Çocuğunuz konuşmaya geç mi kaldı?

Çevrenizden sıkça “Erkektir, geç konuşur”, “Bizimki de geç konuşmuştu ama sonra susturamadık” gibi cümleler duyuyorsunuz.

Peki ama içten içe bir şeylerin yolunda gitmediğini hissediyorsanız ne yapmalısınız?

Öncelikle yalnız olmadığınızı ve bunun yaygın bir durum olduğunu bilmek içiniz rahatlatıcı olabilir.

Bu yazımda, çocuklarda gecikmiş konuşmanın belirtileri nelerdir, ne zaman dikkatli olunmalı ve hangi adımları izlemelisiniz, tüm bu sorulara yanıt vereceğim.

Gecikmiş Konuşma Nedir?

Gecikmiş konuşma, çocuğun yaşına uygun dil ve iletişim becerilerini zamanında geliştirememesi durumudur. Bu, hem sözel ifadelerde (konuşulan kelimelerde) hem de alıcı dilde (duyulanları anlama) gecikmelerle kendini gösterebilir. Bazen bir çocuk kelimeleri geç konuşmaya başlayabilir, bazen de konuşsa bile karşısındakini anlamakta zorlanabilir. Her çocuğun gelişim hızı farklıdır ancak bazı önemli işaretler, gelişimsel bir gecikmeye işaret edebilir.

Gecikmiş Konuşmanın Belirtileri Nelerdir?

Yaşıtlarına Göre Daha Az Kelime Kullanması

İki yaşına gelen bir çocuğun en az 50 kelime kullanması ve iki kelimelik basit cümleler kurabilmesi beklenir. Eğer çocuğunuz sadece birkaç kelime söylüyorsa ya da hiç kelime kullanmıyorsa, bu gelişimsel bir gecikmeye işaret edebilir. Örneğin, “mama”, “anne”, “top”, “git” gibi basit kelimelerin iki yaş civarında sıklıkla kullanılması gerekir. Bu noktada “erkek çocuklar geç konuşur” gibi yaygın inanışların sizi yanıltmasına izin vermeyin.

Sorulara veya İsme Tepki Vermemesi

Adı söylendiğinde bakmayan, çağrıldığında dönüp bakmayan ya da sorulara yanıt vermeyen bir çocukta sadece konuşma değil, alıcı dil gelişimi de gecikmiş olabilir. Bu durum zaman zaman işitme problemlerinin de belirtisi olabilir. Dolayısıyla bir uzmandan işitme testi istenmesi önemlidir.

Jest ve Mimiklerle İletişimi Tercih Etmesi

Bazı çocuklar konuşmak yerine istediklerini el işaretleriyle, parmakla göstererek veya mimiklerle ifade etmeyi tercih ederler. Bu, erken yaşta doğal bir süreç olsa da üç yaşına gelen bir çocuğun hala iletişimini jest ve mimiklerle yürütüyor olması, konuşma gecikmesi yönünden dikkatle değerlendirilmelidir.

Kelimeleri Tekrarlamaması veya Hiç Kullanamaması

Çocuğunuz sık sık duyduğu kelimeleri bile tekrarlamıyor ya da hiç konuşmuyor olabilir. Bu durumda çocuğun sadece geç konuşan bir birey mi yoksa gelişimsel bir konuşma bozukluğu mu yaşadığına bakmak gerekir. Bazı çocuklar konuşmayı içselleştirip bir anda cümlelerle başlasa da çoğu zaman erken dönemde kelime üretiminin olmaması, bir dil gelişimi problemini işaret eder.

Sesli Oyunlara İlgi Göstermemesi

Çocuklar genellikle oyuncaklarla konuşur gibi oynarlar. Arabaya “vıınn vıınn”, bebeğe “ninni” derler. Bu tür sembolik oyunlar, dil gelişiminin temelidir. Eğer bu oyunlar yoksa, çocuğun hayal gücünde ve dil becerilerinde bir gecikme olabileceği düşünülmelidir.

Anlamlı İletişim Kurmakta Zorlanması

Çocuğunuzla göz kontağı kurmakta, size bir şey anlatmakta veya derdini açıklamakta zorlanıyorsa, sadece kelime değil, iletişimsel beceriler açısından da desteklenmeye ihtiyacı olabilir.

Sınırlı Sosyal İletişim

Konuşma sadece kelimelerden ibaret değildir. Sıra alma, göz teması, duyguları ifade etme gibi sosyal iletişim öğeleri de dilin bir parçasıdır. Bu becerilerdeki eksiklikler, özellikle otizm spektrum bozukluğu gibi durumların da göstergesi olabilir.

Aile Dışında Kimseyle İletişim Kurmaması

Bazı çocuklar sadece ebeveynleriyle iletişim kurar ama dış dünyaya kapalıdır. Bu durum bazen mahcubiyetle karıştırılsa da, gelişimsel bir sosyal-dilsel gecikme belirtisi olabilir.

Çevresel Seslere Tepkisiz Kalması

Kapı çaldığında, araba kornası duyulduğunda veya birisi kahkaha attığında çocuğun hiç tepki vermemesi, işitme sorunlarının ya da dikkat eksikliğinin habercisi olabilir. Bu durum, dilin gelişmesini dolaylı olarak engelleyebilir.

Gecikmiş Konuşmada Ne Zaman Uzman Görüşü Alınmalı?

Genellikle 18. aydan sonra hala konuşma belirtileri gözlemlenmiyorsa, 2 yaşında en az 50 kelime kullanmıyorsa, 3 yaşında anlaşılır cümleler kurmuyorsa bir çocuk gelişimi uzmanı, konuşma terapisti veya çocuk nöroloğu ile görüşmek önerilir. Erken müdahale her zaman daha etkili olur ve çocuğun dil gelişimi için kritik önemdedir.

Her Geç Konuşma Bir Sorun mudur?

Hayır. Bazı çocuklar gelişimsel olarak “geç açılan çiçekler” olabilir. Ancak bu farkı anlamanın en iyi yolu, bir uzmandan destek almaktır. Çocuğunuzun gelişimini izlemek ve desteklemek bir ihmal değil, bir sevgidir. Gecikmiş konuşma belirtileri, erken fark edilirse, dil gelişiminde büyük farklar yaratılabilir.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.