Yakın zamanda Türkiye merkezli önemli bir akademik makale okudum. Uluslararası Urogynecology Journal’da yayımlanmış bu çalışmada, üniversite öğrencileri arasında idrar kaçırma (üriner inkontinans) sıklığı ve nedenleri incelenmişti. Açıkçası sonuçlar beni oldukça şaşırttı ve bu konuyu daha fazla kişinin bilmesi gerektiğini düşündüm. Çünkü çoğumuzun aklına sadece ileri yaşlarda yaşanabilecek bir sorun olarak gelen idrar kaçırma, aslında gençlerde de hiç azımsanmayacak kadar yaygın.

Evet, yanlış duymadınız. Üniversiteli gençlerde de idrar kaçırma görülüyor.

Üstelik bu durum sadece fizyolojik bir rahatsızlık değil; psikolojik ve sosyal yaşamı da ciddi şekilde etkileyebiliyor. Bu yazımda, hem bu önemli çalışmadan yola çıkarak konuyu daha anlaşılır hale getirmeye çalışacağım hem de çözüm yollarına birlikte bakacağız.

İdrar Kaçırma Gençlerde de Olur mu?

Cevap net: Evet, olur.

Bahsettiğim araştırma, Türkiye’de bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde okuyan 293 öğrenci ile gerçekleştirilmiş. Katılımcıların yaş ortalaması 20 civarında ve %79’u kadın. Araştırmaya göre, öğrencilerin %21.1’i bir şekilde idrar kaçırma yaşıyor. Bu kişilerin bir kısmı hafif düzeyde etkilenirken, bazıları orta ya da ciddi seviyede bu sorunu yaşıyor.

Bu oran aslında düşündüğümüzden çok daha fazla. Ve bu da demek oluyor ki üniversite yıllarının koşuşturmasında yalnızca sınavlar ve notlar değil, konuşulmayan sağlık problemleri de gençleri zorluyor.

İdrar Kaçırma Neden Oluyor?

Araştırma bazı risk faktörlerini de ortaya koymuş. Bunlar;

• Kadın olmak: Kadın öğrencilerde daha sık rastlanıyor.

• Sık idrar yolu enfeksiyonları: %15’ten fazlası bu durumu sık yaşıyor.

• Düşük fiziksel aktivite seviyesi: Hareketsiz yaşam tarzı pelvik kasları zayıflatabiliyor.

• Çocukluk çağı travmaları: Bu durumun da üriner kontrol üzerinde etkisi olabileceği gösterilmiş.

• Stres ve yoğun akademik baskı: Üniversite hayatı sadece bilgi değil, aynı zamanda stresle mücadele gerektiriyor.

Görmezden Gelinen Bir Konu: Sessiz Acı

İdrar kaçırma, gençler arasında konuşulmayan bir konu. Hatta çoğu zaman utanılan, saklanan, doktora bile anlatılmayan bir durum. Oysa bu durum, bireyin özgüvenini, sosyal ilişkilerini, hatta günlük yaşamını bile etkileyebilir. Gülmekten çekinmek, derste ya da dışarıda sürekli tuvalet düşünmek, spor aktivitelerinden uzak durmak… Tüm bunlar genç bir insan için oldukça kısıtlayıcı olabilir.

Çözümü var!

İdrar Kaçırmayı Engellemenin Yolları

Bu rahatsızlıkla ilgili farkındalığın artması çok önemli. Çünkü erken dönemde alınabilecek basit önlemler ve alışkanlık değişiklikleriyle idrar kaçırma büyük ölçüde önlenebilir ya da kontrol altına alınabilir.

Bazı etkili önerileri sizlerle paylaşmak istiyorum.

Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri)

Bu egzersizler pelvik kasları güçlendirir ve idrar kontrolünü artırır. Günde sadece birkaç dakikanızı ayırarak büyük fayda sağlayabilirsiniz.

Bol Su Tüketin ama Kafeini Azaltın.

Susuz kalmamak önemli, ancak kafeinli içecekler mesane üzerinde uyarıcı etki yapabilir. Aşırı tüketimden kaçının.

Düzenli Egzersiz

Hareketli bir yaşam tarzı hem fiziksel hem de ruhsal denge sağlar. Egzersiz, pelvik bölge dahil tüm kas sisteminizi destekler.

Psikolojik Destek Alın.

Çocukluk travmaları ya da yoğun stres durumlarında psikolojik danışmanlık almak, hem ruhsal iyilik halinizi artırır hem de idrar kaçırma gibi dolaylı etkileri azaltabilir.

Utanmayın, Konuşun!

Bu konuyu bir sağlık profesyoneline anlatmak utanılacak bir şey değildir. Tam aksine, ilk ve en önemli adımdır.

Bu Konu “Yaşlılıkla” Sınırlı Değil

Üniversite çağındaki bireylerin de idrar kaçırma gibi fiziksel zorluklar yaşayabildiğini artık biliyoruz. Üstelik bu, sadece bir beden sorunu değil, psikolojik, sosyal ve akademik hayatı da etkileyen bir mesele. Genç yaşta bu tür sorunların farkına varmak ve destek aramak, yaşam kalitesini artırmanın en güçlü yollarından biri.

Bu yazı, Türkiye’den çıkan bilimsel bir çalışmanın verilerine dayandığı için özellikle dikkat çekici. Sağlık sadece hastalıkla uğraşmak değil, farkındalıkla yaşamak demek.

Sağlıklı ve özgüvenli bir hayat için, konuşulmayan konuları görünür kılmak bizim elimizde.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.

Kaynaklar

Birimoglu Okuyan, C., Demir, O.B. & Akgül, E. Prevalence of Urinary Incontinence Among University Students and Associated Factors. Int Urogynecol J (2025).