Bu içerikte Guillain Barre Sendromu’nun belirtileri, risk faktörleri, tedavi yaklaşımları ve destekleyici bakım yöntemleri yer almaktadır.
Guillain Barre Sendromu Nedir?
Guillain Barre Sendromu, sinir sistemini etkileyen, ani başlayan ve ilerleyici kas gücü kaybına, refleks kaybına ve hissizlik gibi belirtilere yol açan ciddi bir nörolojik hastalıktır.
Hastalık genellikle şiddetli bir seyir izleyerek vücutta geçici felce neden olabilir. Bağışıklık sisteminin sinirlere saldırması sonucu miyelin kılıf zarar görür ve sinir iletiminde aksaklıklar meydana gelir. Bu durum, hastalığın başlangıcında el ve ayaklarda uyuşma hissi ile kendini belli ederken ilerleyen dönemlerde tüm vücudu etkileyerek felç durumuna neden olabilir.
Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı enfeksiyonlar ve otoimmün reaksiyonlar tetikleyici faktörler arasında gösterilmektedir.
Guillain Barre Sendromunun Görülme Sıklığı ve Risk Faktörleri
GBS, yıllık evrensel insidansı 100.000 kişi başına 1-2 vaka olarak belirlenmiştir. Yaş, cinsiyet ve ırk gibi belirgin risk faktörleri tanımlanmamış olsa da hastalığın erkeklerde kadınlara göre 1,5 kat daha fazla görüldüğü tespit edilmiştir. Ayrıca yaş ilerledikçe GBS’ye yakalanma riskinin arttığı ve yaşlı hastalarda prognozun daha kötü olduğu gözlemlenmiştir.
Guillain Barre’yi Tetikleyen Faktörler Nelerdir?
Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar
Campylobacter jejuni, Sitomegalovirüs, Epstein-Barr Virüsü, Zika Virüsü, Hepatit A, B, C, E ve HIV.
Bağışıklık sistemini etkileyen durumlar
Hodgkin lenfoma, çocukluk çağı aşıları, grip virüsü ve grip aşıları.
Ameliyatlar ve travmalar
Geçirilen ameliyatlar ve fiziksel travmalar bağışıklık sistemini tetikleyerek Guillain Barre Sendromu’na yol açabilir.
COVID-19 enfeksiyonu
Yapılan bazı çalışmalar, COVID-19’un Guillain Barre Sendromu ile ilişkili olabileceğini göstermiştir.
Guillain Barre Sendromunun Belirtileri
GBS belirtileri genellikle simetrik kas gücü kaybı, refleks kaybı ve uyuşma şeklinde başlar ve zamanla tüm vücuda yayılır.
- Hastaların %50’sinde şiddetli kas ve sinir ağrıları gelişir.
- %32’sinde bacaklarda güçsüzlük görülür.
- %70’inde yüz sinirleri etkilenerek yüz kaslarında gücüsüzlük meydana gelir.
- %40’ında disfaji (yutma güçlüğü) ortaya çıkar.
Hastalığın ilerleyen evrelerinde solunum kasları zayıflayabilir ve mekanik ventilasyon gerektiren ciddi solunum problemleri ortaya çıkabilir.
Guillain Barre Sendromunun Tedavisi
Guillain Barre Sendromu’nun kesin bir tedavisi olmamakla birlikte hastalığın seyrini hafifletmeye ve iyileşme sürecini hızlandırmaya yönelik bazı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Plazmaferez (Plazma Değişimi)
Kan plazmasındaki zararlı antikorlar temizlenerek hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.
IVIG (İntravenöz İmmünoglobulin) Tedavisi
Bağışıklık sistemini dengede tutarak sinirlere zarar veren antikorların etkisini azaltır.
Ağrı kontrolü
Hastaların yaşadığı sinir ağrılarını hafifletmek için uygun farmakolojik ve non-farmakolojik yöntemler uygulanmalıdır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon
Hastaların fonksiyonel yetilerini geri kazanmaları ve kas gücünü korumaları için düzenli olarak fizik tedavi uygulanmalıdır.
Guillain Barre Sendromunda Bakım ve Destekleyici Tedavi
Guillain Barre Sendromu hastalarında iyi bir bakım planı uygulanması iyileşme sürecini olumlu yönde etkileyebilir.
Solunum Fonksiyonlarının Takibi
Solunum kasları zayıflayan hastalarda aspirasyon ve pnömoni riskine karşı hastalar yakından izlenmelidir.
Kardiyovasküler Destek
Hastalar uzun süre hareketsiz kaldıklarından, derin ven trombozu (DVT) riskine karşı elastik çoraplar ve antikoagülan tedaviler uygulanmalıdır.
Beslenme Desteği
Hastalar yetersiz beslenmeye eğilimli oldukları için oral, enteral veya parenteral beslenme desteği planlanmalıdır.
Cilt Bakımı
Uzun süre yatak istirahati gerektiren hastalarda bası yaralarının oluşmasını engellemek için cilt bakımı düzenli olarak yapılmalıdır.
Guillain Barre Sendromu ciddi bir hastalık olmasına rağmen doğru tedavi ve bakım yöntemleriyle hastaların çoğu tamamen iyileşebilir.
Simbians Platformu‘nda sizin daha iyi olmanız için içerikler üretiyorum. Platformumuza kayıt olarak hastalıkları ve yazarları takip edebilir ve kişisel sağlık duvarınızı oluşturabilirsiniz.
Kaynaklar
Sudulagunta SR, Sodalagunta MB, Sepehrar M, Khorram H, Bangalore Raja SK, Kothandapani S ve ark. (2015). Guillain-Barré syndrome: clinical profile and management. German Medical Science: GMS ejournal, 13, Doc16.
Mollaoğlu M. (2017). Sinir sistemi hastalıkları ve hemşirelik yönetimi. Ovayolu N, Ovayolu Ö, editörler. Temel İç Hastalıkları Hemşireliği ve Farklı Boyutları İle Kronik Hastalıklar. Çukurova Nobel Tıp Kitabevi, s. 83-84.
Sedaghat Z, Karimi N. (2020). Guillain-Barré syndrome associated with COVID-19 infection: A case report. Journal of Clinical Neuroscience: Official Journal of The Neurosurgical Society of Australasia, 76, 233–235.
Leonhard SE, Mandarakas MR, Gondim F, Bateman K, Ferreira M, Cornblath DR . (2019). Diagnosis and management of Guillain-Barré syndrome in ten steps. Nature Reviews. Neurology, 15(11), 671–683.
Wilkinson JM, Barcus L. (2018). Nursing diagnosis Handbook. Kapucu S, Akyar İ, Korkmaz F, çeviri editörleri. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Pelikan Kitabevi, s. 181-192. Yao S, Chen H, Zhang Q, Shi Z, Liu J, Lian Z ve ark. (2018). Pain during the acute phase of Guillain-Barré syndrome. Medicine, 97(34), e11595.
Ranjani P, Khanna M, Gupta A, Nagappa M, Taly AB, Haldar P. (2014). Prevalence of fatigue in GuillainBarré syndrome in neurological rehabilitation setting. Annals of Indian Academy of Neurology, 17(3), 331–335.
