Yediğiniz bir lokma yüzünüzü kızartıyorsa, midenizi bulandırıyorsa ya da halsiz bırakıyorsa… Bu sadece “bir şey dokundu” durumu olmayabilir. Belki de vücudunuz size önemli bir şey anlatmaya çalışıyordur.
Peki bu sinyaller ne anlama geliyor?
Gıda alerjisi mi, duyarlılık mı yoksa intolerans mı yaşıyorsunuz?
Gelin farklarını basit ve anlaşılır bir şekilde keşfedelim.
Gıda Alerjisi, Gıda Duyarlılığı ve Gıda İntoleransı Arasındaki Farklar
| Özellik | Gıda Alerjisi | Gıda Duyarlılığı | Gıda İntoleransı |
|---|---|---|---|
| Tepki Kaynağı | Bağışıklık sistemi (IgE aracılı) | Bağışıklık sistemi (IgG, T Lenfosit) | Enzim eksikliği (DAO, Laktaz vb.) |
| Belirti Başlama Süresi | Ani (Dakikalar içinde) | Gecikmeli (72 saate kadar) | Gecikmeli (48 saate kadar) |
| Belirti Türleri | Kaşıntı, şişlik, nefes darlığı, anafilaksi | Sindirim sorunları, baş ağrısı, yorgunluk | Şişkinlik, gaz, ishal, mide ağrısı |
| Etkilenen Sistem | Cilt, solunum sistemi, dolaşım | Çoklu sistem etkilenebilir | Sindirim sistemi |
| Tanı ve Tedavi Yaklaşımı | Alerjen tespiti ve alerji uzmanı takibi | Bağırsak onarımı ve eliminasyon diyeti | Diyet düzenlemesi, enzim takviyesi |
Gıda Alerjisi: Hızlı ve Şiddetli
Gıda alerjisi, bağışıklık sistemimizin “alarm moduna” geçmesi gibidir. Vücut, aslında zararsız olan bir proteini tehlike sanır ve aşırı tepki verir. En tehlikeli durumu ise anafilaksidir. Bu durum nefes darlığına, tansiyon düşmesine ve acil müdahale gerektiren ciddi reaksiyonlara yol açabilir.
En sık alerji yapan besinler: Fıstık, süt, yumurta, kabuklu deniz ürünleri ve soya.
Ne yapılmalı? Alerjenin ne olduğunu öğrenmek ve tamamen uzak durmak gerekir. Alerji uzmanı takibi şarttır.
Gıda Duyarlılığı: Sinsi ve Geç Gelen Misafir
Duyarlılık dediğimizde, bağışıklık sistemi yine devrede ama bu kez daha geç ve daha “belirsiz” belirtilerle. Yani bugün yediğiniz bir şeyin etkisi, üç gün sonra baş ağrısı veya şişkinlik olarak kendini gösterebilir. Bu yüzden birçok kişi yıllarca neyin dokunduğunu anlamakta zorlanır.
Belirtiler: Sindirim sorunları, migren, eklem ağrısı, halsizlik gibi farklı sistemleri etkileyen şikayetler görülebilir.
Ne yapılmalı? Bağırsak duvarını iyileştirici desteklerle birlikte, kişiye özel eliminasyon diyeti uygulanmalıdır.
Gıda İntoleransı: Enzim Meselesi
Gıda intoleransı, bağışıklık sistemiyle doğrudan ilgili değildir. Sorun daha çok sindirimle ilgilidir. Vücudunuz, bazı gıdaları sindirmek için gerekli olan enzimleri yeterince üretmez. Örneğin laktoz intoleransı olan biri, sütteki şekeri (laktoz) parçalayan enzimi yeterli üretmediği için süt içtiğinde karın ağrısı, gaz veya ishal yaşayabilir.
Yaygın intoleranslar: Laktoz (süt ürünleri), histamin (fermente gıdalar), gluten (buğday proteinleri).
Ne yapılmalı? Bu besinlerden uzak durulmalı ya da enzim takviyesi alınmalıdır.
Peki Ya Siz?
Sabah kahvesinden sonra halsiz mi hissediyorsunuz?
Sütlü tatlılar şişkinlik mi yapıyor?
Akşam yemeğinden sonra baş ağrısı mı başlıyor?
Belki de vücudunuz size bir şey söylüyordur. Gıda alerjisi, duyarlılığı ya da intoleransı…
Her biri farklı mekanizmalarla işler ve tedavi yöntemleri de farklıdır. Kendinizi gözlemleyin, gerekirse bir uzmana danışın. Çünkü iyi hissetmek, doğru besinlerle mümkün.
Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.
