Odyoloji tarihi çok eski zamanlara dayanmaktadır. Goldstein, 1. yüzyılda Archigenes tarafından işitme bozukluğu olan kişiler için “hearing trumpet” (işitme borusu) ve yüksek seslerin kullanımını önermiştir. Her ne kadar iyi ve profesyonel olmasa da odyoloji biliminin başlangıcı için ilk adımlardı.
Beş yüz yıl sonra Alexander of tralles ise çeşitli şekillerdeki gürültülerin ve bağırmanın, işitme engelli kişilerin işitme fonksiyonunu harekete geçirdiğini savunmuştur.
Albertus Magnus 13. yüzyıldaki yazılarında ise “Aslan beyni yendiği zaman deliliğe yol açar, ama eğer bazı güçlü yağlarla kulağa yerleştirilirse işitme kaybına çare olur” diyerek o zaman için bir tedavi yöntemi önermiştir.
18. yüzyıla ulaşıldığında ise konuşma ve lisan gelişimi üzerinde daha fazla durularak işitsel eğitim ve dudaktan okuma çalışmalarına önem verilmiştir.
Bütün bu çalışmalar ne kadar dikkate değer çalışmalar olsa da odyoloji bilimi profesyonel bir alan olarak 1900’lü yıllarda ikinci dünya savaşıyla gelişmeye başlayan ve her geçen gün kendine yeni bilgiler katarak birikimli ilerleyen bir bilim dalı olarak gelişimine devam etmektedir.
İkinci dünya savaşı sonrasında savaş yaralılarının büyük bir kısmını kafa travmaları, akustik travmalar ve yaralanmalar oluşturmuştur. Bu travmalar ve yaralanmalar sonucu çok sayıda işitme, denge ve dil konuşma sorunu olan hastaların tedavi ve rehabilitasyonunda önemli sorunlar ortaya çıkmıştır. 1945-1950 yıllarında bu ihtiyaç yeni bir meslek grubunun doğmasına yol açmıştır.
“Odyoloji” terimi böylelikle ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde hükümet kararı ile profesyonel kullanıma girmiştir. Odyoloji biliminin öncüsü Meksika doğumlu Raymond Carhart olmuştur.
Ülkemizde Odyoloji eğitimini başlatan kişi 1968 yılında Hacettepe KBB Kliniğinin kurucusu olan Prof. Dr. Nazmi Hoşal‘dır. Türkiye’de ilk resmi eğitim programı olan Odyoloji Yüksek lisans ve Doktora derslerini vermek üzere önce Amerika Birleşik Devletleri’nin tanınmış odyologlarından Dr. Richard Israel sonrasında ise Dr. Jack Katz ülkemize gelerek programa destek olmuşlardır. Türkiye’de Odyoloji Lisans Programı ise 2011 yılında İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde Prof. Dr. Ahmet Ataş tarafından kurulmuştur. Halen ülkemizde Odyoloji Lisans Eğitimi gelişerek sürdürülmektedir.
Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 22 Mayıs 2014 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik” kapsamında Odyologların görev tanımları belirtilmiştir.
Odyologların görevleri nelerdir?
- İşitme ve denge ile ilgili hastalıkların tanısında uzman hekiminin yönlendirmesiyle tanısal testlerin gerçekleştirilmesi ve rehabilitasyonu ile işitme rehabilitasyonu için kullanılacak cihazların belirlenmesi, seçimi ve programlanmasını yapar.
- İşitme sağlığının korunması ve işitme kaybının önlenmesine yönelik çalışmalar yapar.
- İşitme tarama programlarında görev alır ve bu programlardaki testleri yapar.
- Gürültü ölçümlerini yaparak işitmenin korunması hakkında gerekli önerilerde bulunur.
- Cerrahi işlemler esnasında cerrahın gerekli görmesi durumunda işitme ve denge ile ilgili sinir monitörizasyonu yapar.
- Kulağa implante edilen cihazlarda ameliyat sırasında ve sonrasında cihaz ayarlamalarını yapar.
- İşitsel algı değerlendirmesi ve rehabilitasyonu yapar.
- İşitme ile ilgili eğitim programlarının hazırlanmasında görev alır.
Kaynakça
Tokgöz, S., Karababa Köse, A., Odyolojinin Tarihçesi, Ankara Üniversitesi, 2000.
Belgin, E., Şahlı, S., Temel Odyoloji, 2017. ISBN: 9789752776531
