Emzirme, bir kadının hayatında hem mucizevi hem de en sorumlu hissettiği dönemlerden biridir. Kucağınızda dünyaya yeni gelmiş, tamamen size bağlı bir can var. Onu korumak, büyütmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için bedeniniz elinden geleni yapıyor. Anne sütünün eşsiz oluşu da işte burada devreye giriyor. Dünya Sağlık Örgütü, ilk 6 ay sadece anne sütünü öneriyor; sonrasında ise ek gıdalarla birlikte 2 yaşa kadar emzirmeyi tavsiye ediyor. Çünkü anne sütü sadece besin değil, aynı zamanda bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendiren, onu hastalıklardan koruyan bir “ilk aşı” gibidir.

Ama bu noktada çoğu anne, kendi sağlığını geri plana atma eğiliminde oluyor. Gebelikte alınan kiloları hızla vermek isteyenler enerji kısıtlı diyetlere başlıyor. Oysa laktasyon (emzirme) döneminde vücudunuz çok daha fazla enerjiye, suya, vitaminlere ve minerallere ihtiyaç duyar. Siz yeterince beslenmediğinizde, vücudunuz yine de bebeğiniz için süt üretir ama bunu kendi depolarınızı kullanarak yapar. İşte o zaman ileride kemik erimesinden diş kayıplarına kadar birçok sorunla karşılaşma riski artar.

Emzirme Döneminde Beslenme Neden Bu Kadar Önemlidir?

Karbonhidratlar Emzirme Döneminde Neden Önemlidir?

Anne sütü üretimi ciddi bir enerji gerektirir. İşte bu yüzden karbonhidrat tüketimi çok önemlidir. Ancak burada önemli olan doğru karbonhidratları seçmek. Beyaz ekmek, şekerli gıdalar gibi rafine karbonhidratlar yerine; tam tahıllar, yulaf, bulgur, esmer pirinç gibi kompleks karbonhidratları tercih etmeniz hem kan şekeri dengenizi korur hem de uzun süre tok kalmanıza yardımcı olur.

Emzirme döneminde ani kan şekeri düşüşleri hem sizin enerjinizi tüketir hem de süt üretimini olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla küçük porsiyonlarla gün içine dengeli karbonhidrat yaymak çok önemlidir.

Proteinler Anne Sütünü Nasıl Etkiler?

Bebeğiniz hızla büyüyor, kas ve kemik gelişimi sürüyor. Bunun için anne sütündeki proteine ihtiyaç duyuyor. Dolayısıyla sizin de günlük protein alımınızı artırmanız gerekiyor. Kırmızı et, tavuk, balık, yumurta, yoğurt, peynir ve baklagiller iyi seçeneklerdir.

Araştırmalar, emzirme döneminde protein yetersizliği olan annelerin bebeklerinde ilerleyen yıllarda eklem ve kemik gelişiminde sorunlar olabileceğini gösteriyor. Yani sizin tabağınıza koyduğunuz bir parça peynir veya bir haşlanmış yumurta, aslında bebeğinizin gelecekteki sağlıklı adımlarına dönüşüyor.

Su Tüketimi Süt Miktarını Nasıl Belirler?

Emzirme döneminde su, adeta en değerli besininiz. Yapılan çalışmalara göre anne sütünü artıran tek faktör doğrudan su tüketimi. Günlük 2,5–3 litre suyun üzerine yaklaşık 1 litre ek sıvı alınması öneriliyor.

Peki, bu sıvılar neler olabilir?

• Sade su en önemlisi.

• Taze sıkılmış meyve suları vitamin desteği sağlar.

• Ayran, süt ve kefir hem sıvı hem de protein ve mineral desteği sunar.

Unutmayın, suyu sadece susadığınızda değil, gün boyunca düzenli olarak tüketmek gerekir. Çünkü susama hissi geldiğinde vücudunuz aslında çoktan sinyal vermeye başlamıştır.

Vitamin ve Mineraller Emzirme Döneminde Neden Kritik Rol Oynar?

Emzirme döneminde anneler çoğu zaman sebze ve meyveyi geri plana atıyor. Oysa ki bu yiyecekler bağışıklığınız için gerekli vitamin ve mineralleri sağlıyor. C vitamini, D vitamini, kalsiyum, folat ve demir hem sizin sağlığınız hem de sütünüzün kalitesi için kritik.

Mesela yeterince kalsiyum almadığınızda, vücut süt üretmek için kemik depolarınızı kullanmaya başlar. Bu da ileride kemik erimesi riskini artırır. Aynı şekilde D vitamini eksikliği hem sizin hem de bebeğinizin kemik gelişimini olumsuz etkiler.

Bu yüzden sofranıza bolca renk katın: yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, kuru baklagiller ve kuruyemişler.

Emzirme Döneminde Kilo Vermek İçin Acele Etmek Zararlı mıdır?

Hamilelik sürecinde alınan kilolar çoğu anne için stres kaynağıdır. Doğumdan hemen sonra eski kiloya dönme isteğiyle düşük kalorili diyetlere başlanır. Ancak bu hem sütün miktarını hem de kalitesini olumsuz etkiler.

Unutmayın: Emzirme zaten kendi başına ekstra kalori harcatır. Günde ortalama 500 kalori, sadece süt üretmek için yakılır. Yani dengeli beslendiğinizde, ağır diyetler yapmadan da sağlıklı bir şekilde kilo vermeniz mümkündür.

Annenin Sağlığı İhmal Edildiğinde Ne Olur?

Anne sütü mucizevi bir şekilde bebeğin ihtiyaçlarını önceliklendirir. Siz yeterince yemeseniz de süt üretimi için vücudunuz kendi depolarını kullanır. Kısa vadede bebeğinizin gelişimi etkilenmez, ancak sizin sağlığınız tehlikeye girer.

Uzun vadede ise şunlar görülebilir.

• Erken yaşta kemik erimesi (osteoporoz)

• Diş kayıpları

• Diş eti problemleri

• Yorgunluk, halsizlik ve bağışıklık sorunları

Üstelik ikinci bir gebelik planlandığında, bu eksiklikler daha da derinleşir. İşte bu yüzden emzirme döneminde kendi sağlığınızı korumak, aslında bebeğinizin geleceğine de yatırım yapmak demektir.

Emzirme Döneminde Anne Sağlığı İçin Nasıl Bir Yol İzlenmelidir?

Emzirme dönemi sadece bebeğiniz için değil, sizin için de çok özel bir süreç. Vücudunuz değişiyor, ruhunuz farklı bir döneme giriyor. Bu dönemi verimli geçirmek için tek başınıza yüklenmek zorunda değilsiniz. Bir beslenme uzmanından destek almak, doktorunuzla düzenli iletişimde olmak hem size hem de bebeğinize güvenli bir yol sunar.

Anne olmak sadece bebeğinizi doyurmak değil; aynı zamanda sağlıklı bir beden ve zihinle onun yanında olmaktır. Kendi sağlığınıza özen göstermek, aslında anneliğin en güzel parçalarından biridir.

Emzirme Döneminde Nelere Dikkat Etmelisiniz?

Emzirme dönemi, hayatınızda bir daha geri gelmeyecek kadar özel bir süreçtir. Bu yolculuğunuzda bedeninizin size fısıldadığı ihtiyaçları dinleyin. Bol su için, dengeli beslenin, sebze ve meyveyi sofranızdan eksik etmeyin. Kilonuzu hemen vermek için acele etmeyin. Çünkü en önemli şey, sizin ve bebeğinizin birlikte sağlıklı ve güçlü kalabilmesi.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır. 

Kaynaklar

Kültürsaray, N., Bilgen, H., & Türkyılmaz, C. (2014). Türkiye Neonatoloji Derneği sağlıklı term bebeğin beslenmesi rehberi.

Innis, S. M. (2014). Impact of maternal diet on human milk composition and neurological development of infants. American Journal of Clinical Nutrition, 99(3), 734S–741S. 

Ares Segura, S., Arena Ansotegui, J., & Díaz-Gómez, N. M. (2016). The importance of maternal nutrition during breastfeeding: Do breastfeeding mothers need nutritional supplements? Anales de Pediatría (English Edition), 84(6), 347.e1–347.e7. 

Weldehaweria, N. B., Misgina, K. H., Weldu, M. G., Gebregiorgis, Y. S., Gebrezgi, B. H., & Zewdie, S. W., et al. (2016). Dietary diversity and related factors among lactating women visiting public health facilities in Aksum town, Tigray, Northern Ethiopia. BMC Nutrition, 2(1), 38.

Martinez, H. (2014). Fluid consumption by Mexican women during pregnancy and first semester of lactation. BioMed Research International, 2014, 1–8.