Bu içerikle yoga nedir sorusunun ötesine geçerek, yoganın 8 basamaklı felsefesini detaylarıyla öğrenecek; fiziksel pozların ötesinde zihinsel ve ruhsal bir dönüşüm yolculuğuna dair derin bilgiler edineceksiniz.
Yoga denildiğinde pek çok insanın aklına sadece esneme hareketleri veya estetik pozlar geliyor olabilir. Ama yoga, bundan çok daha derin bir şeydir.
Yoga Nedir?
Yoga; kökeni Hindistan’a, tarihi binlerce yıl öncesine dayanan kadim bir bilgelik yoludur.
Yoganın Amacı Nedir?
Yoganın asıl amacı, insanın kendini tanıması, içsel huzura ulaşması ve ruhsal olarak özgürleşmesidir. Yoga’nın kelime anlamı “birlik”tir — bu birlik; beden, zihin ve ruhun uyumunu, insanın doğayla ve evrenle bir olmasını ifade eder.
Peki bu birliğe nasıl ulaşılır?
Bu yolculuk, Patanjali’nin “Yoga Sutraları” adlı kadim metninde anlatıldığı gibi, 8 basamaklı bir sistemle gerçekleşir. Her bir basamak, içsel dönüşümün farklı bir adımıdır ve bir bütün olarak uygulandığında gerçek bir fark yaratır.
Yoganın 8 Basamağı
Yama – Toplumsal Etik İlkeler
İlk basamak, başkalarıyla olan ilişkilerimizi kapsar. Yamalar, toplum içinde nasıl daha bilinçli, uyumlu ve etik yaşanabileceğini öğreten kurallardır. Beş ana başlıkta toplanır. Bunlar;
-
Ahimsa (Zarar Vermeme): Hem sözde, hem düşüncede, hem davranışta şiddetsizliği benimsemek.
-
Satya (Doğruluk): Kendimize ve başkalarına karşı dürüst olmak.
-
Asteya (Çalmamak): Sadece fiziksel eşyaları değil, başkalarının zamanını ya da emeğini de izinsiz almamak.
-
Brahmacharya (Öz disiplin): Arzuların peşinde sürüklenmemek, enerjiyi bilinçli kullanmak.
-
Aparigraha (Bağlılıkları Bırakmak): Sahip olma, biriktirme ve kontrol etme isteğini dengelemek.
Bu ilkeler, dış dünyayla olan ilişkilerimizi şeffaf, dengeli ve uyumlu hale getirerek iç huzurun temelini oluşturur.
Niyama – Kişisel Disiplin
İkinci basamak, bireyin kendisiyle olan ilişkisini düzenler. Niyamalar, günlük yaşantımızda içsel büyümeyi destekleyen alışkanlıkları kapsar.
-
Shaucha (Temizlik): Bedenin, zihnin ve çevrenin temizliği.
-
Santosha (Tatmin): Mevcut olanla barış içinde olmak, şükretmek.
-
Tapas (İrade Gücü): Zorluklar karşısında yılmadan disiplinli kalmak.
-
Svadhyaya (Kendini İnceleme): Kutsal metinleri ve kendimizi araştırmak.
-
Ishvarapranidhana (Teslimiyet): Daha büyük bir güce güven duymak, egoyu bırakmak.
Bu alışkanlıklar sayesinde birey, kendi iç dünyasında temizlik, düzen ve anlam inşa eder.
Asana – Fiziksel Pozlar
Günümüzde yogayla özdeşleşen pozlar, aslında 8 basamaktan sadece biridir. Asanalar, bedeni güçlendirmek, esnekliğini artırmak ve oturarak meditasyon yapmaya uygun hale getirmek için geliştirilmiştir. Amaç sadece fiziksel sağlık değil, aynı zamanda beden-zihin bağlantısını güçlendirmektir.
Her pozda dengede kalmak, dikkati bedende tutmak ve nefesle uyumlu hareket etmek bizi ana getirir. Asanalar, zihinsel huzur ve beden sağlığı arasında bir köprü görevi görür.
Pranayama – Nefesin Gücü
Pranayama, “prana” (yaşam enerjisi) ve “ayama” (genişletmek) kelimelerinden türetilmiştir. Bu basamak, nefesi fark etmek ve yönlendirmek üzerine kuruludur. Çünkü nefes, sadece bir fiziksel işlev değil; aynı zamanda duygusal ve zihinsel durumumuzla da doğrudan bağlantılıdır.
Nefes alışverişimizi yavaşlatmak, derinleştirmek ve dengelemek; zihni sakinleştirir, içsel huzuru artırır. Pranayama, enerjiyi düzenler ve ruhsal uygulamalara hazırlar.
Pratyahara – Duyuların İçe Çekilmesi
Günlük hayatın karmaşasında dikkatimiz hep dış dünyada: ekranlarda, seslerde, insanlarda… Pratyahara, bu dikkat dağınıklığını tersine çevirir. Duyuları içe çekerek, içsel sessizliğe alan açar.
Bu, duyulara savaş açmak değil; onları yönetmeyi öğrenmektir. Gözlerimizi kapatıp, sessizliğe geçtiğimiz her an, Pratyahara’nın ilk adımıdır. Bu basamak sayesinde zihnimiz, dış etkilerle savrulmaz hale gelir.
Dharana – Zihinsel Odaklanma
Dharana, dikkatin bir noktaya sabitlenmesini ifade eder. Bu bir mum ışığı olabilir, bir mantra olabilir, nefes olabilir. Amaç, zihni dağıtan düşünceleri azaltmak ve “tek noktalı dikkat” geliştirmektir.
Bu, günümüz dünyasında en çok ihtiyaç duyduğumuz becerilerden biri. Sosyal medya, haberler, bildirimler derken parçalanan dikkatimizi Dharana ile yeniden toparlarız.
Dhyana – Meditasyon
Dhyana, Dharana’nın devamı niteliğindedir. Odaklanma sürdürüldüğünde, zihinde sürekli bir farkındalık hali oluşur. Bu, “çaba göstermeden dikkati sürdürme” halidir. Meditasyon, sadece oturup düşünceleri izlemek değil; aynı zamanda anda kalma pratiğidir.
Zihni izleyerek, düşüncelerle özdeşleşmeden geçip gitmelerine izin vererek, gerçek benliğimizle temasa geçeriz. Bu aşamada kişi derin bir huzur hisseder.
Samadhi – Birlik ve Aydınlanma Hali
Yoga’nın nihai hedefi olan Samadhi, benlik duygusunun ötesine geçmeyi ve evrenle bir olma halini ifade eder. Bu hâlde kişi, içsel huzur, sevgi ve şefkatle dolup taşar. Egonun ve dualitenin çözüldüğü, sadece “olma”nın kaldığı bir bilinç düzeyidir.
Samadhi, mistik bir uçuş değil; disiplinli uygulamalarla gelen, çok derin bir huzur ve farkındalık hâlidir.
Yoga sadece bir egzersiz değildir.
Yoga’nın sekiz basamağı bize şunu hatırlatır.
Yoga bir hareket değil, bir yaşam şeklidir. Her gün biraz daha dürüst olmayı, farkında yaşamayı, bedenimizi dinlemeyi ve nefesimize değer vermeyi seçtiğimizde; biz de bu yolda adım atmış oluruz.
Modern hayatın karmaşasında, bu kadim yolu hatırlamak; kendimize yapabileceğimiz en güzel iyiliklerden biridir.
Namaste 🙏
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
Yoginiye Soru Sor
Yoga ile ilgili merak ettiklerinizi sorun.
Nurcan Öğüt
