Geçtiğimiz hafta Kocaeli’de, 8 yaşındaki İrem Aslan menenjit nedeniyle hayatını kaybetti. Türk Tabipler Birliği Aile Hekimliği Kolu, menenjit vakalarında ciddi bir artış olduğunu belirterek, İstanbul’da da 14 yaşında bir çocuğun da aynı sebepten yaşamını yitirdiğini duyurdu. Bu acı olaylar, bir kez daha, daha önce sıkça sorulan önemli bir soruyu gündeme getiriyor.
rMenenjit gibi ölümcül bir hastalığın aşısı neden zorunlu değil ve neden hâlâ Türkiye’de ücretli satılıyor?
Menenjit Nedir?
Menenjit, beyin ve omuriliği çevreleyen zarların (meninkslerin) iltihaplanmasıdır. Genellikle virüsler, bakteriler veya nadiren mantarlar tarafından tetiklenir. En tehlikeli ve ölümcül türü ise bakteriyel menenjittir. Bu tür menenjit, hızla kötüleşebilir ve doğru tedavi edilmezse hayati tehlike oluşturur. Neyse ki, menenjit aşıları bu riski azaltabilir ve hastalığı engelleyebilir.
Menenjit Nasıl Bulaşır?
Menenjit, türüne göre farklı yollarla bulaşabilir. Ancak en yaygın bulaşma şekillerini paylaşıyorum.
- Solunum yolu ile (hapşırma, öksürme, yakın temas)
- Tükürük veya öpüşme ile
- Ortak kullanılan çatal-kaşık, su şişesi gibi nesnelerle
- Nadiren, doğum sırasında anneden bebeğe bulaşabilir.
Menenjit Belirtileri Nelerdir?
- Yüksek ateş
- Ense sertliği
- Şiddetli baş ağrısı
- Mide bulantısı, kusma
- Işığa duyarlılık
- Halsizlik
- Bebeklerde huzursuzluk, sürekli ağlama, bıngıldakta şişlik
Erken Teşhis Hayat Kurtarır!
Özellikle bakteriyel menenjit hızla ilerleyebileceği için erken teşhis kritik önem taşır. Bu yüzden aşı, hastalığa karşı alınabilecek en önemli önlemdir.
Menenjit Aşısı: Ücretsiz mi, Ücretli mi?
Dünya genelinde, menenjit aşıları birçok ülkede ücretsizdir ve ulusal aşılama programlarına dahil edilmiştir. Örneğin, İngiltere, Kanada, ABD ve Avustralya gibi ülkelerde menenjit aşıları bebekler, çocuklar ve risk grubundaki kişiler için devlet tarafından ücretsiz yapılmaktadır.
Peki ya Türkiye?
Türkiye’de menenjit aşısı;
- Rutin aşı takviminde yer almıyor, yani devlet tarafından ücretsiz sunulmuyor.
- MenACWY (4’lü konjüge aşı) ve MenB (Meningokok B aşısı) özel sağlık kuruluşlarında veya bazı devlet hastanelerinde ücretli yapılabiliyor.
- Fiyatlar, markaya ve sağlık kurumuna göre değişiklik gösteriyor, ancak genel olarak oldukça pahalı.
Menenjit Aşısı Ücretleri
2025 Menenjit Aşısı fiyatlarına da şöyle bir göz gezdirecek olursak;
- Bexsero (MenB aşısı): 2.836,53 TL
- Nimenrix (MenACWY aşısı): 2.247,67 TL
- Menactra: 2.375,65 TL
- Menveo: 1.788,78 TL
Aşıların tam koruma sağlaması için birden fazla doz gerekebileceği için, toplam maliyet daha da artabiliyor.
Menenjit Aşısı Neden Ücretli?
Dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde menenjit aşıları devlet tarafından ücretsiz olarak sağlanırken, Türkiye’de hâlâ ücretli olmasının arkasında ne duruyor?
Menenjit gibi ölümcül bir hastalığın aşısı, neden sağlık hakkı olmaktan çıkarılıp, paraya dayalı bir sistemin parçası haline geldi?
Birçok ülkede menenjit aşıları ulusal sağlık programları dahilinde ücretsiz sunuluyor, çünkü bu hastalık, toplum sağlığını tehdit eden ve hızla yayılarak ölümle sonuçlanabilen bir enfeksiyon. Aşılar ise bu riski önleyebilecek en etkili yöntem. Ancak Türkiye’de, maalesef menenjit aşısı, devletin zorunlu aşı takvimine dâhil edilmediği için sadece özel hastanelerde ve özel sağlık kuruluşlarında yapılabiliyor ve ciddi bir maliyet oluşturuyor.
Bu durum, sağlığı herkes için ulaşılabilir ve eşit kılmak yerine, sağlık hizmetlerini paraya dayalı bir hale getiriyor. Sağlık, herkesin hakkı olmalı ve bu tür ölümcül hastalıkların önlenmesi için gereken aşıların ücretsiz olması gerektiği açık. Fakat şu anki sistem, menenjit gibi ölüm riski taşıyan hastalıklar için bile, aşıyı alamayan çocukların hayatını tehlikeye atıyor.
Birçok ülkede, menenjit aşısının ücretsiz olması, toplum sağlığını korumaya yönelik bilimsel bir adımken, Türkiye’de bu aşıların ücretli olması, sağlıkta eşitsizliğin ve finansal engellerin daha da artmasına sebep oluyor.
Menenjit, ciddi ve ölümcül olabilen bir hastalıktır. Bu hastalıktan korunmanın en etkili yolu ise menenjit aşısıdır. Ancak Türkiye’de bu aşı, maalesef özel bir hizmet gibi ücretli bir şekilde sunulmaktadır. Birçok ülkede, özellikle çocuklar ve risk grubundakiler için ücretsiz sunulurken, Türkiye’deki bu durum, sağlık hizmetlerinin hala bir lüks olarak görülmesine yol açmaktadır. Bu sebepten Sağlık Bakanlığı’ndan son günlerde artan vakalar hakkında kamuoyunu aydınlatmasını bekliyor ve buna yönelik aksiyonlar alınmasını temenni ediyoruz.
Sağlık, herkesin hakkıdır ve bu hakkın, ölümcül hastalıkların önlenmesi için erişilebilir olmasını beklemek en doğal taleptir.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
