişlerdir.

Kadınların doğuma karşı var olan kişisel inançları ve beklentileri birbirinden farklıdır.  Doğum şeklinin temelinde doğumdan beklentileri yer almaktadır. Doğum beklentilerinin merkezinde ise doğum deneyimine yanıtları ve doğum sonu dönemde iyileşme yer almaktadır. Doğum deneyiminden memnun olmaları doğum ve doğum sonu sürecini etkilemede önemli bir faktördür.. Bu nedenle kadınların doğumdan beklentilerini ortaya çıkarmak ve bu süreçte ihtiyaçları olan bilgi, destek ve bakımı verebilmek açısından doğum şekli ile ilgili tercihlerini belirlemek ve karar sürecine katılmalarını sağlamak önemlidir.

Küçük bir dipnot geçmekte fayda var!

Normal Doğum Tercihinin Teşvik Edilmesi İçin Yapılması Gerekenler

Sezaryen doğum oranlarının azaltılarak, toplumun vajinal doğuma teşvik edilmesi hem kadın sağlığı hem de ülke ekonomisine getirdiği maliyet açısından çok önemlidir. Bunun için;

• Kadının kendi doğumu için doğru tercihi yapması,
• Prekonsepsiyonel dönemden doğum sonu döneme kadar nitelikli ve kaliteli bakım alması,
• Alternatif doğum yöntemleri bilmesi ve kullanması,
• Doğum ağrısı ile baş etme ve gevşeme teknikleri konusunda yeterli danışmanlık hizmetinden yararlanması ile daha sağlıklı olacaktır.

Bu sonuçlar doğrultusunda sağlık ekibinin ve özellikle sağlık ekibi içinde doğum öncesi bakım hizmetinin primer sorumlusu ebe ve hemşirelerin, gebeliği süresince kadını ve ailesini doğum ve doğum şekilleri konularında bilgilendirmeleri ve danışmanlık yapmaları önerilmiştir.

Simbians Türkiye, bir sağlık eğitimi platformudur. Simbians’ta yer alan hastalıklar ve sağlık durumları hakkında daha fazla bilgi edinin.

Kaynaklar

Gözükara, F., Eroğlu, K. (2008). İlk doğumunu yapmış kadınların (primipar) doğum şekline yönelik tercihlerini etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 15(1): 32-46.

Dölen, İ., Gökçü, M. (2002). Sezaryen ve etik. Kadın Doğum Dergisi, 1(2): 86-89.

Arslan, H., Karahan, N., Çam, Ç. (2008). Ebeliğin doğası ve doğum şekli üzerine etkisi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(2): 54-59.

Özkaya, O. (2005). Süleyman Demirel Üniv. Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniğindeki beş yıllık doğum oranları ve sezaryen endikasyonları. SDÜ Tıp Fak Derg., 12: 36-39.