Selam sevgili okur,

Bir sağlık çalışanı için mesleğinin en zor yanı ne biliyor musun?

Gelin bunu anlattığım yazımı seninle paylaşayım.

Sağlık camiası mesleğini içtenlikle ve öz varlığını hiçe sayarak çalışan binlerce meslektaşımızla doludur. Şahit olmuşsunuzdur ve hatta ”Vay be helal olsun!” demişliğiniz bile olmuştur eminim. Bunlarla beraber olaylara bireysel yaklaşıldığında işin en can yakan, en yorucu ve yıpratıcı gerçeğiyle karşı karşıya geliyoruz. Bu; merhamet yorgunluğudur.

Merhamet Yorgunluğu Nedir?

Merhamet yorgunluğu, uzun süren bir acıya maruz kalan hastaları tedavi etmeye ve işini olabildiğince ağrısız yapmaya çalışan bakım vericilerin, performans ve motivasyonunda ciddi azalmaya sebep olan acı hissiyle tükenmişlik hislerinin getirdiği duygusal durumdur.

Hemşireler; hastaların travma, acı ve ağrılarına merhamet göstermeleri, empati kurmaları ve hastaların yaşadığı travmalarına uzun süre maruz kalmaları nedeniyle merhamet yorgunluğunu yoğun yaşayan meslek grubudur.

Bunu ortaya çıkaran en büyük etkenlerden biri hasta ve hasta yakınlarının birçok beklentisi yanısıra merhamet beklentisinin sağlık çalışanında oluşturduğu duygusal travmadır. İşte böylelikle performans düşüklüğü, motivasyonun günden güne azalması kısaca yaşamın daha zor hale gelmesi gibi sonuçlar ortaya çıkıyor. Uzun süren olumsuz koşullar tükenmişlik sendromuna ortam hazırlıyor. Bu konuda yapılan çalışmalara bakıldığında merhamet yorgunluğu belirtileri özellikle duysusal, fiziksel ve sosyal alanlarda kendini göstermektedir.

Merhamet Yorgunluğunun Belirtileri

Duygusal Belirtiler

Duygusal yorgunluk, huzursuzluk, öfke, tükenmişlik, enerji eksikliği, ayrılma isteği, anksiyete ve izolasyon vs.

Fiziksel Belirtiler

Yorgunluk, kas gerginliği, enerji eksikliği, güç kaybı, mide ve baş ağrısı, taşikardi, uyku bozuklukları vs.

Sosyal Belirtiler

Tepkisizlik, hastalarla ilgilenememe, dikkat eksikliği, yardım etme kapasitesinde azalma vs.

Tüm bu belirtilerin yanısıra bir de hemşirelik mesleğine olumsuz etkilerini geçemeyiz. Bunlar;

• İş doyumsuzluğu,
• uygunsuz karar verme,
• aşırı çalışma,
• empati kaybı,
• tıbbi hata yapma,
• objektif olamama,
• meslekten ayrılma ve
• bağlılığın azalması vb.

Bahsederken bile yorulduk değil mi?

İşte tüm bu anlattıklarım bir hemşire olma yolunda mutlaka üstesinden gelinmesi gerekli fakat yaşamaktan kaçamayacağımız bir durumdur.

Merhamet yorgunu olmak için bir hemşire ya da sağlık çalışanı olmak şart değil, biliyoruz ki emektar anne babalar başta olmak üzere bakım verici rolünü üstlenmek durumunda kalmış ve bununla yaşamakta olan insanların da karşılaşabileceği bir durum.

Merhamet Yorgunluğunda Baş Etme Stratejileri

Bu sıkıntılı süreci önlemek ya da bu durumla baş etmek için çok yönlü metodlar bulunmakta. Sıralayalım;

• Dua etmek,
• Yoga yapmak,
• Meditasyon yapmak,
• Şükran duymak,
• Pozitif düşünmek,
• Manevi farkındalık,
• Öz değerlendirme yapmak,
• Olumlu tutum geliştirmek,
• Derin solunum egzersizleri yapmak,
• Fiziksel egzersizler yapmak,
• Sanatsal aktiviteler yapmak,
• Spiritüel öz bakım çalışmaları yapmak,
• Sosyal aktivitelere katılmak,
• Aktif sosyal yaşantı ve
• Psikolojik destek almak…

Önerilen metodlara baktığımızda hepsinde ortak bir payda var.

Kendi benliğimizi güçlendirmek için en iyi yöntem bizim içimizde. Motivasyon daima beslenmesi gereken bir bebek misali. Olumlu bakış açısını yakaladığınızda üstesinden gelmek sizin elinizde.

Tüm hemşirelere saygılarımla…

Simbians’ta yer alan diğer hastalıkları keşfedin.

Kaynaklar

Dikmen, Y., & Aydın, Y. (2016). Hemşirelerde Merhamet Yorgunluğu: Ne? Nasıl? Ne Yapmalı?. Journal of Human Rhythm, 2(1).

Uslu, Y., & Korkmaz, F. D. (2020). Kalp damar cerrahisi yoğun bakım hemşirelerinde şefkat yorgunluğu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 192-197.

Angın, Y. (2021). Covid-19 pandemi sürecinden geçerken sağlık çalışanlarında dini başa çıkma ve psikolojik sağlamlık ilişkisi üzerine bir araştırma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 25(1), 331-345.

Katran, H. B., Gür, S., Arpag, N., & Çavuşlu, M. (2021). COVID-19 pandemisinde yoğun bakım hemşirelerinde merhamet yorgunluğu. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 25(2), 42-50.