Bu içerikte, myastenik kriz diğer adıyla myastenia gravis krizinin ne olduğu, nedenleri, belirtileri, acil müdahale yöntemleri ve krizden korunma yolları detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Amacım, hem hastaların hem de yakınlarının bu durumu daha iyi anlamalarını ve kriz anında doğru adımları atmaları için gerekli bilgilere sahip olmalarını sağlamaktır.
Myastenik Kriz Nedir?
Myastenia gravis, kaslar ve sinirler arasındaki iletişimi etkileyen bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalıkta, kaslarda güçsüzlük ve yorgunluk belirtileri görülür. Ancak bazı durumlarda bu belirtiler ani ve ciddi şekilde kötüleşebilir; bu duruma “myastenik kriz” denir. Kriz, solunum kaslarını etkileyerek nefes alma güçlüğüne yol açabilir ve acil müdahale gerektirir.
Myastenik Krizin Nedenleri
Myastenik krizler genellikle hastalığın seyri sırasında ortaya çıkan bazı tetikleyici faktörlerle ilişkilidir. Bu faktörler vücudu stres altına sokarak semptomların kötüleşmesine neden olabilir. Hastalığın en yaygın nedenleri;
Enfeksiyonlar
Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları, bağışıklık sistemini zayıflatarak kriz riskini artırır.
Cerrahi Müdahaleler
Ameliyat gibi fiziksel travma içeren durumlar, hastalığı tetikleyebilir. Özellikle ameliyat öncesi ve sonrası süreçlerde dikkatli olunmalıdır.
İlaç Etkileşimleri
Bazı ilaçlar, myastenia gravis tedavisinde kullanılan ilaçlarla etkileşime girerek semptomları ağırlaştırabilir.
Stres
Hem fiziksel hem de duygusal stres, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz etki yaparak kriz riskini artırabilir.
Hamilelik
Hormonal değişiklikler ve bağışıklık sistemindeki dalgalanmalar nedeniyle hamilelikte kriz görülme olasılığı yüksektir.
İlaç Dozu Hataları
Myastenia gravis tedavisinde kullanılan ilaçların yanlış dozda alınması ciddi sorunlara yol açabilir.
Myastenik Krizin Belirtileri
Myastenik kriz sırasında hastanın günlük yaşamını etkileyen ve acil müdahale gerektiren ciddi belirtiler ortaya çıkar. Belirtiler genellikle hızlı bir şekilde ilerler. En sık görülen belirtiler;
Solunum Güçlüğü
Krizin en önemli belirtisidir. Nefes almakta zorlanma, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi ile kendini gösterir.
Yutma Güçlüğü
Kas güçsüzlüğü nedeniyle sıvıların ve gıdaların akciğerlere kaçma riski artar (aspirasyon).
Konuşma Güçlüğü
Ses kısıklığı ve kelimelerin anlaşılmaz hale gelmesi sıkça görülen bir durumdur.
Genel Kas Güçsüzlüğü
Özellikle boyun, gövde ve uzuvlardaki kaslarda belirgin güç kaybı hissedilir. Bu durum hastanın hareket kabiliyetini ciddi şekilde sınırlar.
Myastenik Krizde İlk Yardım ve Tedavi
Myastenik kriz sırasında doğru müdahale, hastanın hayatta kalması ve iyileşmesi açısından kritik öneme sahiptir. Bu süreçte uygulanabilecek adımları paylaşmak istiyorum.
Acil Yardım Çağırın
Kriz sırasında profesyonel sağlık ekiplerinin müdahalesi gereklidir. Bu nedenle hemen 112’yi arayın.
Solunum Yollarını Açık Tutun
Hastayı oturur veya yarı oturur pozisyonda tutarak solunumun kolaylaşmasını sağlayın.
Sakinleştirin
Panik, belirtileri daha da kötüleştirebilir. Hastayı sakinleştirmek ve güven vermek önemlidir.
İlaç Vermeyin
Doktor önerisi olmadan ilaç kullanımı, durumu daha da kötüleştirebilir.
Hastane Tedavisi
Yoğun bakım ünitesinde solunum desteği, plazmaferez veya intravenöz immünglobulin gibi tedaviler uygulanır.
Myastenik Krizin Önlenmesi
Myastenik krizlerin önlenmesi, hastalığın düzenli takibi ve risk faktörlerinden kaçınılması ile mümkündür. Aşağıdaki önlemler krizi önlemek için yardımcı olabilir.
Düzenli Doktor Kontrolleri
Tedavi planına sadık kalmak ve ilaçların düzenli alınması, kriz riskini önemli ölçüde azaltır.
Enfeksiyonlardan Korunma
Hijyen kurallarına dikkat etmek ve grip aşısı gibi koruyucu önlemler almak enfeksiyon riskini düşürür.
Stres Yönetimi
Yoga, meditasyon veya nefes teknikleri gibi yöntemlerle stres seviyesini kontrol altında tutmak faydalıdır.
Cerrahi Müdahaleler Öncesi Bilgilendirme
Ameliyat veya tıbbi prosedürlerden önce doktorunuza myastenia gravis hastası olduğunuzu mutlaka belirtmelisiniz.
Simbians Platformu‘nda sadece sağlık profesyonelleri içerik üretmektedir. Platformumuza kayıt olarak hastalıkları ve sağlık profesyonellerini takip edebilir ve kişisel sağlık duvarınızı oluşturabilirsiniz.
Kaynaklar
Myastenia Gravis: Güncel Tedavi Yaklaşımları. Türk Nöroloji Derneği Dergisi, 15, 123-130.
Uluslararası Myastenia Gravis Vakfı. (2022). Myastenia gravis tedavisi kılavuzu. Amerika Birleşik Devletleri. https://www.myasthenia.org/
Lang, B., Newsom-Davis, J., & Vincent, A. (1978). The clinical features of myasthenia gravis and their electrophysiological correlates. Brain, 101(4), 727-746.
Ohno, K., & Engel, A. G. (1975). A study of the ultrastructure of the neuromuscular junction in myasthenia gravis. Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, 38(11), 1154-1160.
