Oral kavite olarak adlandırılan yer; dudakları ve yanakların iç kısmını, dişleri, ağız tabanını, diş etlerini ve dili içerir. Burada gözlenen kanserlere oral kanserler denir.
Oral kanserler erkeklerde kadınlara oranla iki kat fazla görülür. Sıklıkla dil, diş eti ve ağız tabanında görülür. Ortalama 50’li yaşlarda görülmekle birlikte, tüm kanserler arasında nadir görülen kanser tiplerindendir. Amerika’da yapılan bir araştırmaya göre bir insanda oral kanserin görülme olasılığı yüz binde 9,5 olarak bulunmuştur. Kanserleşme oranı ise yaklaşık yüzde 2 ile 5 arasındadır.
Oral kanserlerin oluşmasında en sık görülen risk faktörleri tütün, sigara ve alkol kullanımıdır. Ultraviyole ışınlar, x ışınları, kötü beslenme, cinsiyet, düşük bağışıklık, kötü ağız bakımı ve genetik de bazı risk faktörlerindendir. Bu risk faktörlerine dikkat edilerek kanserlerden bir nebze de olsa korunmamız mümkündür.
Oral kanserler, ağız içinde uzun süredir iyileşmeyen yaralar, ağız içinde bulunan yumru veya şişlik, beyaz veya kırmızı yamalar ile belirti verebilir. Ayrıca sistemik olarak kilo kaybı görülebilir. Çiğneme veya yutma güçlüğü, diş kaybı ve kötü ağız kokusu da bize oral kanserleri düşündürebilir. Belirtilerin 2 haftadan fazla görüldüğü durumlarda diş hekimine başvurmanız erken teşhis için çok önemlidir.
Oral kanserler için rutin bir kontrol testi yoktur. Var olan belirtilerin üzerine diş hekimine ya da tıp doktorlarına muayene olunarak, riskli bölgeden biyopsi alınması ile erken teşhis konulabilir.
Biyopsi sonrası kanser teşhisinin konulmasından sonra kanserin nerede ve hangi aşamada olduğuna bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri gerçekleştirilebilir. Küçük ve yayılmamış, erken evre kanserlerde genellikle cerrahi yöntem tercih edilir. Radyoterapi ise kanser hücrelerini yok etmek veya büyümesini engellemek için erken ve geç evrede kullanılan bir diğer yöntemdir. İleri evrede ise genellikle cerrahi girişim ve radyoterapi birlikte uygulanır. Bazen bu süreçlere kemoterapi de eklenebilir. Kemoterapi ise kansere karşı ilaçların kullanılıp, bu ilaçların kan dolaşımına girerek vücuttaki kanser hücrelerini öldürmesidir.
Bir kişiye kanser tanısı koymak ne kadar önemli ise, bu kanserin hangi evrede olduğunu belirlemek de en az onun kadar önemlidir. Mutlaka ağız içinde bulunan belirtilerin iki hafta içerisinde iyileşmemesi sonucunda doktorunuza görünmelisiniz.
Tüm tedaviler tamamlanıp, kanser atlatıldıktan sonra da rutin kontrollere gitmek sağlığınız açısından çok önemlidir.
Kaynaklar
https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/oral-kavite-kanserleri.html Erişim Tarihi: 01.08.2022
Engin K, Erişen L (Editör). Baş-Boyun Kanserleri. 1nci Baskı, Ankara: Nobel Tıp Kitabevi, 2003:235-70.
Wingo PA, Bolden S, Tong T, Et Al. Cancer Statistics For African Americans, CA Cancer J Clin 1996;46(2):113-25.
