Dünya genelinde 39 milyon insan HIV ile yaşıyor. Bu sayı sadece bir istatistik değil; her biri umutları, hayalleri ve yaşam mücadelesiyle dolu milyonlarca hayat anlamına geliyor. Ancak asıl mesele, bu mücadelenin sadece bir sağlık sorunu değil, aynı zamanda bir eşitsizlik krizi olması.
HIV Eşitsizlik Krizi
Her Gün 4.000 Yeni Vaka: Neyi Kaçırıyoruz?
Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) 2023 raporuna göre, her gün yaklaşık 4.000 kişi HIV tanısı alıyor.
Düşünsenize, bu yazıyı okuduğunuz süre boyunca bile onlarca kişi daha bu virüsle tanıştı.
Neden hâlâ bu kadar yüksek?
Cevap karmaşık…
- Bilgi eksikliği,
- sosyal damgalama,
- sağlık hizmetlerine erişimde adaletsizlik ve
- özellikle kadınlar için var olan yapısal eşitsizlikler.
Kadınlar ve Kız Çocukları Daha Fazla Risk Altında
HIV ile yaşayan bireylerin %53’ü kadınlar ve kız çocukları. Genç kadınlarda HIV enfeksiyonu oranı, genç erkeklere göre 3 kat daha fazla. Her hafta 15-24 yaş aralığında yaklaşık 4.900 genç kadın HIV ile enfekte oluyor.
Bu rakamlar, sadece biyolojik değil; ekonomik, sosyal ve kültürel eşitsizliklerin de bir göstergesi. Eğitime erişim, sağlık hizmetlerinden yararlanma, cinsel sağlık bilgisine ulaşma gibi konularda kız çocukları ve kadınlar hâlâ çok geride bırakılıyor.
HIV ile Yaşamak, Sadece Bir Tanı Değildir
HIV, yalnızca bireyleri değil, toplumları etkileyen çok katmanlı bir meseledir. HIV ile yaşayan insanlar sadece bir virüsle değil; damgalanma, ayrımcılık ve dışlanmayla da mücadele ediyor.
Birçok kişi, HIV tanısı aldıktan sonra sadece fiziksel değil, psikolojik olarak da çöküyor. Nedeni mi? Toplumun onlara yüklediği etiketler, yanlış bilgiler ve önyargılar.
HIV Krizini Ortadan Kaldırmak İçin Ne Yapabiliriz?
Önyargıları kırabiliriz. HIV bir “suç” ya da “ayıp” değil, bir sağlık durumudur.
Bilgi yayabiliriz. Ne kadar çok kişi doğru bilgiye ulaşırsa, o kadar çok hayat kurtarılabilir.
Eşit sağlık hizmeti talep edebiliriz. HIV ile yaşayan bireyler, tanıdan tedaviye her aşamada destek görmeli.
Gençleri ve kadınları güçlendirebiliriz. Eğitim ve cinsel sağlık bilgilendirmeleriyle koruyucu adımlar atabiliriz.
Sessiz kalmayabiliriz. Damgalama ve ayrımcılığa karşı ses çıkarmak, değişimin ilk adımıdır.
HIV ile mücadelede bilim kazandı. Artık erken tanı, düzenli tedavi ve bilinçli yaklaşımla HIV ile uzun, sağlıklı ve üretken bir yaşam mümkün. Ama toplum olarak kazanmak için önyargılarımızı da tedavi etmemiz gerekiyor.
HIV hakkında konuşalım. Bilinçlenelim. Destek olalım. Çünkü HIV sadece bir virüs değil; insan hakları ve eşitlik mücadelesinin tam merkezinde duran bir meseledir.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Kaynaklar
UNAIDS. (2023). Global HIV & AIDS statistics — Fact sheet. Joint United Nations Programme on HIV/AIDS (UNAIDS). https://www.unaids.org/en/resources/fact-sheet
Dellar, R. C., Dlamini, S., & Abdool Karim, Q. (2015). Adolescent girls and young women: Key populations for HIV epidemic control. Journal of the International AIDS Society, 18(2Suppl 1), 19408.
