Akciğer Tüberkülozu diğer adıyla verem…
Bir dönem film sahnelerinin ince hastalığı, ağır yaşam koşullarının amansız derdi olarak anılan verem hastalığına değinmek istiyorum.
Hastalık -ilk kez- Robert Koch tarafından 1882 yılında mybacterium tuberkilozis basilinin bulunmasıyla tanımlanmıştır. İçinde bakteriyi barındıran damlacıkların solunum yoluyla alınması sonucu kişiler enfekte olur. Maalesef tedavi süreciyse, sandığımız gibi bir hafta ya da on günlük bir süreç değildir. Tedavi en az altı ayı kapsar. Tedavi yaklaşımıysa, hastalık bakteri temelli olduğu için antibiyotiklere dayanır. Tedavisinin yanı sıra takip ve izolasyon da tüberküloz tedavisinde oldukça büyük önem arz eder.
Tüberküloz Tedavisinin Amaçları
- Tüberkülozun bulaşmasını azaltmak ve yeni hastalara bulaşını önlemek.
- Tüberküloz hastalarına erken tanı konulmasını sağlamak.
- Hastaları iyileştirmek, yaşam kalitesini arttırmak ve üretkenliklerini sağlamak.
- Aktif tüberküloz hastalığı ya da geç etkilerinden dolayı hastanın ölümünü önlemek.
- İlaç direncinin gelişimini ve dirençli basil bulaşmasını önlemek.
Tüberküloz hastalığının toplumda yayılmaması için birey farkındalığı arttırılmalı, temaslı bireylerin koruyucu tedavi ve izolasyon tavsiyeleri mutlaka dikkate alınmalı, hastaların yaşam kalitesi yükseltilmeli ve belirti/bulgu varlığında hekime başvurulmalıdır.
Toplum olarak farkındalık düzeyi arttıkça korku ve kaygı düzeyimiz azalacak, bilinçli yaklaşımla sağlıklı bir toplum için güçlü bir birlik oluşturacağız. Bu yüzden hastalığa karşı toplumun bilgilendirilmesi için 02-08 Ocak “Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası” olarak belirlenmiştir. T.C. Sağlık Bakanlığı bu konuda bilgilendirici faaliyetler yürütmektedir.
Tüberküloz hastaları öksürme, hapşırma sonucu oluşan damlacıklar yoluyla geçmesini önlemek adına diğer hastalardan ayrı bir odaya alınarak hastanede gözlemlenmektedir. Tüberküloz tedavisi verilen kliniklerde çalışan göğüs hastalıkları uzmanları, hemşireleri ve diğer sağlık personellerinin iş sağlığı ve güvenliği muayenelerinde belirli zamanlarda bulaşma riskine karşı belirti bulunmasa dahi tüberküloz testi ve akciğer grafisi istenmektedir. Çünkü sağlık çalışanlarının da bu hastalığa yakalanma durumu söz konusu olabilmektedir.
Tüberküloz Hastalığının Belirti ve Bulguları
- İki hafta ya da daha uzun süren öksürük
- Balgam
- Kanlı balgam
- Göğüs ve/veya sırt ağrısı
- Nefes darlığı
- Ses kısıklığı (Boğaz tutulumunda görülür.)
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Çocuklarda kilo almada duraklama
- Ateş
- Gece terlemesi
- Ortak alanı paylaştığımız bireylerden birinin tüberküloz tanısı alması
Yukarıda sayılan bulguların bir ya da birkaçı bulunan kişilerde, akciğer tüberkülozundan şüphelenmek gerekir. Tüberküloz hastalık riskini artıran bir sağlık sorununun olup olmadığı da hastanın bilgileri alınırken sorgulanmalıdır. (Örneğin; risk grubu hastalar.)
Tanı alındıktan sonra tedavi ve izolasyon oldukça önemlidir. Tanı konulur konulmaz kurum tarafından Sağlık Bakanlığı’na bildirimin yapılması gerekmektedir. Tedavi süreci “Verem Savaş Dispanserleri” aracılığıyla sağlanırken, ilaçlar Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz dağıtılmaktadır.
Tüberküloz Hastalığından Korunmak
- Hızlı tanı konularak tedaviye başlanması.
- Doğumun ikinci ayından itibaren uygulanan BCG aşısı.
- Tanı almış bireyle aynı evi paylaşan bireylere koruyucu tedavi başlanması.
- Bulunulan ortamın havalandırılması.
- Yaşam kalitesinin yükseltilmesi.
- Belirti varlığında vakit kaybedilmeden göğüs hastalıkları uzmanlarına başvurulması.
- Toplumun bilinçlendirilmesi.
Sağlıklı ve mutlu yarınlar dilerim.
Kaynaklar
Türk Toraks Derneği Bilgilendirme Dokümanları, Sağlık Bakanlığı Bulaşıcı Hastalıklar Birimi Dokümanları
