Her kelimenin bir kıymeti vardır ve o ilk kelimeyi duymak bazen sizin çabanızla mümkün olabilir.

Çocuğunuz konuşmuyor ya da yaşıtlarına göre daha az kelime kullanıyorsa, bu sizi endişelendirebilir. Bu süreçte “Acaba bir şey mi var?” ya da “Ben nerede hata yaptım?” gibi soruların zihninizi kurcalaması çok normal. Ama iyi haber şu: Gecikmiş konuşma durumunda sadece uzmanlar değil, siz de çok şey yapabilirsiniz.

Unutmayın, dil gelişimi yalnızca terapist odalarında gerçekleşmez. Evde, parkta, mutfakta, yatmadan önceki kitap saatinde…

Dil, hayatın içindedir. Ve siz çocuğunuzun en güçlü destekçisisiniz.

Peki, neler yapabilirsiniz?

Gelin birlikte bakalım.

Çocuklarda Gecikmiş Konuşma Durumunda Ebeveynler Neler Yapabilir?

Çocukla Bol Bol Konuşun, Ama Tek Taraflı Değil Diyalog Kurun

Günlük hayatın koşturmacasında bazen sadece “al”, “gel”, “dur” gibi kısa komutlarla iletişim kurduğumuzu fark etmeyiz. Oysa çocuklar en çok doğal, akıcı ve anlamlı konuşmalarla öğrenir. Örneğin;

• “Hadi birlikte süt yapalım. Önce bardağımızı alalım, sonra sütü dökelim.”

• “Bugün dışarıda ne gördük? Kuşlar vardı değil mi?”

Bu tür sohbetler, çocuğun hem kelime dağarcığını hem de olaylar arasındaki ilişkileri öğrenmesini sağlar. Kısacası sadece konuşmak değil, anlamlı konuşmak önemli.

Kitap Okuyun, Ama Sadece Okumayın… Yaşatın!

Kitap okumak dil gelişiminin en güzel araçlarından biridir. Ama burada da küçük bir püf noktası var: Kitabı sadece okumak değil, kitap üzerine konuşmak da gerekir.

Bir sayfayı okuduktan sonra durup sorular sorun.

• “Sence tavşan neden kaçtı?”

• “Buradaki çocuk üzgün mü, mutlu mu?”

Resimleri yorumlayın, ses tonunuzu değiştirin, birlikte hikâyeler uydurun. Bu, sadece kelime öğretmekle kalmaz, çocuğun duygularını, düşüncelerini ifade etmesini de sağlar.

Her gün 10 dakika bile olsa bu kitap ritüeli, çocuğunuzun dil gelişimine tahmin ettiğinizden daha fazla katkı sağlar.

Şarkılar, Tekerlemeler, Parmak Oyunları

Çocuklar ritmi sever. Özellikle tekrar eden kelimeler, kafiyeler ve parmak hareketleriyle desteklenen şarkılar dil gelişimini hızlandırır. Örneğin;

• “Ali Babanın Bir Çiftliği Var”

• “Mini Mini Bir Kuş”

• “Ce ee, nerde bu bebek?”

Bu tarz oyunlu şarkılar hem eğlencelidir hem de dili eğlenceli bir yolla öğrenmeyi sağlar. Ayrıca kelime tekrarlarını içerdiği için hafızada kalıcılığı artırır.

Ekran Süresini Sınırlayın, Gerçek Etkileşimi Artırın.

Evet, teknoloji hayatımızın içinde. Ama özellikle 0–3 yaş arası çocuklar için ekran karşısında geçirilen zaman, dil gelişimini ciddi şekilde yavaşlatabilir.

Pasif bir şekilde çizgi film izleyen çocuk, kelimeleri tekrar etmez, duygularını ifade etmez. Ekran, bir iletişim aracı değildir. Oysa dil, karşılıklı etkileşimle gelişir.

Bu yüzden;

• 2 yaş altı çocuklara mümkünse hiç ekran sunmayın.

• Daha büyük çocuklarda ekran süresini günde 30 dakika ile sınırlayın.

• Ekran yerine birlikte oyun oynayın, yemek hazırlayın, hikâyeler anlatın.

Onu Dinleyin, Sabırla Cevap Verin.

Bazen çocuklarımız bir şey anlatırken sabırsızlanırız. Ya da ne dediğini anlamayıp geçeriz. Oysa onun söylediklerini sabırla dinlemek, tekrar etmesini istemek ve ilgilendiğinizi göstermek, çocuğun kendine güvenmesini sağlar.

• “Su ver” dediğinde: “Evet, su istiyorsun. Hadi birlikte söyleyelim: Su verir misin?”

• Kelimeleri eksik söylediğinde hemen düzeltmek yerine, doğru halini doğal bir şekilde tekrar edin.

Bu tür yaklaşımlar, çocuğunuzun konuşma cesaretini destekler.

Uzman Yönlendirmesiyle Evde Yapılabilecek Oyunlara Yer Verin.

Eğer bir uzmandan destek alıyorsanız, size evde yapmanız için bazı küçük egzersizler ya da oyunlar önerebilir. Bunlar genellikle eğlencelidir ama bilinçli olarak tasarlanmıştır.

Örnekler;

• Ses çıkarma oyunları: Hayvan sesleri, araç sesleri gibi basit ses oyunları.

• Resim kartlarıyla eşleştirme: Elma nerede? Kedi hangisi?

• Kukla oyunları: Kuklalarla kısa diyaloglar kurarak dili modellemek.

Bu tür oyunlar sayesinde çocuk, konuşma sürecine doğal ama destekleyici bir yolla dahil olur.

Çocuğunuzun konuşmasını beklemek sabır isteyen bir süreçtir. Ama bu sabır, tamamen edilgen olmayı gerektirmez. Evde yapacağınız küçük ama anlamlı dokunuşlar, çocuğunuzun kelimelere ulaşma yolculuğunda büyük bir fark yaratır.

Bir kelime bile bir dünyayı değiştirir. Ve bu dünya, sizinle başlar.

Simbians Platformu ile doğru ve güncel sağlık bilgisinin erişilebilir olmasını sağlıyoruz. Tüm içerikler sadece sağlık profesyonelleri ve tıbbi yazarlar tarafından hazırlanmaktadır.