Ebeveynlik, sabır ve anlayış gerektiren bir süreçtir. Ancak, hayatın yoğun temposunda bazen ebeveynler olarak kendimizi kaybedebilir ve çocuklarımıza bağırabiliriz.
Peki, bu yüksek sesli tepkiler çocuklarımızın ruhsal ve duygusal gelişimini nasıl etkiliyor?
Bu yazımda, çocuklara bağırmanın olası sonuçlarını detaylı bir şekilde ele alacağım.
Çocuklara Bağırmanın Etkileri
Gece Korkuları Başlar
Çocukların güven duygusu, ebeveynlerinin tutumlarıyla doğrudan bağlantılıdır. Eğer çocuk sık sık yüksek sesle azarlanıyor ya da bağırılarak disipline ediliyorsa, güven duygusu sarsılabilir. Bu durum, bilinçaltında bir kaygı yaratır ve çocuk gece yalnız kaldığında, karanlıkta ya da sessiz bir ortamda kendini güvende hissetmez. Kâbuslar görebilir, yalnız yatmak istemeyebilir veya sık sık ebeveyninin yanına gitme ihtiyacı hissedebilir.
Özgüvenini Kaybeder
Ebeveynlerinden sürekli yüksek sesle tepki gören çocuklar, zamanla kendi değerlerini sorgulamaya başlar. “Ben yeterince iyi değilim.” veya “Hep yanlış bir şey yapıyorum.” gibi düşünceler zihnine yerleşir. Özgüveni düşük çocuklar, yeni şeyler denemekten çekinir, hata yapmaktan korkar ve risk almaktan kaçınır. Oysa özgüven, çocuğun ilerideki hayatında başarılı ve mutlu bir birey olabilmesi için hayati bir unsurdur.
Öfke Nöbetleri Sıklaşır
Çocuklar, ebeveynlerini birer model olarak görür ve onların davranışlarını taklit eder. Eğer ebeveynler, çocuklarına bağırarak iletişim kuruyorsa, çocuk da aynı şekilde tepki vermeyi öğrenir. Duygularını yönetmekte zorlanan bir çocuk, öfkelendiğinde bağırarak, eşyaları fırlatarak veya şiddet uygulayarak kendini ifade etmeye çalışabilir. Bu durum ilerleyen yaşlarda sosyal ilişkilerini de olumsuz etkileyebilir.
İnsanlardan Çekinmeye Başlar
Sürekli azarlanan ve yüksek sesle uyarılan çocuklar, zamanla sosyal ortamlarda kendilerini rahat hissedemezler. Çünkü iç dünyalarında “Yanlış bir şey yaparsam yine azar işitirim” korkusu taşırlar. Bu da çocukların arkadaş edinmesini zorlaştırır, okulda aktif olmalarını engeller ve sosyal fobiye yol açabilir. Çekingen çocuklar, yetişkinlik dönemlerinde de kendilerini ifade etmekte zorlanabilir ve başarılı olabilecekleri fırsatları kaçırabilirler.
Hayvanlardan Korkar
Bağırılmaya alışmış bir çocuk, her yüksek sesi tehdit olarak algılayabilir. Aniden havlayan bir köpek ya da hızlı hareket eden bir kedi bile çocukta korku yaratabilir. Çünkü çocuk, bağırılmanın getirdiği stres ve kaygıyı bilinçaltında genelleyerek, yüksek sesleri veya ani hareketleri tehlike olarak algılamaya başlar. Bu da onun doğayla ve hayvanlarla kuracağı bağı zayıflatır.
Başarısızlığı Artar
Kendi potansiyeline inanmak, başarının en önemli anahtarlarından biridir. Ancak sürekli bağırılan bir çocuk, hata yapmaktan korktuğu için yeni şeyler deneme konusunda çekimser davranır. Bu durum, öğrenme sürecini olumsuz etkiler. Çocuk, denemekten kaçındıkça kendini geliştirme fırsatlarını kaybeder ve akademik başarısı düşebilir. “Ben zaten başarısızım” düşüncesi zihnine yerleştiğinde, ilerleyen yıllarda iş ve özel hayatında da kendini yetersiz hissedebilir.
Ve Zamanla Size Benzer!
Belki de en düşündürücü nokta burasıdır: Çocuklar ebeveynlerinin aynasıdır. Eğer bir çocuk sürekli bağırılan, eleştirilen ve sert şekilde disipline edilen bir ortamda büyüyorsa, ileride aynı davranışları kendi çocuklarına veya çevresine sergileyebilir. Çünkü öğrenilmiş davranış kalıpları, nesiller boyunca aktarılabilir. Bu kısır döngüyü kırmak için ebeveynlerin farkındalık kazanması ve iletişim şeklini değiştirmesi gerekir.
Çocuklara Bağırmadan Nasıl Disiplin Sağlanır?
Sakin kalmayı öğrenin.
Çocuğunuz sizi sinirlendirdiğinde, derin bir nefes alın ve tepki vermeden önce birkaç saniye düşünün.
Alternatif iletişim yolları deneyin.
Bağırmak yerine, neden kızgın olduğunuzu açıklayarak konuşun.
Olumlu disiplin yöntemleri kullanın.
Davranışlarının sonuçlarını anlaması için ona mantıklı sınırlar koyun.
Empati yapın.
Çocuğunuzun duygularını anlamaya çalışın ve ona kendisini ifade etmesi için fırsat verin.
Bağırmadan disiplin sağlamak mümkündür ve çocuklarınızın sağlıklı bir birey olarak büyümesine katkı sağlar. Çocuklarımızın geleceğini şekillendiren en büyük etkenlerden biri biziz. Onlara sevgi dolu, anlayışlı ve destekleyici bir ortam sunarak, daha sağlıklı bireyler yetiştirebiliriz.
Simbians Platformu‘nda daha iyi olmanız için sağlık profesyonelleri olarak sağlık içerikleri üretiyoruz. Platformumuza kayıt olarak hastalıkları ve tıbbi yazarları takip edebilirsiniz.
