Yabancı cisim aspirasyonu çocuğun kendi ağzına koyduğu veya birisi tarafından ağzına verilen bir maddenin solunum yollarına kaçmasıdır. Yabancı cisim aspirasyonu çocukluk çağında sık karşılaşılan ve ciddi sorunlara neden olabilen bir durumdur.

Açıklanamayan nedenlerle yabancı cisim aspirasyonu erkek çocuklarda kızlara göre  oranda daha fazla görülmektedir.

Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu Risk Faktörleri Nelerdir?

• Yaşlarına uygun olmayan oyuncaklarla oynama,
• Uygun olmayan yiyeceklerle beslenme,
• Beslenme güçlüğü yapan hastalıklar,
• Riskli nesnelerin ulaşılabilirliği,
• Ebeveynlerin dikkatsizliği sayılabilmektedir.

Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu Belirtileri Nelerdir?

• Aralıklı öksürük,
• Solunum sıkıntısı,
• Morarma,
• Boğulma Hissi,
• Ateş görülebilmektedir.

Aspire Edilen Cisimler/Besinler Genellikle Hangileridir?

1 yaş altı çocuklarda gıda maddeleri (kuru yemiş), daha büyük çocuklarda gıda dışı nesneler (bozuk para, boncuk, oyuncak parçaları, düğme, pil, mıknatıs) daha çok aspire edilmektedir.

Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonu Nasıl Tedavisi Edilir?

Yabancı cisim aspirasyonlarının tedavisinde çocuklarda genel anestezi ile rigid bronkoskopi ile yabancı cisim çıkarılır.

Çocuklarda Yabancı Cisim Aspirasyonunu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

• Bir yaş altı çocuklarda evde kaza ile gerçekleşen ölümlerin en büyük nedeninin yabancı cisim aspirasyonu olması nedeniyle özellikle küçük çocuklarda verilen gıdaların kıvamına dikkat edilmelidir.
• Yabancı bir cismin hava yollarına kaçması hayatı tehdit eden ve ölümle sonuçlanabilen bir durum olduğu için ailelerin ve çocuk bakıcılarının bu konuda çok dikkatli olmaları ve eğitilmeleri gerekir.
• Üç yaşından küçük çocuklarda azı dişleri yoktur ve bu yaştaki çocuklara akciğere kaçması kolay olan üzüm, sosis, havuç gibi besinler uygun şekilde hazırlanmadan verilmemelidir.
• Çocukların erişebilecekleri yerlerde yutulabilecek objelerin bulundurulmaması gerekir.
• Dört yaşından küçük çocuklara kuru yemiş ve çekirdekli meyvelerin verilmemesi, gülerken, ağlarken, koşarken veya yatar pozisyonda iken çocuklara yemek yedirilmemesi gerekir.
• Çocuklar için yaşa uygun oyuncakların seçilmesi ve özellikle üç yaş altındaki çocuklara küçük parçalı oyuncakların verilmemesi gerekir.
• Çocukların ulaşabilecekleri yerlere yutulacak büyüklükte küçük nesneler bırakılmamalıdır.
• Heimlich manevrası, sırta vuru ve göğse bası manevraları öğrenilmelidir.
• Çocuklar yemek yerken sandalyeye oturtulup, hareket etmeleri sınırlandırılmalıdır.
• Çok hızlı yemek yemelerine engel olunmaya çalışılmalıdır.
• Büyük yiyecekleri yutabilecekleri büyüklükte küçük parçalara ayırıp vermek ve çocuk yemek yerken başında bulunup takip etmek aspirasyon riskini azaltır.
• Kitle iletişim araçları ile toplum yabancı cisim aspirasyonu önlemleri ile ilgili bilgilendirilmelidir.

Bu önlemler, çocuklarda yabancı cisim aspirasyonu riskini azaltabilir ve olası sorunların önüne geçebilir.

Simbians SPACES ile özel içeriklere erişin.

Kaynaklar

Rovin JD, Rodgers BM. Pediatric Foreign Body Aspiration. Pediatr Rev 2000; 21:86-90.

Cotton RT, Rutter MJ. Foreign Body Aspiration. In: Chernic V, Boat TF (Eds) In. Kendig’s Disorders Of The Respiratory Tract İn Children. 7th Ed. Philadelphia: W.B. Saunders Co. 2006: 610-615.

Nural N.,  Alkan S. ve İmamoğlu M. (2015) Yabancı Cisim Aspirasyonu. Çocukluk Çağı Kazalarına Acil Yaklaşım. (Ed Kahriman I, Karadeniz M, Şahin A. Ankara Akademisyen Kitabevi 2015; (1): 158, ISBN: 0780052550306

Şenkaya I, Sağdıç K, Gebitekin C, Yılmaz M, Özkan H, Cengiz M. Management Of Foreign Body Aspiration İn İnfancy And Childhood. A Lifethreatening Problem.Turk J Pediatr 1997;39:353-362.

Gürses D, Akçay A, Çakalar İ, Kılış İ, Ergin H, Kara C. Çocukluk Çağı Yabancı Cisim Aspirasyonlarının Değerlendirilmesi. Çocuk Dergisi 2004;4:98 -101.

Polat, S. Ve Ark. (2005). Çocuk Acil Kliniğine Başvuran 0-18 Yaş Grubu Olguların İncelenmesi Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2.