Hemşirelik;, mesleki gelişim, insan sağlığı konusunda karşı karşıya kalacağı her duruma etkili çözüm yolu bulma ve bakım ve uygulamalarını iyileştirmesi gibi konularda yapay zekâ teknolojisinin kullanımı kendisine katkı sağlayacağı bilinciyle değişimi, yeniliği ve teknolojik gelişmeleri öğrenmeye zaman ayıran meslek gruplarından biridir.
İçinde bulunduğumuz yüzyılda yapay zeka teknolojileri, gün geçtikçe çeşitli mesleki alanlarda kendine yer bulmuş ve farklı meslek gruplarının farklı alanlarında işlev görür hale gelmiştir. Dünya genelinde ve ülkemiz özelinde hemşirelik mesleğine de yavaş yavaş girmekte ve yeni nesil hemşirelik anlayışının oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Hemşirenin tamamlayıcı görevleri yapay zeka teknolojilerine verilmiş, hemşirelerin bilgi ve beceri gerektiren ana görevlere yoğunlaşıp, sağlık bakım hizmetlerinin iyileştirilmesine katkıda bulunmuştur.
Ne var ki, teknoloji ilerledikçe hemşireliğin yaratılmasında ve sunumunda daha belirgin rol oynamakta ve hatta rol çalmaktadır.
Teknoloji hemşirelik dünyasını nasıl kuşatıyor?
Bu yapay zeka formları; sağlık hizmetlerinin daha etkili ve verimli, hastalarına kanıta dayalı kişiselleştirilmiş bir bakım sunulmasını amaçlayan önemli bir süreçtir. Yapay zeka tabanlı sistemler, hemşirelerin hasta bakımı, veri analizi, araştırma, teşhis ve tedavi süreçlerine kadar birçok alanda kullanılmaktadır. Bu da hemşirelerin daha fazla zaman kazanmasını sağlar. Örneğin, yapay zeka hemşirenin ana rolü olan sağlık bakım hizmetleri verme görevi dışında, hasta verilerini analiz ederek potansiyel sağlık sorunlarını öngörebilir, ilaç dozajları konusunda önerilerde bulunabilir, veya hasta bakım planlarını optimize edebilir.
Yapay zeka hemşireliğin çeşitli yönlerine entegre oldukça; aralarında güçlü bir bağlantı kurulmaya başlandı, çünkü yapay zeka, hemşirelik uygulamalarını daha verimli ve kişiselleştirilmiş potansiyel hale getirmek için çeşitli alanlarda desteklemeyi vaat ediyor. Buradaki önemli nokta ise çalışma yaşamında ki hemşirelerin bu teknolojik gelişmeler içinde kendilerini doğru bir şekilde konumlandırmaları olacaktır. Bu amaçla; bilgi ve beceri düzeylerini artırmaları gibi önemli sorumlulukları vardır. Yapay zekanın hemşireliği nasıl yeniden şekillendirdiğini ve hasta bakımını nasıl yeni zirvelere taşıdığını birkaç noktada özetleyebiliriz;
- Hasta takibi ve izleme
- Hasta izleme
- Karar destek sistemleri
- Eğitim ve gelişim
- Rutin işlerin otomasyonu
Bu bağlantılar; hemşirelik mesleğini teknoloji ile birleştirerek sağlık hizmetlerinde yenilikçi çözümler sunmayı hedefler. Ancak bu dönüşüm süreci, yapay zeka sistemlerinin özellikle etik kullanımı ve hasta verilerinin gizliliği konusunda dikkatli olunmasını da gerektirir.
Yapay zeka, hemşirelik mesleğini şu anda ve gelecekte çeşitli şekillerde etkiliyor ve etkilemeye devam edecektir.
Yapay Zekanın Hemşirelik Mesleğine Mevcut Etkileri
- İş yükünün azaltılması
- Hasta oranlarının azaltılması
- Hasta bakımının kişiselleştirilmesi
Yapay Zekanın Hemşirelik Mesleğine Gelecekteki Etkileri
- Yeni rol ve sorumluluklar
- Eğitim ve beceri gereksinimlerinin değişmesi
- Hasta hemşire ilişkisinde değişim
- Etik ve gizlilik sorunları
Tüm bunların geleceğine yönelik çeşitli yorumları tek tek belirtmek mümkün olmasa da iki ana eğilimi açabiliriz. Bir taraf hemşirelik ve teknoloji arasındaki ilişkiyi heyecan verici fırsatlarla değerlendirip hemşirelik mesleği sürecine katkı sağlayacağını düşünürken diğer pencereden bakıldığında ise etik, tehlike olumsuz gibi kavramların öne çıktığını ve İnsan yaratıcılığına karşı bir tehlike olarak görebiliriz.
Konu ile ilgili literatür incelendiğinde; yapay zeka ve hemşirelik konusu Türkiye perspektifinden değerlendirildiğinde konuya ilişkin tartışmaların “robotlar”, ‘’robotların gelecekte hemşirelerin yerini alacağı” ya da bunun insana bakım konusunda oluşturabileceği “etik ikilemler” ile sınırlı kaldığı görülmektedir. Her ne kadar 3Teknoloji yeni sınırlar açmasına rağmen, yapay zeka algoritması empati ve duygusal kültüre sahip olamamaktadır.
Bu zorlukların üstesinden gelmenin anahtarı bu süreçte; yapay zekanın hemşireliği geliştirmek adına bir araç olarak kullanıldığı bir orta yol bulmak gerekir. Yapay zekanın yaratacağı pozitif ve negatif etkilerin tüm yönleri ile ele alınması gerekliliği oldukça normal bir yaklaşımdır. Diğer bir husus ise; yapay zeka teknolojisi hemşireler için öğrenilmesi gereken yeni bir alan olduğu için, uluslararası literatürde yayınlanan rehber ve yapay zeka temelli çalışmaların titizlikle takip edilmesi teşvik edilir.
Simbians Türkiye, bir sağlık eğitimi platformudur. Simbians’ta yer alan hastalıklar ve sağlık durumları hakkında daha fazla bilgi edinin.
