Yaz ishalleri için hayat kurtaran tavsiyeler sayesinde siz de eğlenceli anların keyfini çıkarabilirsiniz.

Dışkılamanın ishal olarak kabul edilmesi için anne sütü ile beslenen bebeklerde günde 6-7’den fazla, anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda 3 kez veya daha fazla sulu dışkılama olması gerekir.

Çocuklarda (özellikle 6 ay-2 yaş) sık görülen ve önemli sıvı kayıplarına yol açan ishal vakaları özellikle yaz döneminde artış göstermektedir.

Bunun nedenleri arasında;

• Yaz sıcaklarında besinlerin daha çabuk bozulması,
• Tatil mekanlarında temizlik kurallarına yeteri kadar dikkat edilmemesi,
• Suların uygun şekilde arıtılmaması,
• Sinek/böcek gibi haşeratların çoğalması sayılabilir.

İshalin sebep olduğu çocuk ölümlerini azaltmak ve farkındalık oluşturmak amacıyla 1-7 Temmuz haftası ‘’İshalli Hastalıkların Önlenmesi ve Ağızdan Tedavisi Haftası’’ olarak belirlenmiştir.

Yaz İshallerinde İlk Müdahale Nasıl Yapılır?

En önemli yaklaşım kaybedilen sıvı ve minarelerin yerine konularak beslenmeye devam edilmesidir.

Kaybedilen Sıvı Ve Minerallerin Yerine Konulması

Kaybedilen sıvı ve minerallerin yerine konulması hayati önem taşımaktadır. Bilinenin aksine ishal durumunda bol sıvı tüketilmesi ishali arttırmaz. Bu sebeple sağlık kuruluşlarında, 0-5 yaş çocuklarda ishale bağlı sıvı-mineral kaybını önlemek amacıyla ücretsiz olarak ağızdan şeker tuz eriyiği (AŞTE) verilmektedir.

Tatil beldelerinde veya sağlık kuruluşlarına uzak olan yerlerde de bu eriyiğin ev ortamında yapılması mümkündür.

Ağızdan Şeker Tuz Eriyiği (AŞTE) Nasıl Yapılır?

1 litre kaynatılmış soğutulmuş suyun içine 6 çay kaşığı şeker ve 1 çay kaşığı tuz eklenir ve karıştırılır. 3,6 (bir çay kaşığı 5 ml olarak kabul edilmiştir.)

Hazırlanan bu karışım sulu yapılan her dışkılamadan sonra:

• 2 yaş ve altındaki bebekler için çeyrek-yarım fincan (yaklaşık 50-100 ml kadar),
• 2-10 yaş çocuklar için yarım-tam fincan (yaklaşık 100-200 ml),
• 10 yaşından büyük ve yetişkinler için ise içebildikleri kadar içirilmelidir.

Beslenmeye Devam Edilmesi

Anne sütü ile beslenen bebeklerde emzirilmeye devam edilmeli hatta emzirme sıklığı arttırılmalıdır. Anne sütü, bebeğin ishalle kaybettiği sıvı ve gerekli mineralleri yerine koymaya yardımcı olmaktadır.

Ek gıda alan çocuklara yağsız pirinç lapası, muz, haşlanmış patates, şekersiz meyve püresi gibi gıdalar verilebilir.

Çocuk sık aralıklarla susuzluk belirtileri yönünden gözlemlenmelidir. Bunun için çocuğun idrar miktarını takip etmek gerekir. İdrar miktarında azalma olduğunda sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiği bilinmelidir.

Eğer ki ishale ateş, kusma, ağır susuzluk belirtileri eşlik ediyorsa mutlaka acil servise başvurulmalıdır.

Yaz İshallerinden Korunmak İçin Neler Yapılmalı?

• Tüketilen suyun güvenli olduğundan emin olunmalı, olunmadığı durumlarda kullanımı zorunlu ise mutlaka kaynatılarak kullanılmalı.
• Tüketilen besinlerin taze, günlük ve iyi yıkanmış olması sağlanmalı.
• Yemekten önce ve sonra çocukların elleri hijyenik olarak yıkanmalı.
• Tuvalet hijyenine önem verilmeli, tuvalete girmeden önce ve sonra eller hijyenik olarak yıkanmalı.
• Anneler bebeklerinin bez değişimini yaptıktan sonra ellerini hijyenik olarak yıkamalı ve kirli bezi uygun şekilde uzaklaştırmalı.

Simbians ile tüm hastalıklar hakkında bilgi edinin.

Kaynaklar

Kılıç Z. ve Akın L. (2017, 30 Haziran). 1-7 Temmuz İshalli Hastalıkları Önleme ve Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası. HÜTF Halk Sağlığı AD Toplum İçin Bilgilendirme Serisi. Erişim adresi: http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/duyurular/halkayonelik/ishal2017.pdf Erişim tarihi: 29.06.2021.   

Büke Gürel Z, M Parlak M, Akın L. (2018, 26 Haziran). 1-7 Temmuz İshalli Hastalıkları Önleme ve Ağızdan Sıvı Tedavisi Haftası. HÜTF Halk Sağlığı AD Toplum İçin Bilgilendirme Serisi-227. Erişim adresi: http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/duyurular/halkayonelik/ishallihast2018.pdf Erişim tarihi: 29.06.2021.

Kavlakcı, M. ve Gökdemir, Ö. Acute Diarrhea and Dehydration at Childhood During Pandemic. TJFMPC, 2021;15(1): 194-201. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/851586 doi: 10.21763/tjfmpc.644783 Erişim tarihi: 30.06.2021.

Çakmur, H. (2013). Çocuklukta Enfeksiyöz Diyare ve Dehidratasyon. Kafkas J Med Sci 2013; 3(2):96–102. Erişim adresi: https://jag.journalagent.com/kafkas/pdfs/KJMS_3_2_96_102.pdf doi: 10.5505/kjms.2013.25744 Erişim tarihi: 12.07.2021.

Gelişim Üniversitesi. (2019, 29 Temmuz). Çocuklarda Yaz İshallerine Dikkat. Erişim adresi: https://gelisim.edu.tr/haber/cocuklarda-yaz-ishallerine-dikkat Erişim tarihi: 12.07.2021.

C. Sağlık Bakanlığı Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü. (2019, 21 Ağustos). Yolcu İshali. Erişim adresi: https://www.seyahatsagligi.gov.tr/site/HastalikDetay/Yolcu-Ishali Erişim tarihi: 14.07.2021.