Kemik iliği bağışçısı olarak destek vermeyi seçmek çoğumuzun potansiyel olarak hayat kurtarmak için atabileceği basit bir adımdır. Bağışçı, immünolojik eşleşme olduğu takdirde ek testlere tabi tutulacak ve uygun görülmesi halinde kemik iliğinden veya periferik kandan hematopoietik kök hücreler vermeyi seçebilecek.
Donör kelimesi anlam olarak da bağışlayan, armağan eden kişi anlamına gelmektedir. Son zamanlarda sıkça duyduğumuz “donör son anda gelmedi, vazgeçti!” haberleri ile kahroluyor ve umutla bekleyen hasta ve yakınlarına acımasız bir dram yaşatılıyor. Bu sebeple aslolan neyin, nasıl yapıldığını bilmek ve bilinen bir şeyden korkmamak için güven verici bir süreci yönetebilmektir.
Kemik iliği nakli için kök hücre bağışı yapan kişiye donör denir…
Tabi bir kişinin kök hücre donörü olması için doku uyumunun olması da şarttır. Potansiyel bir kemik iliği eşleşmesi olup olmadığınızı görmek için, ne tür lökosit antijenine (HLA) sahip olduğunuzu öğrenmek üzere teste tabi tutulacaksınız. HLA, bağışıklık sisteminizdekiler de dahil olmak üzere vücudunuzdaki çoğu hücrede bulunan bir proteindir. HLA uyumu ne kadar yakın olursa, kemik iliği naklinin başarılı olma şansı da o kadar artar. Kemik iliği, işleyen bir bağışıklık sisteminin anahtarı olan enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücrelerini üretir.
18-55 yaş arasında sağlıklı her birey bağışçı olabilir. Alkol, sigara kullanmak engel değildir. Bulaşıcı hastalığı bulunan, daha önce gönüllülükten red almış veya onkolojik hastalık geçirenler, donör olamaz.
İlk olarak donör olmaya karar verdiğinizde TÜRKÖK veya Kızılay’a giderek donör olmak istediğinizi bildirin. Burada size gerekli bilgiler soruluyor ve bir kaç tüp kan alınıyor. Verdiğiniz kandan donörün doku grubu çalışılıyor. Sonrasında TÜRKÖK veya dünya bankası veri tabanında bilgileriniz saklanıyor. Hastanelerde ihtiyaç durumunda, TÜRKÖK veri tabanından yapılan aramalarda uyumlu donör varsa gönüllüye ulaşılıyor. Kök hücre naklinde sadece doku uyumuna bakılıyor. Kan grubu uygunluğu şart değil. Doku grubu uyumlu ise gönüllünün bulaşıcı hastalık testleri yapılıyor. Negatifse işlemlere başlanıyor.
Kök hücre bağışı iki yöntemle yapılıyor.
Biri kemik iliğinden diğeri damardan kök hücre toplanmasıyla. Donör de bu yöntemlerden birine karar verebiliyor ancak hastanın ihtiyacına göre hekim yönlendiriyor. Yazılardan, videolardan bakarak yanlış fikirlere kapılıp korkutucu gelebiliyor bu süreçler. Bahsettiğimiz bu iki yöntemden biriyle olacağınız uyumlu donör nakil olacak kişi için oldukça hayati önemli.
Hastanın korkularını düşünürseniz eğer bu bağış sizin için onlara bir armağan olacaktır. Daha detaylı bilgi almak için http://www.kemikiligi.org.tr adresini inceleyebilir, birebir kuruluşlara gidip bu konu hakkında bilgi edinebilirsiniz .
Simbians Spaces alanında daha iyi olmanızı sağlayacak özel içeriklerimize ulaşın.
